Балансирачки акт на Зеленски во Вашингтон
17 октомври 2025
Кога украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска ќе се сретне со американскиот претседател Доналд Трамп во Белата куќа, фокусот треба да биде на можното одобрување на продажбата на крстосувачки ракети Томахавк со долг дострел. Украинската влада работи на тоа долго време. И Зеленски веројатно се надева на пробив. Бидејќи, тоновите од Белата куќа звучеа доста позитивно во последно време.
Минатиот викенд, Трамп директно му се закани на рускиот претседател Владимир Путин со испорака на Томахавк во Киев доколку Русија не ги запре нападите врз Украина. Крстосувачките ракети ќе ѝ овозможат на Украина да погоди далечни цели во Русија. Кремљ повеќепати ги предупреди САД за испораката на такво оружје.
Трамп ги намалува очекувањата
Меѓутоа, ненадејниот телефонски разговор меѓу Трамп и Путин, само неколку часа пред вчерашното пристигнување на Зеленски, може да предизвика загриженост кај украинската делегација.
По разговорите, американскиот претседател ги намали очекувањата. САД не можат да ги „исцрпат“ сопствените залихи, рече тој. Во телефонски разговор со Путин, тој разговараше за можноста за испорака на Томахавк во Украина. На шефот на Кремљ „не му се допадна“ таа идеја. Покрај тоа, претседателите се согласија за уште еден состанок лице в лице, кој овојпат треба да се одржи во Будимпешта.
Украинскиот претседател ја протолкува најавата како успех на разговорите за испорака на оружје. „Веќе можеме да видиме дека Москва побрза да го обнови дијалогот штом слушна за Томахавк“, објави тој. Тој понатаму изрази надеж дека, слично на конфликтот на Блискиот Исток, и во случајот со Русија, јазикот на силата ќе доведе до успех.
Украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибиха се изрази слично. Самата дискусија за крстосувачките ракети „го принуди Путин“ да го побара Трамп и „повторно да влезе во дијалог со Америка“, напиша Сибиха на социјалната мрежа X.
Самит во наредните две недели?
Останува нејасно дали Трамп навистина ќе ја одобри продажбата на Томахавк на Украина. За Зеленски, посетата на Вашингтон е одење по јаже: Според набљудувачите, крстосувачките ракети би можеле да ѝ овозможат на Украина да го прошири нападот врз руската нафтена инфраструктура. Во исто време, фокусот на Трамп, со најавата за средба со Путин, би можел да биде пренасочен кон неговите мировни напори.
Трамп првично не одреди датум за самитот во Будимпешта, но подоцна рече дека средбата „веројатно би можела да се одржи во следните две недели“. Наредната недела прво треба да се одржи средба на високи владини претставници. Од американска страна, разговорите ќе ги води министерот за надворешни работи Марко Рубио. Местото за нив сè уште не е одредено. А, Кремљ ја потврди планираната средба.
Нејасна улогата на Зеленски
Во најавата на Трамп немаше никакво споменување дека Зеленски ќе биде вклучен во разговорите во Будимпешта на кој било начин. Американскиот претседател само напиша дека денеска ќе разговара со Украинецот за неговиот телефонски разговор со Путин.
Исклучувањето на Зеленски веќе беше критикувано на последната лична средба меѓу Трамп и Путин пред два месеци во Алјаска. Самитот во Анкориџ тогаш не даде опипливи резултати во однос на брзо мирно решение. Наместо тоа, Трамп често беше критикуван дека со тоа му дава можност на Путин да се врати на светската сцена.
Сепак, оттогаш, американскиот претседател сè повеќе изразува фрустрација поради Путин. Тој, исто така, повеќепати спомена тројна средба Путин-Зеленски-Трамп, но тоа досега не се случи.