Јули бил најтоплиот месец во историјата на човештвото
БГ
6 август 2019
Додека огромни пожари беснеат во Сибир и Алјаска, а Европа во повеќе наврати е погодувана од жестоки топлотни бранови, научниците велат дека е ова само почеток на ефектите од глобалното затоплување и климатските промени
Реклама
Изминатиот месец јули бил најтоплиот месец било кога измерен, а 2019 е на пат да стане најтоплата година во историјата, покажуваат податоците на Мрежата за набљудување на Земјата на ЕУ.
Пожарите кои со месеци беснеат во Сибир и Алјаска ослободиле повеќе од 100 милиони тони јаглерод диоксид во атмосферата. Во истовреме, ледената обвивка на Гренланд секојдневно драматично се намалува- само во јули се стопиле 200 милијарди тони лед, според Данскиот метеоролошки институт.
„Иако јули е вообичаено најтоплиот месец во годината ширум планетата, според нашите податоци, тоа е воопшто и најтоплиот месец некогаш измерен“, изјави Жан-Ноел Тепо прв човек на Сервисот за климатски промени Коперник на ЕУ.
„Со зголемените емисии на стакленички гасови и нивното влијание врз глобалните температури, рекордите ќе продолжат да бидат уривани“.
Во споредба со периодот 1981-2010, просечните температури во јули најмногу пораснале на Алјаска, Гренланд, Сибир, централна Азија, Иран и големи предели на Антарктикот. Африка и Австралија исто така се над просекот.
Глобално, јули 2019 бил за малку потопол- за 0,04 степени, во однос на претходниот рекорд кој беше поставен во јули 2016.
Но, новиот рекорд е дотолку позначаен, затоа што во 2016 зголемените температури беа последица на силниот Ел Нињо- природен феномен кој предизвикува зголемена топлина на секој три до седум години.
„Јули напиша нова климатска историја, со десетици температурни рекорди на локално, национално и глобално ниво“, изјави генералниот секретар на Светската метеоролошка организација (СМО), Петери Талас. За тоа е виновно глобалното затоплување, додава тој.
„Ова не е научна фантастика. Ова е реалноста на климатските промени“.
Секој одделен месец во 2019 година досега беше меѓу четирите најтопли во историјата.
Секоја година во 21 век, освен една, досега била најтопла во историјата, факт за кој нема друго објаснување освен глобалното затоплување предизвикано од човекот, велат научниците.
Европа летово веќе се соочи со два драматични топлотни бранови во кои температурите во земји како Франција и Германија достигнуваа и до 46 степени целзиусови.
Животински маки со горештините
Летото, сонцето и горештините им создаваат проблеми на луѓето. Потењето, односно транспирацијата преку кожата, заштитува од прегревање. Како животните се снаоѓаат во жега?
Фотографија: AP
Отпорна на горештина
Едногрбната камила како пустинско животно може да се прилагоди на екстремно високи температури. Дури и на температура од 50 степени Целзиусови без вода може да издржи две недели, а потоа наеднаш во себе да внесе 135 литри вода. Овие камили поднесуваат дури и солена вода, а нивната телесна температура може да се зголеми на 42 степени. Таква температура за човекот значи - висока треска.
Фотографија: picture alliance/rtn/F. Gentsch
Влакна како заштита од топлина
Дебело крзно штити од студ. Кај слоновите случајот е спротивен - малкуте влакна на овие дебелокожци штитат од прегревање. Тоа го открија американски научници. Додека дебелото крзно кај други животни ја задржува топлината на површината на кожата, ретките влакна на слоновите се штит против топлината.
Фотографија: picture alliance/dpa/B. Roessler
Велнес-третман
Рамнинските тапири ги сакаат дождовните шуми во Јужна Америка. Тие живеат во близина на езера, реки, мочуришта. Добри пливачи се, па често бараат заштита во најблиската вода - сеедно дали се кријат од топлина или бегаат од непријатели. Но, во водата ги чека друг непријател - крокодилот. Животот во зоолошка градина не е толку опасен. Каде на друго место се добива индивидуална разладна масажа?
Фотографија: picture alliance/rtn/p. becher
Ушите како топлотен вентил
Зајаците како температурни вентилатори си ги имаат ушите. На горештина, во ушите, кои имаат малку влакна, доаѓа поголемо количество крв и на тој начин се исфрла телесната топлина нанадвор. Зајаците кога е топло радо се кријат во грмушки, каде се лижат, а плунката испарува и на тој начин го лади телото. Генијално, што сѐ може природата!
Фотографија: imago
Ладно уживање
Колку повеќе се искачува живата во термометарот, толку повеќе годи јадење или пиење ладни работи. Оваа поларна мечка лиже сладолед од мраз и овошје. Други жители на зоолошките градини добиваат замрзнат сок во порции со јогурт, или месо и риба директно од замрзнувач. Така, додека лижат, уживаат подолго во храната и пијалоците.
Фотографија: Picture-Alliance/dpa/P. Steffen
Едноставно испружи се!
Верверичката не може да складира вода. Затоа, кога е топло, верверичките радо се во близина на вода. Преку голите површини на шепите, кои инаку назима се покриени со влакна, тие испуштаат малку топлина. Кога е жега, сакаат да се скријат некаде на високо, под сенка. Таму се испружуваат со сите четири надолу.
Фотографија: picture alliance/dpa/F. von Erichsen
Сироти свињи!
Свињите се чуваат главно за продизводство на месо и се чуваат во тесни штали. А, тие, кога е жешко, најмногу би сакале да се валкаат во ладна кал. Високите температури им предизвикуваат стрес. Тогаш немаат апетит и помалку се гојат. Поради помало конзумирање храна, свињите кои имаат прасиња не можат да создадат доволно млеко за нивна исхрана.
Фотографија: picture alliance/rtn/R. Holschneider
Сѐ е во преправањето!
Камелеоните се мајстори за прилагодување. Со помош на специјални клетки на кожата тие може да се прилагодат на речиси секоја околина. Наутро кожата се бојосува темно за да уловат што е можно повеќе сончеви зраци. Високите температури за нив се неподносливи и тогаш сосема се укочуваат.
Штрковите немаат никаков крем или масло за сончање. За да ги заштитат долгите нозе од екстремна горештина, тие ги обложуваат со сопствениот измет. При „голема нужда“ испружуваат една нога за изметот да заврши на телото. Дополнителен терморегулатор на птиците им е и мавтањето со крилјата.
Фотографија: picture alliance/Hinrich Bäsemann
Закана од топлотен удар!
Кучињата се чувствителни на топлина. За да се оладат бревтаат со отворена уста и испружен јазик. Фреквенцијата на дишење притоа се зголемува на 400 пати во минута. За регулација на температурата се пумпа крв од органите на површината на кожата. Без вода и сенка се заканува животна опасност. Со оглед на тоа што автомобилите се многу загреани, кучињата на жега не смеат да се оставаат внатре.