Ќе стигне ли вакцината против коронавирусот навреме?
Фабијан Шмит
5 март 2020
Работата на откривање вакцина против коронавирусот е во полн ек. Па сепак, додека вакцината да се пушти во продажба, може да помине уште една година. Дали вирусот ќе се шири дотогаш, никој не знае.
Реклама
Пред околу еден месец кинеските експерти ја открија ДНК на коронавирусот и своето откритие го ставија на располагање на целата меѓународна заедница. Фармацевтската индустрија и бројни медицински и научно-истражувачки институти се фрлија на работа.
Покрај најголемиот кинески институт за сузбивање на вирусно-епидемиолошки болести, потрага по вакцина забрзано се врши во Хонгконг, САД, Германија, Франција, Австрија, Канада и Израел. Еден дел од проектите финансира ЦЕПИ, Меѓународна партнерска организација за сузбивање епидемии, која располага со пари од приватни донации или државна финансиска помош.
ЦЕПИ моментно ги помага фирмите КуреВак (Германија), Иновио (САД) и Модерна (САД). Тука е и проектот на Универзитетот Квинсленд од Австралија, чии соработници кон крајот на февруари почнаа да тестираат вакцина на животни. ЦЕПИ поддржува и две американски фирми кои произведуваат супстанции кои овозможуваат мала количина антитела од вакцина да предизвика имунолошка реакција.
Вирусите може да се победат
01:01
Покрај проектите на ЦЕПИ, на пронаоѓање вакцина се оддадени и американските компании Џонсон и Џонсон и Новавакс, француската Санофи и канадската ВИДО-ИнтерВак, но и неколку универзитети: Марбург од Германија, Хонгконг, Саскачеван од Канада, Кембриџ од Велика Британија и институти во Израел.
Брзо до вакцина или не?
Постојат најави според кои вакцината би можела да биде готова за неколку седмици. Германски експерти на тоа гледаат критички. Епидемиологот д-р Александер Кекуле кој го води Институтот за микробиологија на Универзитетскиот клинички центар Хале, поаѓа од претпоставката дека тестирана и дозволена вакцина ќе стигне на пазарот дури во следната 2021 година. „До есента 2020 година нема да може да биде ни откриена“, прогнозираше овој професор по медицина во текот на еден телевизиски настап. Кекуле објасни дека проблемот на пронаоѓање вакцина против коронавирус лежи во способноста за генетска метаморфоза на вирусот.
Тоа го поткрепува и студија на кинески научници, кои откриле дека постојат два вида коронавирус, а тоа се САРС-КоВ-2 и И-КоВ, првиот се појавува почесто, а вториот е поопасен.
Алтернативни поздрави во време на пандемија
За да го намалат ризикот од заразување со новиот коронавирус, луѓето ширум светот ги менуваат навиките за поздравување. Можеби ќе ве инспирира некоја од овие културни навики.
Фотографија: picture-alliance/AA/A. Hosbas
Ракување
Тоа е еден од најраспространетите поздрави во светото. Ќе излезе ли сега ракувањето од мода? Здравствените експерти препорачуваат да се избегнува за да се намали ризикот од зараза. Германскиот министер за внатрешни работи ја зема таа препорака сериозно па одби да се ракува со канцеларката Ангела Меркел. Двајцата потоа слатко се изнасмеаја.
Фотографија: picture-alliance/AA/A. Hosbas
Двоен бакнеж во образ
Француската влада ги советува своите граѓани да го избегнуваат традиционалниот бакнеж на двата образа. Но францускиот претседател Емануел Макрон во знак на поддршка го бакна италијанскиот премиер Џузепе Конте во Неапол неделава, давајќи до знаење дека не се плаши од коронавирусот.
Фотографија: picture-alliance/NurPhoto/P. Manzo
Да пукне!
Тоа е гест кој беше популаризиран во бејзболот и кошарката во САД. Преку него се пренесуваат околу 50% помалку бактерии одошто со ракување, но сепак, тоа не го прави целосно безбеден.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/R. Drew
Судир на тупаници
Најчесто користен во спортот, овој поздрав го популаризираше и поранешниот претседател на САД, Барак Обама, на сликата со шведската климатска активистка Грета Тунберг. Освен „кул“ факторот, тупаницата пренесува далеку помалку бактерии одошто ракувањето- над 90%.
