Се работи на тоа да бидат извршени сите судски наредби во врска со бараните податоци од опремата во УБК и за таа цел наскоро ќе добиеме експертска и техничка асистенција, велат од СЈО.
Реклама
Експертот што го бараме наскоро ќе дојде, само што во моментов не можеме да прецизираме точно кога, велат од Специјалното јавно обвинителство, запрашани што понатаму, откако во официјална реакција компанијата „Ериксон“ соопшти дека не е сопственик на опремата во УБК, ниту оперира со опремата за законско пресретнување на комуникациите.
Од СЈО велат оти тоа не значи дека нема да дојде овластен експерт од компанијата.
„Ние сме во комуникација и експертот ќе дојде, само што во моментов не можеме да прецизираме кога. Интензивно се работи на тоа да бидат извршени сите судски наредби во врска со бараните податоци од опремата во Управата за безбедност и контраразузнавање. Таа експертска и техничка асистенција ние наскоро ќе ја добиеме“, децидни се од СЈО.
Од компанијата „Ериксон“ вчера потврдија дека „на 19-ти октомври 2016 година добиле барање од СЈО по судска наредба од Основниот суд Скопје 1 во Скопје, за техничка асистенција заради истрага и во врска со функционалноста на законското пресретнување на комуникации“. Во соопштението не се открива дали компанијата ќе ја даде бараната техничка асистенција, а сите прашања за истрагата ги упатува кон СЈО.
„За понатамошни информации поврзани со оваа истрага, 'Ериксон' ве упатува на Специјалното јавно обвинителство за овој случај. Законското пресретнување на комуникации е задолжителна и стандардна функционалност во мрежите на јавната телефонија и телеком операторите и земјите во светот се обврзани да овозможат таква функционалност за локалните власти. 'Ериксон', како производител на телефонски системи и опрема, исто така, е производител на системи за законско пресретнување. 'Ериксон' не е сопственик на опремата, ниту оперира со опремата за законско пресретнување на комуникациите“, се вели во соопштението од компанијата.
Медиумите објавија дека станува збор за домот на поранешниот директор на УБК, Сашо Мијалков, и дека присуството на истражителот во близина на тој објект било забележано и пријавено во полиција од приватно обезбедување. Но, извори од Основното јавно обвинителство велат дека истражителот не бил пријавен од приватни обезбедувачи на објектот, туку од припадници на полицијата, кои во регуларна постапка биле задолжени да го обезбедуваат посочениот објект. Од таму додаваат и дека пријавата не се однесувала за едно лице, туку за две: еден истражител на СЈО, а другиот приватен детектив кој бил во друштво на истражителот, но не се знае дали таму бил приватно, или ангажиран од некого. Од Обвинителство велат дека за тоа постапување морало да постои судска наредба.
„Не е потребна судска наредба во овој случај“, децидни се СЈО.
„Судска наредба е потребна ако треба да се влезе во нечиј имот, ако треба да се врши претрес, а не ако од јавен простор, улица, се лоцира нечија адреса на живеење“, велат од Специјалното јавно обвинителство.
Празнична порака
Сите истраги на македонското СЈО
Таргет, Титаник, Тортура, ТНТ, Транспортер, Тврдина, Трезор, Топлик, Тендери, Тарифа и Тенк се 11-те случаи кои досега ги отвори СЈО. Осомничени или обвинети се многу актуелни и поранешни државни и локални функционери.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Катица Јанева
Катица Јанева беше избрана за Специјален Јавен обвинител на 15 септември 2015 година од страна на Советот на јавните обвинители, а нејзиниот тим се комплетираше со уште 12 обвинители на 4 ноември лани. Нејзиниот избор беше дел од Договорот од Пржино за што согласност дадоа сите лидери на политички партии и големо мнозинство пратеници во Собранието.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Од шионажа до злосторничко здружување
Заклучно со март годинава, во првиот шестмесечен период од работењето, СЈО отворило вкупно 30 предмети против 80 лица. Кривичните дела кои им се ставаат на товар на осомничените и обвинетите се движат од Повреда на избирачко право, Злоупотреба на службена положба до Насилство, Шпионажа и Злосторничко здружување.
Фотографија: MIA
Обработка на прислушуваните материјали
Во септември годинава, СЈО го претстави и вториот шестмесечен извештај за својата работа. Во меѓувреме, ова обвинителство брои 74 вработени. Во тој период, обвинителите преслушале и обработиле 55.240 аудио фајлови, односно 12 проценти од вкупно добиените прислушкувани материјали.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C. Charisius
Насилство и фалсификат
Паралелно со поднесениот втор Извештај за својата работа, СЈО ги обелодени и првите две обвиненија. Во првиот предмет, обвинети се седум лица - службеници на УБК кои го уништиле доказниот материјал за неовластеното прислушување. Во вториот, обвинети се 14 лица кои го поттикнувале или извршиле насилство при протестите пред општина Центар во јуни 2013 година. Меѓу нив е и експремиерот Груевски.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Меѓународна поддршка
СЈО во меѓувреме добива отворена поддршка од претставниците на меѓународната заедница. Шефот на германската дипломатија Франк-Валтер Штајнмајер на 1 септември годинава порача дека е важно „СЈО да може непречено да продолжи со својата работа за разјаснување на обвинувањата за злоупотреба на моќта, за повторно да се засили довербата на македонското население во демократските институции на земјата“.
Фотографија: Reuters/I. Kalnins
Титаник- број 1.
