Што (не) смеете по вакцинацијата против коронавирус?
БГ
19 мај 2021
Дозволено ли е да се спортува или да се пие алкохол по вакцинацијата против коронавирусот? Смеете ли да земате лекови против болки или да управувате автомобил. Ова се советите на германските експерти.
Реклама
Во екот на масовната вакцинација против коронавирусот многумина си го поставуваат прашањето: што смеам, а што не смеам по имунизацијата? Во јавноста кружат безброј теории за овие прашања, па во продолжение се обидуваме да одговориме на најчестите дилеми преку ставовите на германските експерти на темата.
Смее ли да се пие алкохол по вакцинацијата?
Клучна во тој поглед е количината. Една чаша вино веројатно нема да има никакво влијание врз заштитата која ја создава вакцината. Но, алкохолот сепак е клеточен отров и во големи количини може негативно да се одрази врз ефектот на вакцината. Во моментов нема веродостојни податоци за ефектите на алкохолот врз вакцинацијата. Како и да е, препорачливо е да се воздржите од алкохол неколку дена по вакцинацијата или да го консумирате само во многу мали количини. Оние кои имаат несакани ефекти од вакцинацијата, подобро е целосно да се откажат.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Колку спорт е дозволен по вакцинацијата?
Експертите по спортска медицина препорачуваат на денот на вакцинирањето да се избегнуваат спортски активности, за да се одмори телото. Истовремено така ќе овозможите и побрзо заздравување на местото на боцкање. Доколку следниот ден се чувствувате добро и немате несакани ефекти како треска, болка во екстремитетите или мускулите, можете повторно умерено да спортувате. Но во секој случај, не треба да се претерува и во првичниот период најдобро е да се избегнуваат тешки вежби или тренинзи со голема тежина. Доколку реакциите на вакцинацијата се потешки, најдобро е да направите пауза од спортот една до две недели.
Дозволено ли е да се управува со возило?
Според досегашните сознанија тоа не би требало да претставува проблем. Сепак, се зависи од тоа како се чувствувате. По вакцинацијата против коронавирусот и онака се препорачува период од 15 до 30 минути за набљудување од можни несакани ефекти. Доколку по тој период не чувствувате никакви последици, можете слободно да си заминете со возилото кон дома.
Лекови против болка по вакцинацијата
Во препораките за Ковид-вакцинацијата кои ги издаде Институтот Роберт Кох е наведено дека се дозволени, па дури и препорачани одредени лекови.
„При болки или треска по вакцинацијата можат да се земаат лекови против болка или намалување на температурата (на пример парацетамол)“. Но, водете сметка дека таквата препорака се однесува само на периодот по вакцинацијата и доколку евентуално се јават несакани ефекти. Лекови не треба да се земаат уште пред имунизацијата како заштита од евентуалните реакции на организмот, затоа што се претпоставува дека тоа би го намалило ефектот на вакцината. Сепак, досега нема големи студии кои поточно би ги одговориле тие прашања.
#dw_BalkanBooster: Да се вакцинирам или не, прашање е сега!