50 проценти од новите инфекции со коронавирусот во САД се должат на подваријанта на сојот Омикрон - XBB.1.5. Таа подваријанта се шири низ светот, а првите индикации велат дека не е посмртоносна од омикронот.
Реклама
Пристигна уште една подваријанта на коронавирусот: XBB.1.5 - од крајот на декември таа брзо се шири во САД. „На почетокот на декември, околу 2 отсто од случаите во САД беа предизвикани со подваријантата XBB.1.5. Сега, на почетокот на јануари, веројатно се над 50 проценти. Тоа е неверојатна стапка на раст“, вели Пол Хантер, епидемиолог од британскиот Универзитет Источна Англија.
XBB.1.5 веќе се прошири од САД. Случаи се откриени во Европа, вклучувајќи ги и Германија и Обединетото Кралство, како и во Индија и во Сингапур.
Германскиот министер за здравство, Карл Лаутербах, изрази загриженост поради новиот вид кој се шири на североистокот на САД, надевајќи се дека ќе помине зимата пред XBB.1.5 да може да се прошири и во Германија.
„Веројатно XBB.1.5 ќе стане доминантен вид во Европа, можеби дури веќе до крајот на јануари. Но, ќе можеме да се справуваме со тоа, нема сомнеж“, вели Хантер.
Полесно се пренесува
XBB.1.5 е подваријанта на Омикрон, моментално доминантниот сој на коронавирусот на глобало ниво. XBB.1.5 е „рекомбиниран“ подвид на Омикрон, што значи дека содржи генетски материјал од различни подваријанти на коронавирусот. „Се развива откако го откривме за првпат, пред неколку месеци. XBB.1.5 еволуирал со таканаречено мутациско бегство, што значи дека вирусот е подобар во избегнување на имунитетот“, вели Хантер. XBB.1.5 сѐ уште ги неутрализира имунолошките келии, но имунолошкит систем не го препознава, објаснува тој.
„На имунолошкиот систем му е потребно подолго да одлучи кои антитела да ги произведе за да ја запре репродукцијата на честичките на вирусот XBB.1.5. Тоа е важно, бидејќи колку тешко ќе се разболите зависи од тоа колку вируси циркулираат во вашето тело“, вели Хантер.
Со побавниот имунолошки одговор, XBB.1.5 има повеќе време за репродукција, зголемувајќи ја веројатноста за развој на ковид симптоми.
Дали е поопасна?
Постојат рани назнаки во САД оти XBB.1.5 не е посмртоносен од другите подваријанти на Омикрон. „Кредибилни извори во САД ни велат дека луѓето со видот XBB.1.5 немаат потешки симптоми на ковид“, вели Хантер. Меѓутоа, стручњаците се грижат дека ако XBB.1.5 брзо се прошири, ќе се зголеми и бројот на луѓе со тешки симтоми слични на оние од другите подваријанти на Омикрон.
Според зборовите на Мајл Хед, епидемиолог на британскиот Универзитет Саутемптон, ширењето на новата подваријанта доаѓа во лош момент за здравствениот систем.
„Зимава веќе постојат високи нивоа на многу респираторни вируси, вклучувајќи корона и грип. Ќе има последици врз другите области во здравството, на пример, рутинските операции ќе мораат да бидат одложени“, вели Хед.
СЗО и другите здравствени институции внимателно ги следат податоците за инфекциите и болниците за да го следат влијанието на подваријантата врз пациентите.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Вакцините ефикасни против XBB.1.5
Бидејќи XBB.1.5 е подваријанта на Омикрон, вакцинацијата или претходно прележаниот ковид и натаму ќе обезбедат систематски имунитет на XBB.1.5.
„Вакцините и натаму ни пружаат заштита од тешки облици на болеста ако се заразите со ХВВ.1.5. Но, можно е да сме малку помалку заштитени од пренесување на ХВВ.1.5“, вели Хантер.
Според зборовите на стручњаците, Ковид-19 е тука да остане, што значи оти нови варијанти како ХВВ.1.5 веројатно ќе продолжат да се појавуваат.
„Високата стапка на вакцинација е клучна за минимизирање на влијанието на Ковид-19 како општ здравствен проблем. Но, долгорочно гледано, навистина ни е потребна вакцина од 'втора генерација' која штити од инфекции и болести од сите соеви на коронавирусот“, вели Хед за ДВ.