Пред 70 години, францускиот министер за надворешни работи Шуман повика на создавање на солидарна Европа без граници. Дали постои таа храброст денес? Однесувањето во пандемијата предизвикува сомнежи, смета Бернд Ригерт.
Реклама
„Мирот во светот не може да се одржи без творечки напор кој одговара на големината на заканата.“ Со оваа реченица францускиот министер за надворешни работи Роберт Шуман пред 70 години го започна своето соопштение кое го постави темелот за развој на денешната Европска унија. Како поука од ужасите од двете светски војни, Шуман претстави визија за една европска федерација која би се темелела на солидарност и на изедначување на животниот стандард.
Пред 70 години мирниот соживот беше предизвик кој бараше „творечки напор“. Денес тоа е новиот поредок кој и Европа и целиот свет мораат да го создадат по неочекуваната, можеби и разорувачка пандемија. Заканата за благосостојбата, животот и за слободата е огромна. Каде се тие творечки жени и мажи од димензијата на Роберт Шуман кои би можеле да не изведат од оваа криза?
Од Азија кон Европа: Походот на заштитните маски против коронавирус
Прво важеа за неефикасни и збунувачки, но се‘ повеќе земји во меѓувреме воведуваат правило за носење заштитни маски против ширењето на коронавирусот. За победоносниот поход на маските, започнат во Азија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/U. Zucchi
Ракавици, мобилен телефон, заштитна маска
Дали и во Германија ќе се воведе обврска за носење заштитна маска? По консеквентната употреба во Азија, институтот Роберт Кох препорача нејзино носење и во Германија. Јена е првиот град кој ја водведе оваа мерка, од 6 април во супермаркетите и јавниот сообраќај таму таа е задолжителна. Како заштита се прифаќа и шал или марамче на устата.
Фотографија: Imago Images/Sven Simon/F. Hoermann
Подарок за пожарникарите
Со оглед на големиот недостиг на заштитни маски, луѓето и институциите се снаоѓаат и сами. На Јутјуб и на Твитер под хаштагот „maskeauf“ многумина демонстрираат колку е едноставно да се изработи маска. Меѓу нив е и професионалната шивачка од Државниот театар Котбус, Керстин Бохов. Маските кои ги изработува оваа костимографка се наменети за пожарникарската служба и за Црвениот крст во Германија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Pleul
Плетени маски
Уметничката Манша Фридрих плете маски за заштита од коронавирус. Нејзините маски се украсени со мотиви на насмеани лица, животни, сонце. Внатрешната страна на маските може да се менува. Уметничката од Хановер не дозволува корона-кризата да ѝ го расипе расположението.
Чешка и Словачка се отидени чекор понапред, таму уште на средината на март е воведена обврска за носење заштитни маски. Оној кој влегува во супермаркет или градски превоз, мора да носи маска. Словачката претседателка Зузана Чапутова и премиерот Игор Матович предничат со добар пример. И Австрија во меѓувреме воведе обврска за носење маски во супермаркет.
Фотографија: Reuters/M. Svitok
Будење на пролетта во Кина
Во Кина заштитните маски одамна се задолжителни за граѓаните. Оваа двојка, без оглед на кризата со коронавирус и ригидните контроли, не сака да се откаже од романтика. Двајцата занесено танцуваат на пролетното сонце и сигурно забораваат на сите останати околу себе.
Фотографија: AFP
Израел не дозволува исклучоци
И во Израел во сила се драстични ограничувања на движењето, кои ги воведе премиерот Бенјамин Нетанјаху, а се контролирани од полицијата и од војската. Кон нив мора да се придржуваат и ортодоксните Евреи. Во квартот Меа Шерим во Ерусалим, еден вооружен полицаец му наложува на својот ултраортодоксен сограѓанин да се прибере дома.
Фотографија: picture-lliance/dpa/I. Yefimovich
Уметност во Појасот Газа
Во густо населениот Појас Газа, уметниците се обидуваат да ги мотивираат граѓаните. Во квартот Шујаија, тие украсуваат заштитни маски со различни мотиви. Владата во Појасот Газа воведе ограничување за движењето на населението и забрана за одржување на сите манифестации. И т.н. „Марш на враќањето“, кој секоја година преку масовни протести се одржува на границата кон Израел, годинава е откажан.
