На прв поглед изборите во Израел не ја променија многу ситуацијата. Па сепак во игра е можно решение кое би значело решавачка промена, смета Петер Филип.
Фотографија: Reuters/C. Kern
Реклама
И на вторите парламентарни избори во Израел нема решение за едната или за другата страна. Двете најголеми партии „Ликуд“ и „Бело-сините“ освоија по 32 места во 120 домниот Кнесет. Ниту една од нив не може да формира влада со стабилно мнозинство. Дури и ако се договорат да коалицираат со идеолошки блиските партии, „десниот“ табор може да има максиму 56 мандати при евентуална коалција, а „левиот“ 55. Минималното потребно мнозинство е 61 мандат.
„Нулта точка“
„Повторно сме на нулта точка„ констатираше, токму порад ова, утрото по изборите еден од повторно избраните пратеници. Партиска припадност при тоа не игра никаква улога, бидејќи проценката на сите е веројатно иста. При тоа со “нулта точка„ се мисли на утрото по првите избори во април годинава. Тогаш прво Бени Ганц, лидерот на централно-левичарската партија „Бело-сини“, ја славеше неговата наводна победа врз тогашниот премиер и лидер на „Ликуд“, Бенјамин Нетанјаху. И двајцата погрешија: Нетанјаху доби мандат за формирање влада но не успеа да обезбеди минимално мнозинство од 61 поради што побрза да закаже нови избори за 17 септември.
И сега ова. Иако никој искрено не очекуваше ваков исход, ваквата можност требаше да биде земена в предвид во предизборните прогнози. Со широк и јасен консензус: доколку повторно се западне во ќорсокак, нови избори нема да има во следните неколку месеци. На крајот на краиштата не може ни да се оди повторно на гласање додека политичката елита не го аминува исходот.
Петер Филип, автор на коментаротФотографија: DW
Авигдор Либерман уште пред неколку месеци зборуваше за можен излез од ваквата ситуација. Човекот кој потекнува од Молдавија и е претседател на партијата „Израел Беитену“ („Нашата куќа Израел“) и пред една година беше министер за одбрана во владата на Нетанјаху тогаш се повлече, поттикнувајќи предвремени избори во април. Тој беше оној кој одби да го следи Нетанјаху во месеците потоа поради тоа што не сакаше драстично да го намали влијанието на религиозните партии. Неговата цел е формирање „либерална и секуларна влада на национално единство“.
Влада на широка коалиција?
Сега, на денот по вторите избори годинава се чини дека ова е единственото можо решение за излез од ќорсокакот. Двете најголеми партии заедно со партијата на Либерман би имале широко мнозинство и една ваква коалиција би можела да ги исполни и барањата на лидерите на „Бело-сините“, Ганц и на Либерман – Нетанјаху мора да биде заменет! Ганц веќе предложи дека во ваква коалиција ќе мора премиерското место да ротира меѓу неѓо и шефот на „Ликуд“ и тој – Ганц да го преземе првото полувреме од мандатот.
Што се однесува до Нетанјаху, инсајдерите шпекулираат, дека тој би можел да се задоволи со помалку важна позиција. Со тоа би се тргнало од маса и дискусијата за законот за амнестија кој го бара Нетанјаху поради повеќе обвиненија за наводна корупција. Или ќе биде осуден или прогласен за невин –без посебни привилегии. Со тоа кариерата на Нетанјаху дефинитивно би требало да заврши.
Јавното обвинителство веќе се занимава со Нетанјаху
Се чинеше дека ни тој не може да поверува – и покрај сите факти за изборните резултати во неговата прва реакција тој зборуваше дека сака да формира силна владина коалиција. Обвинителството пак, ден по изборите продолжи со работа на трите обвиненија за наводна корупција. Нетанјаху во меѓувреме го откажа планираното патување на Генералното собрание на ОН каде требаше да има средба и со американскиот претседател Доналд Трамп. Барем што се однесува до личноста Бенјамин Нетанјаху изборите секако не беа „враќање на нулта точка“. И покрај тоа што конкретни чекори ќе има за некое време.
70 години Израел
Триумф или катастрофа? Пред 70 години е основана државата Израел. По холокаустот, 14 мај 1948 година беше пресвртна точка од која тие гледаа кон нова, ветувачка иднина.
