За време на владеењето на Ангела Меркел, Србија и Германија имаа стабилни и позитивни односи. Блискоста на Александар Вучиќ со германската канцеларка се претставуваше како доказ за успешна надворешна политика. Германија беше гледана како клучен партнер во економијата, инвестициите и европските интеграции.

Но, по промената на германската власт, од Берлин почнаа да пристигнуваат остри критики за состојбата со демократијата и владеењето на правото во Србија. Особено по изборите во 2023 година, кога Вучиќ обвини една „важна земја“ за мешање во изборите – што јавноста го протолкува како напад кон Германија.

Антигерманска кампања и медиумски напади

Режимските таблоиди ја засилија антигерманската реторика, со обвинувања за нацистичко минато на германски функционери и за агресивна политика кон Србија. Кулминацијата се случи за време на посетата на германски пратеници во српскиот парламент, кога наместо пријателски тонови, состанокот заврши со навреди и прекин.

Германските парламентарци изнесоа критики за недостигот на медиумска слобода и фактот дека Вучиќ се појавил 350 пати на телевизии во една година – што ја нарушува рамноправноста во политичката конкуренција.

Нервоза и стратегија на власта

Аналитичарите сметаат дека ваквите реакции се резултат на нервоза кај власта. Промената на германската политика, студентските протести и критиките од ЕУ ја зголемија тензијата. Професорот Чедомир Чупиќ нагласува дека навредите кон германските пратеници не би се случиле без благослов на Вучиќ, кој потоа се претставува како „помирител“.

Наим Лео Бешири, директор на Институтот за европски прашања, во изјава за ДВ вели дека српската надворешна политика се сведува на дневни потези – купување воена опрема, правење економски отстапки или барање нови сојузници – без долгорочна стратегија.

Германија не молчи

Иако дел од јавноста смета дека Германија е премногу блага поради економски интереси, критиките од германски политичари се присутни и во извештаите на Европската комисија.

„Точно е дека потпишувањето на договорот со Олаф Шолц за суровини минатата година дојде во погрешно време, но не може да се каже дека поради тоа Германија во моментов молчи. Политичарите од Германија, исто така, придонесоа за критиките што се наоѓаат во извештајот на Европската комисија“, изјави Бешири за ДВ.

Тестирање на граници и дисциплинирање

Инцидентот во парламентот се толкува како намерно предизвикување скандал за Вучиќ да ги тестира границите на германската политика. Според аналитичарите, тој игра на поделбите во германските партии, но не сфаќа дека во германската политичка култура се почитува и опозицијата.

Според Наим Лео Бешири, Вучиќ го гуши медиумскиот простор со 350 јавни настапи годишно, што е забележано и во извештајот на Европската комисија. Тој додава дека властите дисциплинираат и странски амбасадори, кои се воздржуваат од јавни критики, што испраќа сигнал до западните престолнини да не испраќаат премногу гласни претставници.