Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган со недели е во предизборен модус, секој ден зборува на митинзи низ цела земја. Притоа, неговото име не е на гласачките ливчиња, на 31. март се одржуваат комунални избори.
Реклама
На 31. март се одржуваат комунални избори во Турција, на нив на партијата на Ердоган, АКП, ѝ се закануваат загуби, посебно во Анкара, а ако дојде дотаму, турскиот претседател се закани дури и со принудна управа. Притисокот е енормен, посебно поради економските проблеми во земјата.
Потпалување на гласачите
На еден од изборните настапи, Ердоган пееше за солзи, надежи и љубов. Но, Реџеп Таип Ердоган знае и сосема поинаку: секогаш одново по крвопролевањето прикажува инсерти од видеото на атентаторот од Крајстчрч, навистина замаглени, но истрелите ечат од разгласот на митинзите. А сето тоа во живо се прикажува на телевизија. На младиот Курд Билал од ова веќе одамна му е преку глава:
„Веќе не сакам да го вклучам телевизорот и да гледам вести. Политиката во Турција постојано се служи со претерувања. ‘Ако не гласаш за мене, тоа значи крај за Турција'. Се водат вакви кампањи, а тоа е глупост“.
Билал нема да гласа в недела. Ниедна од партиите не е убедлива за него, сите го разочарале. Деновиве тоа се слуша од многумина Турци. А притоа воопшто не се гласа за Ердоган, неговата Партија за правда и развој или други партии. Се избираат градоначалници, советници, старешини. Во големите градови како Анкара, Истанбул и Измир на кандидатите на АКП им се заканува можен пораз. За таков случај Ердоган веќе навести дека престолнината може да ја стави под принудна управа.
Во курдските области такво нешто е веќе познато. Овде се разрешени сите градоначалници од ХДП, Демократска партија на народите, а новите кандидати се етикетирани за терористички поддржувачи и непријатели на земјата кои сакаат да ја поделат:
„Постои ли во Турција регион Курдистан? Не. Имаме ли регион Југоисточна Анадолија? Имаме. Имаме ли Источна Анадолија? Имаме. Исто како и Црноморски и Средоземноморски, Егејски регион“, вака Ердоган си игра со неговата публика на митинзите, а таа одушевено му одговара. Ердоган ја обожува бината. Но, на неа нема место за масивните економски проблеми на Турција.
Економски проблеми
Лирата е нестабилна, инфлацијата висока, електричната струја, месото или доматите многумина тешко можат да ги платат.
Шефот на најголемата турска опозициска партија ЦХП, Кемал Киличдароглу, истакнува:
„Дома гори, народот страда, денес не се купува во килограми, туку во грамови и на парче, исто важи и за месото. А потоа доаѓа еден министер и вели дека треба да се јаде повеќе зеленчук, да, ама и тој е скап. Што да прави народот? Во кујната гори, но претседателот тоа не го гледа. А зошто? Затоа што живее во палата“.
Владата на ова одговара со продажба на евтин зеленчук на посебни тезги. Но, долгите редици пред нив не се вклопуваат во сликата на нацијата во економски подем, каква што Ердоган радо ја претставува Турција.
Тој виновниците ги бара во странство, во предизборната кампања се множат теории на заговор.
Патот на Турција кон авторитарност
Преминот на Турција кон авторитарност е во тек веќе 10 години. Но, по неуспешниот воен пуч во 2016 година, претседателот Ердоган и АКП ја забрзаа консолидацијата на власта.
Фотографија: picture-alliance/dpa/O.Weiken
Јули 2007: Абдула Ѓул станува прв исламистички претседател
По повеќегодишни реформи на пазарната економија, транзицијата на Турција полека почнува да оди наназад. Кандидатурата на исламистот Абдула Ѓул за претседател во 2007 сигнализира напуштање на секуларистичката политика и ги затегнува односите меѓу АКП и армијата. Сепак, со широка поддршка на исламистите и либералите, Ѓул е избран за претседател, а АКП победува на парламентарните избори.
Фотографија: A.Kisbenede/AFP/GettyImages
Септември 2010: Уставни реформи
Тогашниот премиер Реџеп Таип Ердоган предлага уставни измени за зголемена контрола над правосудството и армијата, овозможувајќи и на владата да бира судии и високи воени офицери. Амандманот, комбиниран со мерки за заштита на децата и засилување на правото на жалба, е одобрен со големо мнозинство на референдум.
