На возрасен можеш да му објасниш што е дистанца од два метри, но како да им објасниш на деца од две-три години, се прашуваат родители чии деца наскоро треба да се вратат во градинките
Реклама
Терминот во кој може да се очекува отворање на градинките е 15-ти јуни, бидејќи до тогаш ќе биде завршен скринингот на вработените, најави вчера министерот за здравство, Венко Филипче. Ова е можеби најсензитивното прашање со кое во моментов се занимаваат ресорното министерство и Комисијата за заразни болести. Станува збор за најмладата популација, во чие однесување (играње, дружење, заедничка едукација) тешко ќе се вкопи поимот „физичка дистанца". Децата наскоро треба повторно да бидат згрижени во претшколските установи, а во нив да бидат обезбедени сите предуслови за превенција од Ковид-19.
Во моментов не им е лесно ниту на надлежните, ниту на родителите. Според резултатите од анкетирањето што го направиле градинките, сите родители не се изјасниле дека ќе ги носат децата во градинка кога тие ќе се отворат.
„Оние кои немаат семејна поддршка за чување на децата, или не се во можност да ангажираат лице за таа цел, практично немаат друг избор освен градинката. Некои имаат потреба „веднаш“ да ги донесат децата во градинка, други се изјаснија дека тоа ќе го сторат кога ќе се укине мерката за дозволено отсуство на еден родител кој има дете до 10 години. Родители кои имаат семејна поддршка за грижа за децата, велат дека би ги донеле децата во градинка заради важноста од дружење и едукација, но не веднаш по отворањето на градинките, туку во некој период подоцна. Веројатно сакаат да се уверат како се ќе функционира“, велат од скопска градинка.
Без прегратки
Според анкетите, во некои градинки би се вратиле околу половина од децата, во некои една третина. Но, сметаат дека и ова треба да се земе со резерва, бидејќи ако градинките се отворат во средината на јуни, кога и во редовни ситуации се намалува бројката на деца заради летни одмори, тоа може дополнително да влијае на очекувано присуство.
Кои се дилемите на родителите? Некои сметаат дека е мал просторот во градинките кои ги посетуваат нивните деца, односно несодветен за очекуваната дистанца, други стравуваат дека проблем може да биде самото однесување на децата.
„На возрасен можеш да му објасниш што е физичка дистанца од два метри. Но, како да им објасниш на деца од две-три години, кои едвај чекаат да си поиграат со другарчињата, едно до друго, што не подразбира никаква дистанца? Си играат едно до друго, се прегрнуваат, честопатиот за јадењ знаат да се ‘почестат’ со исто лижавче, или несвесно да си го заменат прибореДанска постепено ги отвора градинките и училиштата. Во нашата градинка има прекрасни и одговорни лица, но за нив ќе биде најтешко да ги исконтролираат сите вакви ситуации. Мене токму тие претпоставени ситуации ми создаваат дилеми“, вели мајка на тригодишно дете.
Градинката носи предности за децата
01:13
Одговори бараат и негователките.
„Не е во прашање само дистанцата меѓу децата. Ако се скараат меѓу себе заради некоја играчка, или ако се натажат, децата бараат утеха и прегратка кај нас. Досега тоа никогаш не било проблем, а сега ќе треба да важи правилото - без прегратка. Како на детето да му го објасниш тоа?", вели негователка.
Скринингот не е завршен
Сликата за состојбите и очекуваните одговори ќе бидат појасни кога ќе биде готов планот и протоколот кој Министерството за труд и социјална политика го прави го прави во соработка Комисијата за заразни болести. Но, пред се, треба за заврши скрининг-тестирањето за коронавирус на вработените во градинките, кој тече во моментов. Според Арбен Зибери, директор на Институтот за јавно здравје - Скопје, на територијата на Град Скопје досега се тестирани половина од лицата вработени во градинките, а позитивна на Ковид-19 досега била само една вработена.
„Во Скопје има околу 2.000 вработени во градинките според списоците што ги добивме од Министерството за труд и социјална политика. Досега има околу 1.100 тестирани, значи не очекува уште малку. Бидејќи работиме и во саботи и во недели, мислам дека до крајот на оваа недела ќе ги завршиме тестирањата во градинките“, најави Зибери.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.