Фотографија: picture-alliance/dpa/The Obama Foundation
Прегратки
Прегратката е уште еден начи на ширење микроби, но истражувањата покажуваат дека прегратката на саканиот може и да го зајакне имунолошкиот систем, а во некои случаи- и да ги подобри дипломатските односи. Прегратката меѓу претседателите на Јужна и Северна Кореја Мун Џае Ин и Ким Џонг Ун во 2018 предзивика различни реакции на двете страни на границата. Дотогаш тие само се ракуваа.
Фотографија: Reuters
Тапкање по рамо
Австралиските власти на своите граѓани им го препорачуваат токму овој гест: „Време е Австралијанците засега само да се тапкаат по рамо- без ракување“, изјави еден министер. Иако со овој поздрав речиси и не се пренесуваат бактерии, сепак во некои култури тоа може да се смета и за навреда.
Фотографија: Colourbox
Мавтање
Кралицата Елизабета и принцот Филип често им мавтаат на своите поданици од балконот на Бакингемската палата. Гестот потекнува од традицијата од 18-век кога витезите се поздравувале со вадење шлемовите за да го откријат својот идентитет и да покажат дека доаѓаат во мир. Мавтањето е исто така и навредливо во некои земји.
Фотографија: Reuters/K. Doherty
Тупаница и дланка
Во Кина, каде започна појавата на Ковид-19, традиционалниот „гонг-шу“ поздрав се препорачува во актуелниот момент. Поздравот на фотографијата го демонстрира кинеската актерка Мија Мучи.
Мал наклон со дланките споени една до друга во позиција како за молитва. Таи ваи поздравот е раширен во бројни земји на југоистокот на Азија- а уште е познат и како индиски „намасте“ или бурмански „мингалар пар“.
Фотографија: Imago Images/ZUMA Press/J. Kurtz
Јапонски наклон
Исто така безбеден, традиционалниот јапонски поздрав се уште се практикува во секојдневието. Учењето на елегантниот наклон е важен дел од општествениот статус. На фотографијата, вработени во еден трговски центар во Токио го вежбаат поздравот пред почетокот на новогодишната распродажба.
Фотографија: picture-alliance/dpa/MAXPPP/Kyodo
„Ногување“
Едно вирално видео од Кина неодамна ни покажа и нов начин на поздравување: „ногување“ или "footshake", кое некои го нарекуваат и „Вуханско ракување“. Триењето на валканите чевли, сепак е посигурно од ракувањето.
Фотографија: DW/S. Bartlick
Насмевка
Веројатно најлесниот начин да поздравите некого без да ризикувате размена на бактерии или да го навредите е да го погледнете во очи, да се насмевнете и да кажете здраво.
Фотографија: picture-alliance/PhotoAlto/E. Audras
12 фотографии1 | 12
Брзата генетска промена на коронавирусот е една од причините што не постои најефикасна вакцина против обичниот сезонски вирус на настинка. И тука во голем дел се исто така во прашање коронавируси, иако се многу побезопасни отколку САРС-КоВ-1, САРС-КоВ-2 и МЕРС.
Сигурна, а не брза вакцина
За разлика од вирусот на ебола, кај кој спроведувањето на фазите 2 и 3 на воведување на вакцина течеше паралелно, забрзан процес кај вирусот САРС-КоВ-2 не е предвиден просто затоа што тој вирус не е толку опасен како вирусот на ебола.
Работата на пронаоѓање вакцина подразбира дека таа ќе им се вбризгува на здрави луѓе. И тука одмерувањето на ризиците има поголемо значење отколку забрзано пуштање на вакцината на пазарот. Подобро е да се исклучат можните негативни последици на вакцинацијата, отколку избрзано да се вакцинираат здрави луѓе, кај кои можноста за смртен и комплицирачки исход на инфекција со коронавирусот е исклучително мала.
