Додека речиси половина од светското население сè уште чека за прва доза, во Германија се турка примање трета доза. Тоа е неправедно, но не треба да ги предомислува оние кои сакаат да примат „бустер доза“, смета Давид Ел.
Реклама
Неправедно е до бескрај - во Германија во просек има повеќе луѓе кои примиле трета доза вакцина против коронавирусот отколку што во сиромашните земји примиле прва доза. Статистиката е 5,6% Германци со „бустер“ доза наспроти 4,6% со една доза во 27те најсиромашни земји во светот.
На страна етичките и моралните причини, има и еден фактички аргумент зошто глобалниот Југ мора конечно да добие повеќе вакцини – пандемијата ќе заврши тогаш кога вирусот никаде во светот веќе нема да најде човечки домаќин во кој ќе мутира. Од оваа гледна точка кампањата за трета доза вакцина, додека речиси половина од светското население сѐ уште не е вакцинирано, е неправедна. Дотолку поиритирачки е тоа што германската влада во заминување ги запре донациите во КОВАКС системот за да може да го вакцинира сопственото население со трета доза.
Зошто не треба да се одбие „бустер“ дозата
Но, да се одбие привилегијата за трета доза е исто така погрешно. Бидејќи одбивањето „бустер“ доза во Германија нема ништо да смени во оние земји од другите делови на светот кои немаат вакцини. Тезата дека „секоја одлука за купување е сигнал“ со која човек како муштерија може да има барем минимално влијание во случајов не функционира – со одлуката дали ќе се вакцинирате или не немате ама баш никакво влијание врз пазарот со вакцини. Вакцините, барем на глобалниот север, одамна се купени преку државни канали и националните влади го користат секое можно средство за распределување на вакцините до сопственото население.
Погрешна е и претпоставката дека неискористените дози може едноставно да се донираат. Ова е повеќе ситуација како во кафуле кога со друштво ќе нарачате повеќе пива и чашата пиво која никој не ја испил ќе изветрее по што на крај ќе се фрли. Така е и со вакцините, особено оние кои досѓаат во пакување со шест дози, а по отворањето може да се искористат само во рок од неколку часа.
И донирањето на поголеми количества вакцини кусо пред истекот на рокот е проблематично бидејќи вакцината треба да стаса до оние кои сакаат да ја примат. Доколку земјата која би ја примила донацијата нема доволно време да го организира процесот и да ги таргетира овие луѓе, тогаш на крај вакцините ќе се фрлат и таму.
Дури и кога поголем дел од Германците би се откажале од трета доза со цел да се донираат вакцините, како би реагирала Владата? Сигурно нема да ги натовари контејнерите со вакцини и да ги испрати во странство, туку ќе вложи иште повеќе пари во засилена рекламна кампања за што повеќе луѓе да се решат да примат „бустер“ доза.
И „бустерот“ спасува животи
Всушност тоа ја прави разликата во развојот на пандемијата во конкретното опкружување. Во Израел четвртиот бран беше прекинат токму благодарение на „бустер“ дозата. Ова веројатно спречи огромен број луѓе да се разболат, или да починат од корона.
Германија и другите земји од северната хемисфера каде и покрај голем број вакцинирани лица има огромен раст на заразени мора да се надева на овој ефект од „бустер“ дозата – и покрај неповолните појдовни услови со оглед на тоа дека заштитата од зараза по примена втора доза вакцина по неколку месеци е значително намалена, но со третата доза повторно се зголемува. Ова го покажуваат податоците од Израел.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Добрата вест е што и покрај намалената заштита по две дози поради што вирусот во одредени случаи ја пробива, сепак вакцината штити од развој на тешка форма на болеста. Секој човек чиј имунолошки систем по третата доза ќе го одбрани организмот од вирусот е како ќорсокак за пандемијата. И секој кој благодарение на „бустерот“ нема да заврши во болница придонесува да има слободно место за другите. Така примањето трета доза не му помага само на оној кој ја прима, туку со тоа може да се спаси и нечиј друг живот.
Вистина е дека сето ова нема речиси никакво позитивно влијание врз 95% од населението во сиромашните земји кое сè уште чека на прва доза. Но, ако ве гризе совеста поради привилегиите за достапност до вакцини, тогаш можете да собирате донации, да организирате протести и да потпишувате петиции, или да му се обратите на пратеникот од вашата општина. Ама сето ова можете да го правите и по примена трета доза.