Европа ја очекува „жешка“ иднина, предупредуваат ОН
БГ /АФП
2 ноември 2022
Температурите во Европа се зголемиле двојно повеќе од светскиот просек во последните три децении, што е најбрзо загревање од било кој друг континент во светот, соопштија Обединетите нации во средата.
Температурите во Европа се зголемиле двојно повеќе од светскиот просек во последните три деценииФотографија: Daniel G. Acuna/dpa/picture alliance
Реклама
Во регионот на Европа температурите се зголемувале за 0,5 степени Целзиусови секоја деценија од 1991 година, откриваат Светската метеоролошка организација (СМО) и Сервисот за климатски промени Коперник на ЕУ во заеднички извештај. Како резултат на загревањето, глечерите на Алпите загубиле 30 метри во дебелината на мразот меѓу 1997 и 2021 година, додека ледената обвивка на Гренланд забрзано се топи и доведува до забрзан раст на нивото на морињата. Минатата година, за првпат во историјата, на врвот на Гренланд врнеше дожд и беше забелажано топење.
Извештајот предупредува дека без оглед на идното ниво на глобалното затоплување, температурите во Европа веројатно ќе продолжат да растат на ниво кое ќе ги надминува температурните промени на глобално ниво.
„Европа претставува жива слика на светот кој се загрева и не потсетува дека дури и добро подготвените општества не се безбедни од влијанието на екстремните временски случувања“, вели во изјава, првиот човек на СМО, Петери Талас.
Ова е Гренланд: најголемиот остров во светот
Гренланд е претежно покриен со мраз, едвај е населен, а и не е дом на многу модерни удобности. Но, и покрај големите напори на Доналд Трамп, автономната данска територија, сепак, не е на продажба.
Фотографија: Imago Images/UIG
Рекордер
Гренланд држи голем број на светски рекорди. Тој е најголемиот остров на светот, најмалку густо населената територија на Земјата и е дом на единствената постојана ледена покривка надвор од Антарктикот. Поголемиот број од 56.000 жители се Инуити, потомци на населението кое се преселило од денешна Канада во 13 век.
Фотографија: Imago Images/UIG
Домашно правило
На Гренланд му беше доделено автономно владеење од Данска во 1979 година. Во 2008 година, жителите на Гренланд гласаа во корист на акт со кој на својата влада и’ дадоа уште поголема моќ. Пред да биде данска територија Гренланд, исто така, беше под норвешката круна, па дури кратко беше и под португалските истражувачи во 1499 година.
Фотографија: Reuters/L. Jackson
Северен пол
Во главниот град Нук, каде што живее околу една третина од жителите на Гренланд, е „сандачето на Дедо Мраз“. Илјадници писма упатени до Дедо Мраз се доставуваа тука околу Божиќ секоја година. Некои волонтери дури испраќаа рачно напишани одговори на што е можно повеќе деца, се’ додека поштенското сандаче мораше да се затвори во 2018 година.
Гренланѓаните беа меѓу првите кои ги почувствуваа влијанијата од климатските промени. Неодамна, научниците снимија огромно топење на мраз на островот за кое не се предвидуваше дека ќе се случи до 2070. Ако се истопи целиот мраз на Гренланд, нивото на морето ќе се искачи за 7 метри, со што ќе се уништат огромни делови од крајбрежните области низ целиот свет.
Фотографија: Getty Images/M. Tama
Моќниот маскокс
Во Гренланд со знак се предупредуваат патнците за да знаат дека поминува маскокс, познат по интензивниот мирис понекогаш од мажјаците. Тие живеат само во Гренланд, северна Канада и на Алјаска. По векови опаѓање на нивниот број како резултат на ловење, на маскоксите неодамна им се зголеми бројот поради новите ловни ограничувања.
Фотографија: DW/Irene Quaile
Десетици илјади убиени фоки годишно
Голем дел од економијата на Гренланд зависи од риболовот. Една контроверзна форма на риболов што се’ уште е дозволена е ловот на фоки, кој честопати се прави со стрелање на фоките кои седат на ледени плочи. Иако е општо прифатено дека со убивање на фоките може да дојде до нивно истребување, некои рурални Гренланѓани економски во целост зависат од ловењето фоки.
Фотографија: Inuit Sila
Алтернативен транспорт
Во некои делоци на Гренланд, нема патишта, и мештаните мора да користат санки влечени од кучиња за да одат од село до село или до морето. Снежните моторни санки мора да се многу важни но исто така се и прескапи за многу селани на Гренланд.
Фотографија: Henry Tenenbaum
7 фотографии1 | 7
СМО го дели светот во шест региони, а европскиот регион покрива 50 држави и вклучува половина од Арктикот, кој не се смета за континент.
Стотици жртви и 50 милијарди долари штета
Новиот извештај, кој е објавен во пресрет на конференцијата за климата на ОН во Египет која започнува во недела, ја истражува состојбата во Европа заклучно со 2021 година. Во него се открива дека климатските настани и временски промени, воглавно поплави и бури, довеле до стотици жртви, директно засегнале половина милион луѓе и предизвикале економска штета од над 50 милијарди долари.
Истовремено, извештајот издвојува и позитивни промени, како успехот на повеќе европски држави во намалувањето на емисиите на штетни гасови. На ниво на ЕУ, тие емисии се намалиле за една третина меѓу 1990 и 2020, а Унијата си постави цел тие да се намалат за 55 проценти до 2030 година.
Сепак, се предупредува дека во иднина, без оглед на намалувањето на емисиите на штетни гасови „фреквенцијата и интензитетот на жешките екстремни периоди ќе продолжи да се зголемува“. Извештајот предупредува дека тоа е загрижувачко затоа што најсмртоносните екстремни климатски настани во Европа се жешките бранови, особено на западот и на југот на континентот.
„Комбинацијата од климатски промени, урбанизација и стареење на населението во регионот создава, и дополнително ќе ја зголеми, ранливоста на жештина“, се наведува во извештајот. Промената на климата предизвикува и други здравствени проблеми. Веќе се менува продукцијата и дистрибуцијата на полен и спори, кои доведуваат до зголемување на разни алергии. Иако околу 24 проценти од возрасните кои живеат во европскиот регион веќе страдаат од такви алергии, вклучително и тешка астма, соодносот кај децата е 30 до 40 проценти и расте, наведува извештајот.
Климатски промени – Земјата забрзано губи билиони тони мраз