Фотографија: picture-alliance/Photoshot/H. Huan
8 фотографии1 | 8
Скринингот во Битола го потврдил вирусот кај уште едно лице од технички персонал во градинка. Иако е е охрабрувачки фактот дека досега станува збор за само два случаи, веќе е извесно дека во претстојниот период во градинките нема да се врати ист број на деца како во периодот пред корона-кризата. Сепак, градинките се подготвуваат за денот Д, со дезинфекција на просторот, на играчките, перење на постелнините, чистење и уредување на дворовите...
Но, не се во прашање само децата од претшколска возраст. Со владината мерка беше дозволено отсуство од работа на еден родител кој има дете до 10 години, па прашањето е каде и како да бидат згрижени и училишните деца до десет години, кога нивните родители ќе се вратат на работа. Во моментов се разгледуваат неколку модалитети за нивно згрижување: бидејќи во летните месеци се намалува бројот на деца кои одат во градинка, прашањето е дали таму да се згрижуваат и училишни деца, или тоа да се реализира во школски простории.
Упатства: Како да се заштитите од коронавирус
Луѓето ширум светот ставаат заштитни маски за дишење за да спречат вирусна инфекција. Сепак, други мерки се поефикасни. Еве неколку совети засновани на упатствата на СЗО.
Фотографија: Getty Images/X. Chu
Подобро од ништо
Не е докажано дека маските за лице можат ефикасно да ве заштитат од вирусни инфекции. Овие маски веројатно се во можност да фатат некои микроби пред да стигнат до устата или носот. Но уште поважно е тоа дека тие ги спречуваат луѓето да ги допираат устата или носот (што повеќето луѓе го прават инстинктивно). Ако веќе сте болни, таквите маски може да спречат да не заразувате други.
Фотографија: Getty Images/Stringer
Дезинфицирајте ги рацете
Во својот список на препораки како да се заштитите од зарази, Светската здравствена организација не споменува маски за лице. На врвот е често миењето на рацете. СЗО препорачува дезинфекциско средство за рацете на база на алкохол, како на фотографијата, кои најчесто ги гледаме во болниците
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Pilick
И сапун и вода ќе завршат работа
Поедноставното секојдневно решение се водата и сапунот, ако ги имате при рака. Но, проверете дали темелно ги миете рацете...
Фотографија: picture alliance/dpa/C. Klose
Кашлање и кивање - но направете го тоа правилно!
Еве што препорачуваат лекарите: Кога кашлате и кивате, покријте ја устата и носот со вашиот подигнат лакот. Или користете книжни марамчиња - но потоа веднаш фрлете го марамчето и измијте ги рацете. А кошулата или џемперот? Не, нив не мора да ги фрлите. Но, перете ги често или однесете ги на хемиско чистење.
Фотографија: Fotolia/Brenda Carson
Стојте подалеку!
Друга препорака која можеби не функционира за сите: Избегнувајте близок контакт со секој кој има треска и кашлица! Ако треба да имате контакт со болни луѓе, погрижете се да преземете дополнителни заштитни мерки.
Фотографија: picture alliance/empics
Имате треска? Одете на лекар, а не на патување!
Ако имате треска, кашлица и отежнато дишење, побарајте лекарска помош навреме. Избегнувајте јавни места за да не ги инфицирате другите. И, исто така, објаснете му на вашиот лекар каде претходно сте патувале.
Фотографија: Reuters/P. Mikheyev
Избегнувајте контакт!
При посета на сточни и зелени пазари во области во кои во моментот има случаи на новиот коронавирус, избегнувајте директен незаштитен контакт со живи животни. Тоа исто така вклучува какви било површини кои се во контакт со животни.
Фотографија: DW
Добро термички обработено - не сурово!
Варете,печете и пржете го месото темелно. Потребно е да се избегне конзумирање на сурови, недоволно термички обработени производи од животинско потекло. Со суровото месо, млекото или животинските органи треба да се постапува внимателно за да се избегне инфицирање од термички необработена храна. Овие се добри практики за безбедност на храната и помагаат да се спречи ширењето на болести.