Хан е оптимист за почетокот на пристапните преговори
СН/ агенции
26 април 2019
Еврокомесарот за проширување Јоханес Хан во интервју за ДПА истакнува дека Северна Македонија јасно заслужила отворање на пристапните преговори со ЕУ во најбрзиот можен термин.
Фотографија: Imago/A. Parsons
Реклама
Спроти претстојниот мини-самит во Берлин (29.04.) на кој германската канцеларка Ангела Меркел и францускиот претседател Емануел Макрон ќе ги пречекаат лидерите на земјите од Западниот Балкан, германската новинска агенција ДПА објави интервју со еврокомесарот за проширување Јоханес Хан во кое меѓу другото станува збор и за одлуката која во јуни треба да ја донесе Европската унија околу почетокот на пристапните преговори со Северна Македонија и Албанија.
На прашањето дали двете земји можат да сметаат на неговата поддршка кога станува збор за почетокот на пристапните преговори со ЕУ планиран за јуни годинава, Хан одговора: „Јас сум оптимист, верувам дека Европската комисија кон крајот на мај, врз основа едногласно усвоените критериуми ќе даде позитивна препорака за двете земји. Потоа земјите членки ќе треба да донесат одлука, во која ќе бидат вклучени и актуелните политички оценки -како што во случајот на Северна Македонија е ставањето крај на спорот за името со Грција“.
Договор за решавање на спорот за името
Договорот за решавање на спорот за името меѓу Македонија и Грција беше потпишан на 17 јуни 2018. Тој би требало да му стави крај на спорот кој трае четврт век. Но, до неговото конечно спроведување има уште работа.
Договорот за решавање на спорот за името во Псарадес, на грчката страна од Преспанското Езеро, го потпишаа министрите за надворешни работи Никола Димитров и Никос Коѕијас. „Горди сме затоа што избравме решение што нѐ обединува“, оцени македонскиот премиер Заев. Неговиот грчки колега Ципрас рече: „Овде сме да ги залечиме раните што ги остави времето, да отвориме пат за мир, братство и пораст“.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Роденден
Потпис на договорот стави и долгогодишниот посредник на Обединетите Нации во спорот за името, Метју Нимиц. Потпишувањето се падна токму на неговиот 79-ти роденден. „На членовите на моето семејството им реков дека не сакам подароци за овој роденден, зашто двајца премиери ќе ми дадат еден голем подарок“, рече Нимиц на церемонијата во Псарадес.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Вратоврска
Кога по потпишувањето на договорот требаше да се направи семејна фотографија од настанот, македонскиот премиер Зоран Заев, веројатно не сакајќи да се разликува од Алексис Ципрас, кој е познат по тоа што не носи вратоврски, ја извади својата црвена вратоврска и му ја подари на својот грчки колега. Тоа беше поздравено со широки насмевки и громогласен аплауз од присутните.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Договорот зачинет со македонска храна и вино
Официјалната средба по потпишувањето во Псарадес се префрли на македонскиот брег на Преспанското Езеро. Двете делегации до Отешево стигнаа по воден пат, со чамци. Во Отешево се водеа билатерални разговори и имаше свечен ручек. На заедничкиот ручек присуствуваа и претставниците на Европската Унија и Обединетите Нации – Федерика Могерини, Јоханес Хан, Метју Нимиц и Розмари Ди Карло.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Протести во Скопје
Потпишувањето на договорот за решавање на спорот за името предизвика протести во Македонија. Демонстрантите пред Собранието на 17.06.2018 се судрија со полицијата. Во безредијата имаше повредени и приведени лица. Според полициски наводи, има неколку повредени полицајци, како и над 25 уапсени учесници на протестите. Официјален организатор на протестите нема.
Во Грција исто така се протестира. Противниците на договорот за решавање на спорот за името во Атина за време на расправата за доверба на владата на Ципрас се судрија со полицијата пред парламентарната зграда (фото: 16.06.2018). Полицијата мораше да употреби солзавец за да ја разбие толпата која се обиде да влезе во парламентарната зграда. Владата го преживеа гласањето.
Фотографија: Reuters/C. Baltas
Уште многу работа
Ставањето потпис на Конечната спогодба за решавање на спорот за името е само еден од чекорите кои следуваат во наредните месеци до конечно решение. Следува ратификација во македонското Собрание, референдум на кој македонските граѓани ќе се изјаснат за договорот, а потоа и ратификација во грчкиот парламент.
Според Хан , решавањето на овој спор како и Договорот за добрососедство со Бугарија се патоказни сигнали за целиот регион, дека е можно решение дури и за долгогодишни конфликти. Еврокомесарот затоа истакнува: „Земјата јасно заслужи да добие зелено светло за отворање на пристапните преговори во најбрзиот можен термин - значи уште пред годинешната летна пауза“
А доколку не биде дадено „зелено светло? - „Станува збор за кредибилитетот на ЕУ. Државите членки самите го одредија датумот за одлуката за отворање на пристапните преговори со Северна Македонија и со Албанија . Одложување и непризнавање на објективно постигнатиот напредок на земјите кандидатки ќе има драматични последици како за нив така и за целиот регион. Тоа така да се каже би предизвикало негативен домино ефект. Бидејќи каков мотив би имале земјите од Западен Балкан да ги спроведат тешките реформи и да им стават крај на конфликти како оној меѓу Косово и Србија, ако тоа не се пријдат чекор поблиску до Европската унија? "
„ За Северна Македонија одбивањето да ги почне преговорите или одложувањето на почетокот на преговорите, би било особено ризично. Оваа земја веќе една деценија добива позитивна препорака од Евролкомисијата кога станува збор за отворање на преговорите за членство, но тоа не се случи поради спорот за името. Ако сега, по решавањето на тој триесетгодишен конфликт, и покрај постигнатите реформи земјата повторно биде разочарана, постои опасност од внатрешна дестабилизација со соодветните последици за регионот. Со други зборови само со веродостојна политика ќе успее унапредувањето на процесот на реформи на Западен Балкан и зачувувањето на нашето влијание во регионот ", вели меѓу другото, Јоханес Хан, за агенцијата ДПА.