Во февруари 2016, СЈО го обзнани својот прв случај, за изборни измами за кои постои сомнеж дека ги извршувала група која ја предводеле ексминистерката Јанкулоска, ексминистерот за транспорт Јанакиески и секретарот на Владата, Божиновски. Осомничени се за криминализација на изборниот процес со незаконско издавање лични карти и вметнување во избирачкиот список на лица, како и насилство, поткуп...
Фотографија: Petr Stojanovski
ТНТ- Како се уриваше Космос
Во април 2016 година беше отворен случајот за незаконското уривање на комлексот „Космос“ на бизнисменот Фијат Цаноски. Иако првично не беа опфатени во истражната постапка, поради аболицијата од претседателот Ѓорге Иванов, осомничени во случајот „ТНТ“ се и експремиерот Груевски, ексминистерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески, и актуелниот градоначалник на општина Гази Баба, Тони Трајковски.
Фотографија: Petr Stojanovski
Транспортер- Битола како Токио
Случајот во април 2016, обвинителката Фатиме Фетаи го најави како „веројатно најскапиот превоз за ученици во светот“, кој го плаќал градот Битола. Градоначалникот на Битола Владимир Талески и претседателот на комисијата за јавни набавки на општината, според СЈО, нанеле штета на буџетот од околу 360.000 евра. На Талески му беше одреден и домашен притвор, но во меѓувреме е пуштен на слобода.
Фотографија: DW/Z.Purkovic
Тврдина- уништување на доказите
Во предметот Тврдина кој на јавноста и беше претставен во март 2016 година, осомничени се двајца началници на УБК и ексминистерката за внатрешни работи Гордана Јанкулоска. Тие во 2015 година противзаконски уништиле системи за следење на комуникации, при што е нанесена штета на државата во висина од околу 10 милиони евра. Истите системи претходно биле користени за незаконско следење и прислушкување
Фотографија: MIA
Тортура- изживувањето врз Љубе Бошкоски
На 28 март 2016, СЈО објави дека започнува нова истрага под името „Тортура“, која се однесува на апсењето на лидерот на партијата Обединети за Македонија и поранешен министер за внатрешни работи Љубе Бошковски. Поднесени се кривични пријави против седум лица, меѓу нив шестмина припадници на полициската единица Алфи, а како првоосомничен е тогашниот директор на УБК Сашо Мијалков.
Фотографија: DW/P. Stojanov
Трезор- Финзи и УБК
„Трезор“ е кодното име на последниот предмет на СЈО, и прв што се однесува на економски криминал, а произлегува од незаконското следење на комуникациите. Како што рече обвинителката Фатиме Фетаи, предметот се однесува на груба злоупотреба на средствата од буџетот на Република Македонија од страна на три раководни лица во УБК и едно раководно лице во Министерството за внатрешни работи.
Фотографија: picture-alliance/dpa
„Топлик“ и „Тендери“
Во предметот „Топлик“ се осомничени шест лица, кои преку злоупотреба на службената должност и кршење Законот за јавни набавки сториле кривични дела со кои го оштетиле буџетот во висина од 1 милион и 44.000 евра. Во „Тендери“ првоосомничено е раководно лице од Министерството за култура, поради фаворизирање на компанијата „Бетон - Штип“ при изградбата на Музејот на македонската борба.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
„Таргет“- масовно прислушување
СЈО соопшти дека илјадници луѓе биле незаконски следени во периодот од 2008 до 2015 година од страна на Управата за безбедност и контраразузнавање. Вкупно десет лица, дел од кои поранешни високи функционери се осомничени дека го организирале и го координарале незаконското прислушување. Незаконски била следена комуникација на најмалку 4.286 телефонски броеви без судски наредби
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Pape
„Тенк“ и „Тарифа“
СЈО сомничи седум лица дека ја злоупотребиле службената положба во случајот „Тарифа“ кој се однесува на постапка за јавна набавка на софтвер за потребите на АД ЕЛЕМ. Истрага е отворена и против две лица кои учествувале во набавката на службениот „Мерцедес“ на екс-премиерот Никола Груевски кој државниот буџет го чинеше 572 илјади евра.
Фотографија: picture-alliance/dpa/J.-P. Strobel
14 фотографии1 | 14
Тензиите на релација СЈО-УБК делумно спласнаа во деновите на продолжениот празничен викенд, но не останаа надвор од фокусот. Работата на обвинителствата се најде и во говорот на техничкиот премиер Емил Димитриев на свечената академија по повод 23-ти октомври, Денот на македонската револуционерна борба.
„На претстојните избори вие одлучувате. Вие и никој друг. Ниту партиите, ниту специјалните органи, ниту институциите. (...) Ангажманот на државните и специјалните органи кои оставаат впечаток на тенденциозност и пристрасност во предизборен период, покажуваат очигледна намера која македонската јавност јасно ја гледа. Специјалното јавно обвинителство и Јавното обвинителство не треба и не смеат да се претворат и да добијат улога на портпароли на политичките партии и да бидат алатки во функција на политичките агенди“, порача Димитриев.
„СЈО и МВР мора да бидат оставени професионално да ја завршат својата работа во интерес на правдата, за да ја вратат довербата на граѓаните во институциите. Владеење на правото во оваа земја мора да има секој кој го прекршил законот ќе се соочи со одговорноста. Попречувањето на работата на СЈО од страна на соработниците на Никола Груевски и Сашо Мијалков во системот на МВР, укажува на паничен страв на фамилијата од откривање на вистината за сторениот криминал и оддава признавање вина“, оцени СДСМ.