Русија и Украина повторно си разменија затвореници. За набљудувачите ова е важен сигнал за мировниот процес во источна Украина. Но Украина плати висока цена, вели режисерот Олег Сенцов, кој беше затвореник во Русија.
Реклама
На украинската телевизија се гледа еден млад човек како зборува на мобилен телефон. Стои недалеку од местото од каде што се симна од еден од автобусите со кој беа донесени затвореници од сепаратистичките области кои се под контрола на украинските владини трупи. Зборува со мајка му.
„Мамо не плачи!" и вели тој. „Напиј се апче! Твојот притисок...„Еден друг човек стои до него, пуши и се бори со солзите. „Предадовме 127 затвореници а преземавме 76 лица," објасни попладнето советникот на секретарот на Советот за национална безбедност и одбрана на Украина, Сергеј Сивохо.
„Првично се договоривме за 80 лица, но четворица останаа таму поради своите семејства. Но и тие се ослободени."
„Таму“ значи во областите освоени од проруските сепаратисти. Размената за завршена ја прогласи и омбудсманот на Донецк, Дариа Моросова. Разменетите лица до сега не добија медицинска помош. Тоа што оваа размена на затвореници воопшто се случи е резултат на долги дипломатски напори.
На моменти се чинеше дека годинава нема да има повеќе спогодби меѓу страните во конфликтот. Пред сѐ договорите околу листите беа долготрајни и компликувани. Затоа е поголемо олеснувањето. Пред се, за оние кои сега непосредно пред Нова година, може да си одат дома.
„Пет години бев во затвор! Во пет метри квадратни. Можете ли да си замислите како изгледаше тоа?, прашува еден Украинец кој беше во затвор во самопрогласената Народна република Донецк и додава дека неговата посебна благодарност оди кај украинскиот претседател Володимир Зеленски!
Тој на почетокот на декември на Самитот за Украина во Париз разговараше за размена на затвореници со рускиот претседател Владимир Путин со медијација на Германија и Франција како предуслов за продолжување на мировните преговори. Тоа што оваа размена беше успешно спроведена е резултат на Самитот во Нормандија, коментира украинскиот министер за надворешни работи Пристајко. И Москва и Берлин реагираа на успешно спроведената размена. Путин и Меркел имаа телефонски разговор во кој оваа размена ја оценија како „позитивна“, соопшти Кремљ синоќа.
Во Украина пак има гласни критики. Пред сѐ поради фактот дека меѓу разменетите затвореници има и пет поранешни членови на специјалните единици Беркут. Против нив се водеа процеси, бидејќи украинската страна ги смета за одговорни за пукањето на плоштадот Мајдан во 2014 година.
Со ова им се одзема на Украинците она што им е најважно – правдата, коментираше на Фејсбук украинскиот режисер Олег Сенцов за размената. И тој самиот во септември беше ослободен во рамките на ваква размена на затвореници меѓу Киев и Москва. Се проценува дека вкупно уште 250 Украинци се уште се во заробеништво во окупираните територии. Затоа украинскиот правобранител Денисова, најави со цела радост дека продолжуваат напорите за ослободување на украинските граѓани.
Хронологија на поморските тензии помеѓу Украина и Русија
На инцидентот на 25 ноември, во кој руски бродови ракетираа украински воени пловила, му претходеа месеци на тензии во Азовското Море. ДВ пишува за главните фази на конфронтацијата во Керчкиот проток.
Фотографија: Universität der Bundeswehr
Соработка меѓу Украина и Русија - на хартија
„Сите прашања поврзани со Азовското Море и Керчкиот проток треба да се решаваат само со мирни средства заеднички или со договор помеѓу Украина и Русија ...“ Ова се зборовите од преамбулата на Договорот меѓу Украина и Руската Федерација за соработка во користењето на Азовското Море и теснецот Керч, постигнат во 2003 година.
Фотографија: Imago/Russian Look/S. Fomine
Конфликти во Керчкиот проток - врз која основа?
Според меѓународното право, трговските и воените бродови треба слободно да пловат во Азовското Море и теснецот Керч. Сепак, по анексијата на Крим од страна на Русија во март 2014 година, реалноста во Азовското Море почна да се движи сѐ подалеку од овој правен принцип.
Фотографија: Reuters/A. Bainozarov
ЕУ ја критикува Русија
Ситуацијата се влоши со отворањето на Керчкиот мост, кој ги поврзува Таманскиот и Кримскиот полуостров. Пред тоа, според резолуцијата на Европарламентот од 25 октомври 2018 година, руските инспекции во Азовското Море беа селективни и не го нарушуваа слободното движење на бродови и товар. Но, од пролетта 2018, според прес-службата на ЕУ, Москва демонстративно создава пречки во трговскиот превоз.
Фотографија: picture-alliance/Winfried Rothermel
„Прекумерни“ проверки во Азовското Море
Проверките на бродовите од и кон украинските пристаништа руските граничари ги одолговлекуваа по неколку часа. Пристаништата, трговците и превозниците имаа значителни загуби. Според податоците од Киев, од крајот на септември 2018 година, повеќе од 200 бродови биле подложени на интензивни проверки, меѓу кои 120 биле со знамиња на земјите на ЕУ.
Фотографија: picture-alliance/Tass/V. Timkiv
Аргументите на Русија
Во меѓувреме, руската страна ги обвинува Украинците за ескалација во Азовското Море. Така, на крајот на март 2018 година, Украина го запре и потоа го конфискуваше рибарскиот брод „Норд“ во Азовското Море кој е регистриран на Крим.
Фотографија: Facebook/DPSUkraine
Керчката криза
Најголемиот инцидент досега во теснецот Керч се случи на 25 ноември, кога патувањето на украински воени бродови од Одеса кон Азовското Море заврши со гранатирање од страна на руските граничари кои тврдеа дека Украинците нелегално ја преминале руската граница. Сите три украински брода беа запленети и испратени до пристаништето Керч.
Фотографија: Reuters/P. Rebrov
„Нелегално ја преминаа границата и влегоа во територијалните води“
Русата безбедносна служба ФСБ тврди дека украинските бродови „илегално ја преминале границата и влегле во територијалните води на Русија“. На состанокот на Советот за безбедност на ОН, заменикот-амбасадор на Русија, Димитри Појански, присилното запленување на бродовите го образложи со „основано сомнение дека тие превезуваат радикали кои се заканиле дека ќе го кренат во воздух мостот на Керч".
Фотографија: Reuters/P. Rebrov
Поморското право ѝ дава право на Украина
Како што вели Даниел-Еразмус Кан, професор на Универзитетот на Бундесверот во Минхен, преминувањето на Керчкиот проток е регулирано на ист начин како и преминувањето на Босфорот или кој било друг морски теснец во светот. „Според Конвенцијата за поморско право од 1982 година, Украина има неограничено право на транзит низ Керчкиот теснецот. За ова, не е потребна дозвола од Русија", вели Кан.