Ципрас ќе бара избори, партијата на Каменос се откажува
ЕМФ / афп
10 јуни 2019
Грчкиот премиер Ципрас попладнево во 18:30 часот ќе побара од претседателот Прокопис Павлопулос распуштање на парламентот и распишување нови избори. Неговиот поранешен коалиционен партнер нема да учествува на изборите.
Откако од претседателот на државата Прокопис Павлопулос ќе побара распишување предвремени избори кои би се одржале на 7 јули, се очекува Алексис Ципрас веднаш потоа, во 20 часот, да ја презентира изборната програма на својата Сириза. Програмата, меѓу другото, предвидува отворање 500.000 нови работни места во наредните четири години и зголемување на минималната плата. Главните столбови на програмата, како што велат нејзините автори Јанис Драгасакис, Ефклидис Цакалотос и Алексис Харицис, се „отворање нови работни места со повисоки плати, праведно оданочување и ефикасна државна, развој за сите и безбедност за општеството“.
Во меѓувреме, некогашниот коалиционен партнер на Ципрас, Независни Грци, соопшти дека нема да учествува на предвремените избори. Шефот на партијата и поранешен министер за одбрана Панос Каменос вчера изјави дека неговата партија „го слушнала гласот на Грците“. На европските избори Независни Грци , кои имаат националистичка програма насочена против европскиот чадор за спас, освоија само 0,8% од гласовите.
На последните парламентарни избори во Грција во 2015 година Независни Грци имаа 3,7% од гласовите. По коалициските преговори со левичарската Сириза, станаа дел од владата на Алексис Ципрас. За премиерот тие беа важни за стигнување до мнозинство гласови со цел да се изгласаат, во Грција спорните, програми за штедење.
По постигнувањето на согласност за решавање на спорот за името помеѓу Ципрас и македонскиот премиер Заев, Каменос во јануари се повлече од функцијата министер за одбрана и најави повлекување на неговата партија од владата. Каменос истакна дека отсекогаш велел оти во спорот за името со северниот сосед, не прифаќа никаков компромис што го вклучува терминот „Македонија“. Повлекувањето на Каменос предизвика и гласање за доверба на Ципрас, од кое премиерот излезе како победник, меѓу другото и со помош на гласовите на некои пратеници на Независни Грци.
Договор за решавање на спорот за името
Договорот за решавање на спорот за името меѓу Македонија и Грција беше потпишан на 17 јуни 2018. Тој би требало да му стави крај на спорот кој трае четврт век. Но, до неговото конечно спроведување има уште работа.
Договорот за решавање на спорот за името во Псарадес, на грчката страна од Преспанското Езеро, го потпишаа министрите за надворешни работи Никола Димитров и Никос Коѕијас. „Горди сме затоа што избравме решение што нѐ обединува“, оцени македонскиот премиер Заев. Неговиот грчки колега Ципрас рече: „Овде сме да ги залечиме раните што ги остави времето, да отвориме пат за мир, братство и пораст“.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Роденден
Потпис на договорот стави и долгогодишниот посредник на Обединетите Нации во спорот за името, Метју Нимиц. Потпишувањето се падна токму на неговиот 79-ти роденден. „На членовите на моето семејството им реков дека не сакам подароци за овој роденден, зашто двајца премиери ќе ми дадат еден голем подарок“, рече Нимиц на церемонијата во Псарадес.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Вратоврска
Кога по потпишувањето на договорот требаше да се направи семејна фотографија од настанот, македонскиот премиер Зоран Заев, веројатно не сакајќи да се разликува од Алексис Ципрас, кој е познат по тоа што не носи вратоврски, ја извади својата црвена вратоврска и му ја подари на својот грчки колега. Тоа беше поздравено со широки насмевки и громогласен аплауз од присутните.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Договорот зачинет со македонска храна и вино
Официјалната средба по потпишувањето во Псарадес се префрли на македонскиот брег на Преспанското Езеро. Двете делегации до Отешево стигнаа по воден пат, со чамци. Во Отешево се водеа билатерални разговори и имаше свечен ручек. На заедничкиот ручек присуствуваа и претставниците на Европската Унија и Обединетите Нации – Федерика Могерини, Јоханес Хан, Метју Нимиц и Розмари Ди Карло.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Протести во Скопје
Потпишувањето на договорот за решавање на спорот за името предизвика протести во Македонија. Демонстрантите пред Собранието на 17.06.2018 се судрија со полицијата. Во безредијата имаше повредени и приведени лица. Според полициски наводи, има неколку повредени полицајци, како и над 25 уапсени учесници на протестите. Официјален организатор на протестите нема.
Во Грција исто така се протестира. Противниците на договорот за решавање на спорот за името во Атина за време на расправата за доверба на владата на Ципрас се судрија со полицијата пред парламентарната зграда (фото: 16.06.2018). Полицијата мораше да употреби солзавец за да ја разбие толпата која се обиде да влезе во парламентарната зграда. Владата го преживеа гласањето.
Фотографија: Reuters/C. Baltas
Уште многу работа
Ставањето потпис на Конечната спогодба за решавање на спорот за името е само еден од чекорите кои следуваат во наредните месеци до конечно решение. Следува ратификација во македонското Собрание, референдум на кој македонските граѓани ќе се изјаснат за договорот, а потоа и ратификација во грчкиот парламент.