Фотографија: Imago Images/ZUMA Wire/A. Hasaballah
Колумбиски „силници“
Во Колумбија на маските доминираат драстични и впечатливи мотиви. Вилиците на маските на двајцата полицајци се чини се инспирирани од колосот Хулк. Хулк е главната фигура во стрипот на Стен Ли и Џек Кирби, објавен во 1962 година. Приказната за неверојатниот Хулк е адаптирана во бројни филмови и серии.
Фотографија: AFP/L. Robayo
Макрон ќе се справува со недостигот од маски
Францускиот претседател посети фабрика за производство на заштитна облека и маски во Сент-Бартоломи д‘Анжу. Стотици лекари ја критикуваат владата што не набави доволни количини заштитна облека во време на епидемијата на коронавирус, но многумина од нив сепак работат, дури и без заштита. Емануел Макрон планира потребата од заштитна опрема да ја покрие со домашно производство до крајот на годинава.
Фотографија: Getty Images/AFP/L. Venance
9 фотографии1 | 9
Европа нема гаранција за успех
Поранешниот италијански премиер, Пауло Џентилони, кој сега е европски комесар за економија, предупредува на можна пропаст на еврозоната, а така и на цела ЕУ поради кризата предизвикана од коронавирусот. Здружувањето на економските сили за да се извлечат сите членки на Унијата од најтешката криза од Втората светска војна би можела да биде преголема задача за ЕУ и би можела да ја разори.
Економската криза ги продлабочува веќе и онака присутните ровови кои се протегаат во Европска унија. Богатите држави ќе можат брзо да застанат на нозе, сиромашните држави ќе станат уште посиромашни. Нивните повици за солидарност лесно ќе станат уште погласни и порадикални, а соодветна реакција ќе се слушне од богатите членки.
Во пандемијата најпрво секој себеси си е најдобар пријател. Она што го поттикна Шуман пред 70 години и што се претвори во заеднички пазар, заедничка валута и заеднички вредности за 27 национални влади се отфрли само за неколку недели. Во дива паника се затворија границите, се запреа ланците на испорака, се ограничија човековите права, целата економија ја фрли во кома. И излезот од оваа состојба која не може долго да се трпи започна хаотично и без координација. Секоја членка делува како што сака.
ЕУ сега треба да се грижи за обнова и што е можно побрзо да собере што повеќе пари. Но, тие пари може да ги добие од своите членки и тогаш да го подели поинаку. Во таа ситуација некои претседатели на држави, како францускиот претседател Макрон, бараат повеќе овластувања во ЕУ. Други, како холандскиот претседател на владата Марк Руте, предупредуваат како тоа воопшто не е добра идеја. Националистите и популистите од класата на унгарскиот премиер Орбан веќе бараат помалку Европа.Конфликтот меѓу овие фракции е стар колку и соопштението на Шуман. Досега ЕУ со голема мака уште некако можеше да се извлече од проблемите како што се проширувањето на исток, одбивање на Уставот, финансиската криза или Брегзит. Но, овој пат „заканата“ каква што ја мислеше Шуман е огромна. Сѐ уште недостасува примерен „творечки напор“ кај членките на ЕУ. Не помага ни неодамнешната одлука на германскиот Уставен суд со која се поставува прашањето за неоспорна надлежност на Европскиот суд и со тоа го разнишува правниот поредок во ЕУ.
Криза каква што немаме видено
Кај претстоечките преговори за невидениот фонд за обнова, нов Маршалов план и за најголем заеднички буџет кој некогаш постоел членките на Унијата мораат уште да докажат дали се способни за „солидарност на дело“ како што зборуваше Шуман пред 70 години. Во меѓувреме, европските држави толку многу се меѓусебно испреплетени што само заеднички ќе можат да ја совладаат кризата и да одржат благосостојба - и на крајот, да одржат мир. Ниту една национална држава не може економски да закрепне со оглед на глобалноста на оваа катастрофа, бидејќи секој е зависен од ланецот на снабдување што би функционирал и на пазарите ширум светот.