Фотографија: Imago/Seeliger
Триумф на надежта
На 14 мај 1948 година прeмиерот Давид Бен Гурион пред еврејското собрание прогласи основање на државата Израел. „Надежта никогаш не попушти“, рече Бен Гурион опишувајќи ја историјата на еврејскиот народ. „Никогаш не замолкна неговата молитва за враќање дома и за слобода.“ Сега Евреите се вратија назад во земјата на своето потекло - и располагаа со сопствена држава.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Во новиот свет
Дипломатски триумф: пред зградата на ОН во Њујорк веднаш се развеа знамето на новата држава. За Израелците тоа беше натамошен чекор во насока на безбедност и слобода - конечно имаа меѓународно призната држава.
Фотографија: Getty Images/AFP
Најтемниот час
Колкаво е значењето на основањето на државата Израел станува уште појасно ако се земе предвид холокаустот и убиството на шест милиони Евреи од страна на нацистите во текот на Втората светска војна. Фотографијата прикажува затвореници во логорот Аушвиц по неговото ослободување.
Фотографија: picture-alliance/dpa/akg-images
„Накба“- Катастрофа
Палестинците се сеќаваат на основањето на државата Израел како на „накба“- „катастрофа“. Околу 700.000 луѓе мораа да ги напуштат своите територии за да направат место за граѓаните на новата држава. Така, основањето на Израел значи и почеток на Блискоисточниот конфликт, кој не е решен ниту по 70 години.
Фотографија: picture-alliance/CPA Media
Зацврстена држава
Тензиите со арапските соседи во 1967 година ескалираа во „Шестдневна војна“, во чиј тек Израел ги победи Египет, Јордан и Сирија. Истовремено, Израел, меѓу другото, под своја контрола ги стави Источен Ерусалим и Западниот брег. Тоа значеше почеток на натамошни тензии и војни во регионот.
Фотографија: Keystone/ZUMA/IMAGO
Населби на територија на непријателот
Израелската политика на градење доселенички населби постојано го подгрева конфликтот со Палестина. Палестинските власти го обвинуваат Израел дека со постојаното градење населби онезвозможува палестинска држава. Градењето населби е осудено и од ОН, но Израел до денес си продолжува по свое.
Фотографија: picture-alliance/newscom/D. Hill
Без, омраза, камења
Зимата 1987 година Палестинците протестираа против израелската превласт на окупираните територии. Протестите почнаа во градот Газа и брзо се прочирија на Источен Ерусалим и Западниот брег. Востанието траеше со години и заврши со потпишување на договор во Осло, во 1993 година. .
Фотографија: picture-alliance/AFP/E. Baitel
Конечно мир?
Со посредство на тогашниот американски претседател Бил Клинтон, израелскиот премиер Јицак Рабин и шефот на ПЛО, Јасер Арафат, во 1993 година почнаа мировни преговори. Тие завршија со „Договор од Осло“, со кој двете страни меѓусебно официјално се признаа.
Фотографија: picture-alliance/CPA Media
Празен стол
Убиството на Јицак Рабин на 4 ноември 1995 година го торпедираше мировниот процес и ја покажа растргнатоста на Израел. Умерените и радикалите, секуларните и ултраортодоксните Евреи сѐ повеќе се оддалечуваа едни од други. Рабин беше убиен на еден собир од страна на радикален студент по право. На фотографијата е прикажан тогашниот премиер Шимон Перес покрај празниот стол на својот претходник.
Фотографија: Getty Images/AFP/J. Delay
Обид да се изговори неизговорливото
Геноцидот на Евреите до денес им дава печат на германско-израелските односи. Во февруари 2000 година, тогашниот германски претседател Јоханес Рау одржа говор во Кнесетот - на германски. Јазикот на некогашните злосторници во израелското собрание - невидено голем предизвик за двете страни, пред сѐ за наследниците на жртвите. Но, тоа беше и уште еден чекор на приближување.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Израелскиот ѕид
Израелската политика на градење населби ги заостри фронтовите во конфликтот со Палестинците. Израел во 2002 година почна со изградба на 107 километри долг ѕид на Западниот брег. Тоа делумно го запре насилството, но не ги реши политичките проблеми меѓу двата народа.
Новиот германски министер за надворешни работи Хајко Мас ја продолжува решително традицијата на германско-израелско приближување. Неговото прво патување во странство го одведе во еврејската држава. Во март годинава тој во меморијалниот центар Јад Вашем положи венец во чест на жртвите на холокаустот.
