Хаотично и неединствено, вака најдобро може да се опише односот на Европа кон вакцината АстраЗенека против коронавирус. Кратка хронологија на противречните мерки
Реклама
Во врска со старосната возраст која се препорачува кај вакцината АстраЗенека, Европа дејствува сѐ друго освен единствено. Освен тоа, одделни земји постојано ги менуваат своите препораки, во зависност од оценката која важи во актуелниот момент. Оттаму, овој преглед околу примената на британската вакцина е само моментална слика.
Цик-цак во поглед на несаканите појави по вакцинирањето
На крајот на јануари 2021. година, Европската агенција за лекови, ЕМА даде зелено светло за употреба на вакцината на АстраЗенека против Ковид-19. Постојаната комисија за вакцини во Германија меѓутоа препорача користење на вакцината АстраЗенека само кај луѓе под 65 години, бидејќи за постарите немало доволно податоци од клинички студии.
На 11. март Постојаната комисија за вакцини ја одобри вакцината и за лица над 65 години, откако биле собрани доволно податоци за нејзиното дејство. На истиот ден во Данска престана да се вакцинира со АстраЗенека.
Причина: кај повеќе луѓе во временска поврзаност со вакцинирање со АстраЗенека е забележана церебрална венска тромбоза. Едно лице починало од последици на ретката и опасна болест.
Додека во Германија вакцинацијата продолжи, Холандија, Бугарија и Исланд се приклучија кон прекинот на употреба на АстраЗенека. Подоцна запреа и Франција, Шпанија, Португалија, Италија, Словенија, Луксембруг - и Германија на 15. март.
Три дена подоцна ЕМА соопшти дека вакцината е безбедна во доволна мерка. Еден ден подоцна во Германија продолжи вакцинирање со АстраЗенека без старосни ограничувања.
Откако се покачи бројката на пријавени случаи на церебрална тромбоза специјално кај помлади жени, германската влада, на совет на Постојаната комисија за вакцини, на 30. март даде налог со АстраЗенека да се имунизираат само лица над 60 години.
Еден ден подоцна ЕМА објави дека нема причина за ограничување на возраста на луѓето за вакцинирање со АстраЗенека. ЕМА, по една натамошна проверка, на 7. април дополни дека навистина постои поврзаност меѓу ретката церебрална тромбоза и вакцината, но користа од вакцината недвојбено ги надминува размерите на ризикот од неа, без старосни ограничувања.
Истиот ден британските надлежни служби донесоа одлука вакцината АстраЗенека поради несаканите придружни дејтва да се користи само кај луѓе над 30 години.
ЕМА може само да изрекува препораки до 27. земји членки, но одлуките тие ги носат самостојно. Затоа, во поглед на старосната граница која важи за имунизирање со вакцината АстраЗенека, постои шаренило кое го прикажуваат следните редови:
Земји каде вакцината АстраЗенека воопшто не се користи
Откако една 60-годишна жена почина една недела по вакцинирањето со АстраЗенека од церебрална тромбоза, на 11. март Данска целосно престана со употреба на оваа вакцина. Следеше Норвешка, која не е членка на ЕУ. До денешен ден двете држави не ја променија одлуката, која има важност до средината на април.
Вакцинирање на луѓе над 70 години
Исланд, исто така не е членка на ЕУ, на 11. март, кратко по Данска, го прекина користењето на вакцината АстраЗенека, но на 24. март објави нејзино повторно користење за лица над 70 години.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Вакцинирање на луѓе над 65 години
И во Финска на 24. март беше соопштено продолжување на имунизирањето со вакцината АстраЗенека, но само над старосната граница од 65 години. На тоа се приклучи и Шведска. Паѓа во очи дека токму нордиските земји, на северот на Европа, се оние кои пропишуваат висока старосна граница за вакцината или воопшто не ја користат.
Вакцинирање на луѓе над 60 години
И по најновите препораки на ЕМА, кои не содржат ограничувања во врска со староста, во Германија продолжува користењето на вакцината против Ковид-19 на британската фармацевтстка фирма само кај лица над 60 години. Така постапуваат и Италија и Холандија. Шпанија најави дека од 7 април се приклучува на таа пракса. И македонските власти неделава се одлучија за спроведуваат вакцинација според оваа препорака. За граѓаните кои се вакцинираа во Србија со оваа вакцина и треба да се ревакцинираат со неа по три месеци, допрва ќе биде донесена одлука како ќе се постапи.