Фотографија: picture-alliance/dpa/A. Tumer
Мај 2013: Ерупција на незадоволство во Гези Парк
Насобраниот гнев на младите луѓе кон Ердоган, Ѓул и исламистичката АКП достигнува точка на вриење во мај 2013. Насилното полициско расчистување на мал собир за заштита на Гези Парк предизвикува масовни анти-владини протести. Најмалку 11 луѓе загинаа, а повеќе од 8.000 се повредени, пред демонстрациите да згаснат еден месец подоцна.
Фотографија: picture-alliance/abaca
Јули 2015: Офанзива против Курдите
Нестабилното примирје меѓу турската влада и курдската бунтовничка ПКК се распаѓа поради тензиите кои ги создава војната во Сирија. Воените сили ги продолжуваат операциите во југоисточниот дел на Турција против Курдите. На почетокот на 2016, групација на ПКК ја презема одговорноста за два бомбашки напади во Анкара во кои гинат речиси 80 луѓе.
Фотографија: picture-alliance/abaca/M. Coban
Јули 2016: Неуспешен воен пуч
Воен удар против владата до темел ја потресува Турција и накусо ја претвора земјата во воена зона. Околу 260 цивили ги загубија животите во ноќните судири со армијата во пет големи градови. Ердоган ги повикува своите поддржувачи на отпор, и веќе следното утро војници се во заседа на илјадници цивили на мостот Босфор, каде и се предаваат.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T.Bozoglu
Јули 2016: Ердоган воведува вонредна состојба
По неуспехот на пучот, Ердоган воведува вонредна состојба. Се апсат десетици илјади луѓе осомничени за учество во пучот, но и политички противници. Меѓу уапсените се воени и судски функционери и избрани претставници на про-курдската ХДП партија. Чистчката подоцна опфаќа и јавни службеници, универзитетски професори и учители.
Фотографија: Reuters/U. Bektas
2016: Задушување на медиумите
Како дел од пресметката на Ердоган со наводните „поддржувачи на тероризмот“, Турција станува една од водечките земји во светот по бројот на уапсени новинари.Владата затвора околу 110 медиуми по пучот и затвора повеќе од 100 новинари, меѓу нив и Германецот со турско потекло Денис Јуџел.
Фотографија: Getty Images/S.Gallup
Април 2017: Ердоган победува на референдум
Ердоган тесно успева да победи на референдумот на кој се гласа за проширување на неговата моќ. Турскиот парламентарен систем практично се напушта во корист на силна егзекутивна власт. Ердоган добива можност да владее до 2029 година. Меѓународните набљудувачи велат дека на гласањето имало неправилности, а медиумската кампања во целост била во корист на кампањата на Ердоган.
Фотографија: Reuters/M. Sezer
Јуни 2018: Нова изборна победа на Ердоган
Ердоган си обезбедува нов петгодишен мандат и огромни извршни надлежности откако убедливо победува на изборите на 24 јуни. Неговата АКП и нивните националистички партнери добиваат убедливо мнозинство во парламентот. Меѓународните набљудувачи го критикуваат гласањето, со оценка дека медиумското покривање и вонредната состојба му дале огромна предност на Ердоган.
Фотографија: picture-alliance/dpa/O.Weiken
9 фотографии1 | 9
Ердоган комуналните избори ги претвори во избор за опстанок на нацијата. Притоа им се обраќа на своите конзервативни гласачи, како примерот со иднината на познатата Света Софија во Истанбул:
„Влезот во Света Софија можеме да го направиме бесплатен. И не само тоа, туку по изборите можеме од Света Софија да направиме она што таа била порано. Што значи тоа? Од музејот Света Софија можеме повторно да направиме џамија“, изјави Ердоган.
Плановите не се нови, но се вклопуваат во изборната кампања, станува збор за маневар за одвратување на вниманието. Емин Капа работи во ТВ Халк, која е критички настроена кон владата. Тој вака ја сумира изборната кампања:
„Толку ја брануваат и распенуваат водата за никој да не види и забележи колку е таа вистински матна".
Толкава директна критика деновиве во Турција е ретка. Мнозинството медиуми, блиски до власта, без коментари ги пренесуваат еден по друг настапите на Ердоган.