Овој 9 мај кој во чест на Шуман и неговиот историски план е прогласен за Ден на Европа всушност требаше да започне Конференција за иднината на Европа која беше планирана многу пред пандемијата. За здодевна конференција со заклучоци кои потоа ќе фаќаат прашина во фиока сега навистина никој нема време.
Коронавирус: Туристички атракции без посетители
Поради коронавирусот морничава тишина владее на многу туристички знаменитости, особено во Италија, но и во други земји. Погледнете како изгледаат овие места сега без вообичаените турканици..
Туристичките атракции во Италија се особено погодени од кризата со коронавирусот. Целата земја е во карантин. Продавниците се затворени, туристите ја напуштија земјата. Плоштадот Свети Петар во Рим е затворен, музеите и знаменитостите веќе не се отворени за јавноста.
Фотографија: picture-alliance/dpa/Zuma/G. Galazka
Тивкиот Милано
На северот на Италија, само големи групи гулаби се осмелуваат да излезат на улиците. Катедралата во Милано се извишува осамена и напуштена кон небото. Во Италија има полициски час на национално ниво. На луѓето им е дозволено да ги напуштат своите домови само кога одат на работа или кога одат да купат неопходни намирници.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/L. Bruno
Празни места во Мадрид
По Италија, Шпанија е втората европска земја која е најпогодена од кризата со коронавирусот. Досега нема прогласено полициски час. Плоштадот Махор, обично пулсирачкиот центар на Мадрид е празен. Огромниот плоштад обично го посетуваат стотици илјади туристи секоја година. Во околината има повеќе од 3.000 ресторани, барови, кафулиња и таверни.
Жителите на Австрија, исто така, не можат веќе слободно да се движат. Од вторникот (18. март 2020) сите пабови и ресторани, покрај останатото, се затворени. Обележјето на Виена - катедралата Свети Стефан- е затворена за посетители, црковните служби се одвиваат без верници и се емитуваат на радио. И вообичаено многу посетениот плоштад пред катедралата е празен.
Карловиот мост во Прага вообичаено е преполн. Обележјето на градот сега е тивко. Чешката Република прогласи вонредна состојба поради кризата со коронавирусот и воведе широка забрана за влез и излез од земјата. Сите прекугранични транспортни врски со возови и со автобуси, исто така, се запрени. Слободата на движење на жителите е строго ограничена.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/D. Josek
Франција во вонредна состојба
Претседателот на Франција рече дека земјата е во војна против коронавирусот. А министерот за внатрешни работи ги нарече „воени сојузници“ сите оние кои сега остануваат дома. Онаму каде што обично се разминуваат илјадници луѓе - Ајфеловата кула или Лувр во Париз - деновиве ретко може да се види некој.
Фотографија: picture-alliance/abaca/E. Blondet
Берлинските знамениости затворени
Берлин е сѐ попразен, иако сè уште не е прогласен полициски час. Знаменитостите како Рајхстагот се затворени. Театрите и музеите, исто така. Туризмот е ставен на пауза во Германија. Хотелите и останатото сместување сега можат да се користат само за „неопходни и исклучиво нетуристички цели“.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Kappeler
Туризмот во режим на спиење
Дури и јавните знаменитости се празни. На улиците има само неколку туристи, како кај Бранденбуршката порта. Но, дури и ако сега има целосно чист поглед на обележјето на Берлин, посетата и не е баш забавна.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Zinken
8 фотографии1 | 8
Конференцијата е одложена, но сега е време за „творечкиот напор“ за кој говореше Роберт Шуман: треба да донесеме смели одлуки и да дејствуваме заедно со сето срце. Ќе биде најважно, како и пред 70 години, Франција и Германија повторно заеднички да ја охрабрат постпандемиската обнова. Кој сака да соработува е добредојден. Никој нема да биде присилен, ни Италија, ни Полска, ниту пак Унгарија.
Европската унија се соочува со својот најголем тест. Затоа што се поставува прашањето, ќе има ли и наредната година Ден на Европа, кој ќе можеме да го славиме?