Вакцинирање на луѓе над 55 години
Во Франција и во Белгија пак со вакцината смеат да бидат имунизирани само луѓе кои се над 55 години.
Вакцинирање на луѓе над 30 години
Британските здравствени служби, кратко по препораката на ЕМА која не содржи старосни ограничувања, неочекувано соопштија дека вакцината АстраЗенека, развиена од Универзитетот Оксфорд, ќе се дава само на луѓе над 30 години.
Никакви ограничувања
Австрија ги следи препораките на ЕМА и ги вакцинира со АстраЗенека и натаму сите возрасни граѓани, без оглед на нивната старост.
Совети за подобро здравје и расположение во пандемијата
Стресот е постојан придружник на современото живеење. Короната дополнително ја влоши состојбата. Што да се направи за да се остане здрав и во добра форма? Спортување, работа во градина, читање... и уште по нешто.
Кој е новиот омилен спорт на Германците? Пешачење! Студијата на еден здравствен фонд покажува дека 43% од Германците по почетокот на пандемијата одат почесто на пешачење отколку пред тоа. Полека или со побрзо темпо? Сѐ е добро кога сте опкружени со природа, кога гледате зеленило, вода, полиња, шума, море...
Базените, фитнес студијата и другите сали за вежбање се затворени поради пандемијата. Но, тоа не смее да биде изговор. Јога или пилатес во дневна соба, велосипедска тура или трчање во парк - телесната активност им годи на срцето и циркулацијата. Како алтернатива се можни и невообичаени активности, на пример жонглирање или одење по јаже. Сето тоа е можно да се прави на доволно растојание.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Warnack
Виртуелни патувања
Во време на корона не може да се патува како порано. Притоа, одморот од секојдневието е важен за телесната и душевната благосостојба. Има начин да се патува без да се изложувате на ризик, седејќи на каучот дома, и тоа со помош на големиот број апликации за патување со виртуелни очила. Ако не може да се патува вистински, може барем виртуелно.
Фотографија: Colourbox/L. Dolgachov
Добра книга
Многумина во време на корона имаат повеќе слободно време, затоа што работат со скратено работно време, или затоа што не мора да патуваат до работното место. Според анализа на институтот за истражување на пазарот ГфК, направена по повод Франкфуртскиот саем на книгата 2020, 13% од испитаниците многу почесто посегнуваат по книга отколку пред пандемијата. Добрата книга го намалува стресот и релаксира.
Полни шкафови, преполни подруми, полици со книги кои само што не се урнале од тежина... Кому не му се познати барем дел од овие работи? Расчистувањето може да придонесе да се чувствувате подобро. Дури и науката одамна има утврдено дека ослободувањето од старите работи создава нова енергија и ѝ чини добро на душата.
Фотографија: picture-alliance/dpa/R. Weihrauch
Вкусна храна
Рестораните се затворени во време на локдаун. Со оглед на тоа што многу луѓе седат дома, во Германија сега се готви многу повеќе отколку порано. Наместо брза храна, на менито во многу домови има јадења подготвени со многу љубов од членовите на семејството. Статистиката покажува дека добро оди и бизнисот со т.н. кутии за готвење, во кои се ставени рецепт и состојките кои се потребни за него.
Фотографија: Fotolia/MK-Photo
Градинарство
Садење, полевање, берба - градинарството релаксира дури и кога се нема многу смисла за работа со растенија. И, сеедно е дали се има градина или балкон. „Градинарството и растенијата имаат релаксирачко влијание врз процесите на здравеење и ориентација во животот“, објаснува хамбуршкиот терапевт Роланд Штраус на својата веб-страница.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Медитација против стрес
Работа, фамилија, домашни задачи - честопати имаме толку многу обврски, што „не знаеме каде ни е главата“. Но, има начин за опуштање: различни истражувања покажуваат дека медитацијата ни дава поддршка за подобро да излеземе на крај со стресот. Оној кој го релаксира дишењето и духот, тој го опушта и телото, а од тоа профитираат, меѓу другото, и срцето и циркулацијата.