Љубов во време на коронавирус
Илјадници двојки низ цел свет склучија брачен сојуз без оглед на загриженоста поради коронавирусот. „Вооружени“ со заштитни маски, двојките ја запечатија љубовта на масовни свадби во Јужна Кореја и Филипини.
Фотографија: Reuters/H. Ran
Љубовта не прекинува
Среќна невеста и среќен зет ја слават својата романтична свадбена масовна церемонија во Гачиеонг, град во северниот дел од Јужна Кореја. Свадбата се одржа на 7 февруари, пред во земјата да бидат откриени масовни случаи на коронавирусот.
Фотографија: picture-alliance/AP/Ahn Young-joon
Бакнежи преку маски
220 двојки во филипинскиот град Баколод на 20 февруари се заколнаа на вечна љубов на масовна венчавка и се бакнаа, но преку маски. „Поинакво е чувството кога се бакнуваш со маска, но бакнежот е дел од церемонијата“, изјави младоженецот Џон Пол за австралиските медиуми.
Фотографија: Reuters/Bacolod City Public Information Office
Ден на вљубените во кризни времиња
Оваа невеста во филипинската престолнина Манила носи заштитна маска и чека да тргне кон олтарот на масовната свадбена церемонија која се одржа на 14 февруари, на Свети Валентин, омилен ден за масовни венчавки во земјата. На Филипини досега се регистрирани неколку случаи на заразени со коронавирус и има еден починат.
Фотографија: Imago Images/Zuma/L.M. David
Ах, љубов....
На масовна свадба во Јужна Кореја, според француската новинска агенција АФП, биле поделени 30.000 заштитни маски за лице на присутните двојки и нивните гости. Венчавката се одржала во Црквата на обединувањето, основана од Сун Мијунг Мун, кого следбениците го слават како месија.
Фотографија: AFP/Jung Yeon-je
Пресни младенци
Во Јужна Кореја беа откажани фестивали, прослави и концерти, зашто се стравуваше дека масовните собири ќе го поттикнат проширувањето на вирусите. Но пред љубовта, сите мерки капитулираа...
Фотографија: Reuters/H. Ran
Избор - дали да се носи маска или не
Заштитните маски беа делени на масовните свадби, но учесниците и гостите имаа право на избор дали ќе ги носат или не - некои се одлучија да не ги стават.
Фотографија: Reuters/H. Ran
6 фотографии1 | 6
Покрај тоа, веќе сега постојат медикаменти кои се даваат во случај на компликуван тек на болеста. Тоа е на пример RNA-Polymerase-Hemmer Remdesivir. Овој лек првично е откриен против еболата и се наоѓа во продажба.
Како дејствуваат вакцините?
Речиси сите вакцини на кои моментно се работи, се базираат на претходно откриени супстанции кои дејствуваат во сузбивање на вируси. Некои од нив се користат во ветеринарството, како вакцината против врирусот МЕРС, со која се вакцинираат камили. Арапските земји, кои се богати со нафта, вложија огромни средства за развој на оваа вакцина, зашто камилите за нив имаат големо значење. Некои од вакцините се тестирани на животни и им претстојат натамошни тестирања за да добијат дозвола за продажба.
Многу фармацевтски компании се надеваат дека ќе пронајдат вакцина, чиј наследен материјал (РНК и ДНК) во телото предизвикува создавање безопасни вирусни протеини, кои би требало да иницираат реакција на имунолошкиот систем. Тој создава антигени, кои дејствуваат против опасните врсти на коронавирус. Такви вакцини би можеле да се произведуваат брзо и во големи количини.
Други производители на вакцини се потпираат на традиционалните методи на директно вбризгување на протеини на вирусот кај пациентите и може да потрае доста време додека вакцината да биде спремна да се испорачува во поголеми количини.
Општо земено, сосема е можно вакцината да биде пуштена на пазарот дури по стивнувањето на пандемија на коронавирусот. Можно е и други видови на Ковид-19 да тргнат на пат низ планетата Земја. Зашто, кога на северната хемисфера почнува лето и вирусите исчезнуваат, на јужната хемисфера почнува зима и вирусите тргнуваат во својот поход. Во доцната есен вирусот повторно би можел да тргне во експанзија на северната земјина полутопка.