На почетокот на март 2022 година експлодираше експлозивна направа северно од Киев. Експлозијата целосно ја уништи браната Козаровиќи на акумулационoто езеро Ирпин. Низводно, рамнините на далечина од неколку километри беа поплавени. Цели села беа под вода, а надојдената вода ги разнесе и мините и експлозивните направи. Така се создаде мочурливо подрачје што претставуваше непремостлива бариера за руските напаѓачи. Тоа помогна да се спречи заземањето на Киев.

На надворешните граници на НАТО во Полска и Финска, ваквите мочурливи подрачја сè повеќе се во центарот на вниманието како поддршка за одбраната, поради страв од можна руска инвазија. Двете земји разгледуваат можност за повторно потопување на исушените мочуришта и бари за да создадат одбранбени бариери. Тоа би можело да биде од полза и за животната средина.

Живите, влажни мочуришта складираат огромни количини јаглерод-диоксид. Од сувите мочуришта, напротив, се испуштаат големи количества гасови. Затоа обновата на здрави мочуришта е клучна и за постигнување на климатските цели на ЕУ.

Сепак, во моментов голем дел од европските мочуришта се исушени поради земјоделството.

Како мочуриштата во Финска треба да ја зајакнат одбранбената способност

Финската влада сега ги испитува областите на истокот на земјата, близу границата со Русија. Станува збор за мочуришта, влажни подрачја и шуми со суви дрвја кои претставуваат природни бариери.

„Обновените мочуришта можат да служат како природни препреки што можат да го ограничат движењето на воената опрема и да ја подобрат одбранбената способност на Финска“, наведува финското Министерство за животна средина во писмено соопштение за ДВ.

Министерството во моментов формира работна група што треба да ги процени конкретните планови и обемот на обновата на мочуриштата за одбранбени цели.

Стратешките и воените предности во случај на одбрана ги разгледуваат воени експерти. Во работната група учествуваат и Министерството за одбрана и Министерството за земјоделство. Дел од планот е и зајакнување на биодиверзитетот, намалување на емисиите и подобрување на квалитетот на воздухот и водата.

Мочуриштата и тресетиштата во Финска не се во добра состојба. Обновата на мочуриштата и шумите треба да придонесе и за намалување на поплавите и истекувањето на хранливи материи во водите. Во мирнодопски услови, обновените подрачја би можеле да се користат и за рекреација и слободно време, наведува Министерството.

Мочуришта за одбрана - идеја стара со векови

Мочуриштата, калта и влажните почви отсекогаш биле дел од воените и одбранбените стратегии. Така, на пример, околу 1500 година северногерманските селани ја поразиле данската војска во мочуриштето Хемингштет, кое добро го познавале и вешто го искористиле. Непроодните мочуришта одиграле клучна улога во поразот на Наполеоновата војска за време на походот на Русија во 1812 година. И за време на Првата и Втората светска војна, мочуриштата и влажните подрачја претставувале големи пречки и за германските и за сојузничките трупи.

„Не постои воена опрема што може толку лесно да помине низ мочуриште“, вели Франциска Танебергер, директорка на Центарот за мочуришта во Грајфсвалд, заеднички проект на Универзитетот во Грајфсвалд и Фондацијата Михаел Суков.

Таа проценува дека со инвестиција од 250 до 500 милиони евра би можеле да се обноват околу 100.000 хектари мочуришта и влажни подрачја низ Европа.

Што прават мочуриштата за климата

Без разлика дали станува збор за филтрирање и складирање на вода во сè посува и потопла клима или за складирање на големи количини штетен јаглерод диоксид: „Мочуриштата го прават тоа бесплатно за нас, ако им дозволиме“, вели Танебергер.

Кога мочуриштата се сушат, нивниот капацитет за складирање се губи. Седум проценти од емисиите на стакленички гасови во Европа доаѓаат од исушени тресетишта и поранешни мочуришта. Мочуриштата сочинуваат само околу три проценти од светската копнена површина, но тие апсорбираат речиси двојно повеќе јаглерод диоксид од сите шуми во светот заедно.

Полската иницијатива „Источен штит“ - шуми и мочуришта како заштитен ѕид

Полска, исто така, сака значително да ја зајакне својата источна граница со Белорусија и Русија. Иницијативата „Источен штит“ има рок до 2028 година да спречи евентуален напад со проширување на надзорот, инфраструктурата и изградба на физички бариери.

„Природата во близина на границата е очигледен сојузник на Источниот штит“, одговори полското Министерство за одбрана на прашање од ДВ.

Дел од тоа е повторното поплавување на мочуриштата и пошумувањето во пограничните области. Границите на Полска и Финска со Русија се и надворешни граници на НАТО, поради што се од големо значење за целиот воен сојуз.

„Во овој случај, целите на заштитата на животната средина и одбраната се преклопуваат“, се вели во соопштението на министерството. „Мерки за изградба треба да се спроведат таму каде што природните бариери се покажуваат како недоволни“.

Улогата на Германија во НАТО

Германија во моментов не планира да ги оживее мочуриштата за одбранбени цели, наведува Министерството за одбрана. Во рамките на одбранбениот план на Северноатлантскиот пакт, Германија се смета за важна транзитна земја за движење на трупите.

Сепак, мочуриштата и влажните подрачја директно влијаат на можностите за движење и на непријателските и на сопствените единици, наведува Министерството за одбрана. Затоа мочуриштата што се натопуваат можат да имаат и предности и недостатоци за сопствените трупи. И токму сега, како што велат, Бундесверот ги зема предвид пред сѐ слабостите.