Седум луѓе убени пред синагога во Источен Ерусалим
ЖА / агенции
28 јануари 2023
Според шефот на израелската полиција, ова е еден од најлошите напади во последните години. Седум Израелци се убиени кога напаѓач отворил оган врз нив на излегување од синагога. Полицијата го убила напаѓачот.
Реклама
Нападот се случил во петокот вечерта на Шабат, ден на одмор за религиозните Евреи и на Меѓународниот ден на сеќавање на жртвите од Холокаустот, 27 јануари. Злосторството се случило во израелската населба Неве Јаков на периферијата на Ерусали, во источниот дел од градот којшто го окупираа и анектираа Израелците.
Убиецот пукал на луѓето кои непосредно по вечерната молитва излегувале од синагога, а според полицијата, застрелан е додека се обидувал да побегне. Тој е идентификуван како 21-годишен Палестинец, жител на Ерусалим.
Покрај мртвите, има и неколку тешко повредени лица, од кои некои се во животна опасност. Шефот на израелската полиција Коби Шабтаи го опиша нападот како еден од најлошите во последните години.
Нетанјаху се обрати подоцна вечерта, најавувајќи за денеска седница на својот кабинет за безбедност заради консултации околу идните чекори. Нетанјаху упати повик до јавноста никој да не ја зема правдата во свои раце.
Во странство нападот предизвика загриженост. Американскиот претседател Џо Бајден го нарече „страшен терористички напад и атак врз цивилизираниот свет“, а во телефонски разговор со израелскиот премиер Нетанјаху ја изразил натамошната нескршлива американска поддршка за безбедноста на Израел, соопшти Белата куќа.
Германскиот амбасадор во Израел Штефен Зајберт го осуди чинот како „тежок терористички акт против Евреите на Денот на сеќавање на Холокаустот“, како што напиша на Твитер.
Антисемитизам - зошто толку упорно опстојува
13:10
И генералниот секретар на ОН Антонио Гутереш го истакна токму тој аспект: „Посебно грозно е што нападот се случи кај верски објект и на Меѓународниот ден на сеќавање на жртвите од Холокаустот.“
Во палестинските области во Појасот Газа и на Западниот Брег луѓето синоќа го славеа нападот, на многу места се вееја палестински знамиња. Портпаролот на Хамас изјави дека тоа е чин на одмазда.
Ден претходно, во четвртокот, во израелска воена рација во бегалскиот логор Џенин во северниот дел од Западниот Брег беа убиени девет Палестинци, а повредени 20 лица во најпогубната воена операција на окупираната територија во последните две децении. Според израелската војска, повод за рацијата била информација за претстоен напад врз израелски граѓани.
Ерусалим е еден од најстарите и најоспоруваните градови во историјата на светот. Ерусалим е свет град за евреите, муслиманите и христијаните. Оттука произлегуваат и речиси сите контроверзи поврзани со него.
Фотографија: picture-alliance/Zumapress/S. Qaq
Ерусалим, градот на Давид
Според Стариот завет, Давид, кралот на двете кралства на Јудеја и Израел, го освоил Ерусалим околу 1.000 година пред новата ера. Седиштето на владата го префрлил во Ерусалим, со што го претворил во главен град и верски центар на кралството. Библијата вели дека синот на Давид, Соломон го изградил првиот храм во чест на Јахве, богот на Израел. Ерусалим станува центар на јудаизмот.
Фотографија: Imago/Leemage
Под персиска управа
Нео-вавилонскиот крал Небукаданезар II (трет од лево) го освоил Ерусалим во 597 п.н.е., според Библијата. Ги заробил кралот Јехоаким (петти од десно) и припадниците на високата класа, ги испратил во Вавилон и го уништил храмот. Откако персискиот крал Сирус Велики го освоил Вавилон, им дозволил на прогонетите Евреи да се вратат во Ерусалим и повторно да го изградат својот храм.
Од 63 година п.н.е. Ерусалим паѓа под окупација на Рим. Се формираат повеќе движења на отпорот, па во 66 година избувнува првата Еврејско-Римска војна. По четири години војната завршува, а храмот е повторно уништен. Римјаните и Византијците владеат со Ерусалим околу 600 години.
Фотографија: Historical Picture Archive/COR
Освојувањето на Арапите
При освојувањето на Сирија, муслиманските армии стигнуваат и до Палестина. По наредба на Калифот Умар (на фотографијата), Ерусалим е освоен во 637 година. Во следните години повеќе различни, меѓусебно спротивставени муслимански владетели го контролираат градот. Ерусалим е често под опсада, а владетелите се менуваат.
Фотографија: Selva/Leemage
Крстоносците
Од 1070 година, муслиманските владетели стануваат сѐ поголема закана за христијанскиот свет. Папата Урбан II повикува на крстоносна војна. Севкупно, пет крстоносни походи се организираат во период од 200 години. Во 1244, крстоносците конечно ја губат контролата врз градот и тој паѓа под муслиманска управа.
Фотографија: picture-alliance/akg-images
Отоманите и Британците
По освојувањето на Египет и Арабија од Отоманите, Ерусалим станува административно седиште на Отоманскиот административен регион во 1535 година. Во првите децении на отоманското владеење, градот доживува процут. Со победата на Британците над Отоманските трупи во 1917 година, Палестина потпаѓа под британска управа. Ерусалим е преземен од Британците без борба.
Фотографија: Gemeinfrei
Поделениот град
По Втората светска војна, Британците се откажуваат од палестинскиот мандат. ОН гласаат за поделба на земјата, со цел да се отвори простор за преживеаните од Холокаустот. Неколку арапски држави започнуваат војна против Израел и освојуваат дел од Ерусалим. Сѐ до 1967 година, градот е поделен на израелски западен и јордански источен дел.
Фотографија: Gemeinfrei
Израел го освојува источен Ерусалим
Во 1967, Израел ја започнува Шестдневната војна против Египет, Јордан и Сирија. Израел ги освојува Синај, Појасот Газа, Западниот Брег, Голанската висорамнина и источен Ерусалим. Израелски падобранци доаѓаат до Стариот град и стојат пред Ѕидот на плачот за првпат од 1949 година. Источен Ерусалим не е официјално анектиран, туку административно интегриран.
Израел не им забранува на муслиманите пристап до светите места. Ридот на храмовите е под автономна муслиманска администрација: муслиманите можат да влегуваат, да го посетуваат храмот и блиската Ал-Акша џамија.
Фотографија: Getty Images/AFP/A. Gharabli
Нерешен статус
Ерусалим до денес останува пречка за мирот меѓу Израел и Палестина. Во 1980, Израел го прогласува целиот град за свој „вечен и нераздвојлив главен град“. Откако Јордан се откажува од своето право на Западниот Брег и Источен Ерусалим во 1988 година, прогласена е државата Палестина. И Палестина го смета Ерусалим, во теорија, за свој главен град.
Фотографија: picture-alliance/dpa/R. Jensen
10 фотографии1 | 10
Денес на Западниот Брег иво источен Ерусалим живеат повеќе од 600.000 израелски доселеници. Палестинците полагаат право на територијата за своја независна држава со источниот дел од Ерусалим како главен град.