Мицкоски го замислува „Скопје 2014“ во модерен стил
ДТЗ
15 август 2024
Премиерот вели дека е грдо да се гледаат незавршените објекти. Пари за годинава нема, но ќе се обезбедат за 2025 година. Дали објектите ќе добијат модерен стил ќе се консултираат и архитектите
Реклама
Новата влада планира да го заокружи проектот „Скопје 2014“ којшто мируваше изминатите години. Премиерот Христијан Мицкоски најавува дека недовршените објекти треба што поскоро да се завршат, оти го грдат лицето на главниот град, но дали ќе бидат во барок или во модерен стил, дополнително ќе се одлучува.
„Јас сум љубител на модерниот стил и би сакал тие згради и објекти да бидат час поскоро завршени само за да не го грдат лицето на главниот град, бидејќи се заборавени“, изјави Мицкоски во четвртокот (15.08) при посетата на Царинската управа.
За стилот ќе се консултираат и архитектите
Како човек роден и израснат во Скопје, за премиерот е премногу грдо да се гледаат незавршените објекти во центарот на градот.
Реклама
„Јас за вкусовите не сакам да дискутирам, можеби мене тоа што ми се допаѓа, на друг не му се допаѓа. Но, јас сум љубител на модерниот стил и би сакал тие згради и објекти да бидат час поскоро завршени“, вели Мицкоски.
Дали градот ќе продолжи да се „облекува“ во барок или објектите ќе добијат поинакви фасади, ќе се консултираат и архитектите. „Тоа треба да кажат стручните лица архитектите. Ќе повторам, доколку е тоа возможно јас сум љубител на модерниот стил“, рече Мицкоски.
Скопје 2014: Ослободување без уривање
01:48
Не се предвидени пари во буџетот
Со оглед на тоа дека со ребелансот на буџетот не се предвидени пари за завршување на тие објекти годинава, ќе треба да се обезбедат средства за наредната година. Според Мицкоски, пари не се предвидени бидејќи се прават анализи каков е нивниот правен статус, бидејќи дел од тие објекти се и приватни инвестиции.
„Сега не можеме ние како држава и тие приватни објекти да ги санираме, но секако со инвеститорите би сакале да разговараме, да работиме да тоа се заврши. Да видиме што можеме да помогнеме навистина. Прочитав еден податок дека бројот на туристи кај нас е зголемен за 11 проценти споредено со минатата година, додека читам во околината оние традиционално интензивни туристички држави имаат намален број на туристи оваа година, во некои од државите и до 20-25 проценти“, рече премиерот.
За него е многу важно земјата да има јасна промоција на туристичките капацитети коишто ги нуди и за да тоа биде комплетно, мора да се заврши она што е незавршено. „Откако ќе ја завршиме таа анализа, бидете сигурни дека веќе во буџетот за следната година тоа што е работа на државата ќе биде завршено“, вели Мицкоски.
Проектот „Скопје 2014“ го иницираше ВМРО-ДПМНЕ, во времето кога премиер беше Никола Груевски. Проектот, чија изградба започна во 2010 и требаше да чини 80 милиони евра, ги подели граѓаните и го смени „личниот“ опис на градот.
Претходната влада предводена од СДСМ, целиот проект го стави под лед - немаше пари ниту за уривање, ниту за дислоцирање на повеќето споменици. Во меѓувреме останаа да зјаат недовршени зградата на ЕСМ, фасадата на „Пелагонија“, новите згради на Факултетот за физичка култура и ФИНКИ и други објекти.
Ќе има ли отчет за Скопје 2014?
Проектот, чија изградба започна во 2010 и требаше да чини 80 милиони евра, ги подели граѓаните и го смени „личниот“ опис на градот. Архитекти најавуваат ревизија, не само на естетските, туку и на финансиските аспекти
Фотографија: DW/F. Hofmann
Воинот на коњ
На 20 јуни 2011 година беше поставен споменикот „Воин на коњ“ на плоштадот Македонија во Скопје. Споменикот беше изработен во Фиренца, а чинеше над 8 милиони евра. До денес, тој остана симбол за целиот проект, иако властите никогаш не смогнаа храброст ниту да го именуваат „воинот“.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Скопје 2010
Ова е последната фотографија од септември 2010 година пред поставувањето на постаментот за споменикот на „Воинот на коњ“. Преобразбата, која во годините кои следеа, му се случи на Скопје шокираше многумина и до денес остана тема за жестоки полемики и, неретко, критики. Голем беше интересот и во странските, пред сѐ западните, медиуми каде Скопје го доби епитетот „главен град на кичот“.
Фотографија: DW
Градежен „бум“
Во следните години беа изградени десетици згради во строгиот центар слични на оваа во која е сместен Археолошкиот музеј, некои, дури и во самото корито на реката Вардар. Заедничко за сите е стилот: комбинација од барок и неокласицизам. Критиките од експертската јавност дека таквиот стил е надминат и нема никаква естетска и историска вредност беа отфрлани.
Фотографија: picture-alliance/dpa/Georgi Licovski
Споменична манија
Значајно место во проектот заземаа споменици на знајни и незнајни, честопати и контроверзни, личности од историјата. Вкупно се подигнати повеќе од 130 споменици и бисти, а за нивно сместување беа изградени и дополнителни мостови кои ги поврзуваат двата брега на Вардар во строгиот центар на градот.
Фотографија: DW/N. Velickovic
Автори и изведувачи
Воглавно, авторството на идејните решенија за целиот проект беше заслуга на неколку архитекти кои, речиси без исклучок, беа непознати за јавност. Како скулптор најчесто се јавуваше Валентина Стевановска, а идејни решенија доаѓаа од фирмите на Жарко Чаушевски и Ана Кедева-Петрова. Кај изведувачите, најмногу тендери добија Бетон, Гранит, Страбаг, Бетон-Штип и Бауер БГ. (Извор: БИРН/Призма)
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Цена
На почетокот беше најавено дека проектот ќе чини 80 милиони евра. Според истражувањето на новинарите на Призма, уште во јули 2015 година проектот надмина сума од 560 милиони евра. Денешните проценки се дека Скопје2014 веројатно веќе достигне 700 милиони евра.
Фотографија: DW/N. Velickovic
Идеологија на ентериерот и екстериерот
На почетокот, Груевски го најавуваше Скопје 2014 како проект чија цел е зацврстување на идентитетот на граѓаните. „Бомбите“ покажаа дека Груевски не само што бил идеен творец на целиот проект, туку и директно се мешал во речиси сите детали при неговата изработка: од „фонтани со обелиск“ како во Рим, преку столбови како во Вашингтон, сѐ до тапацирот и бојата на столчињата во двокатните автобуси.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Цел на „шарените“
Целиот проект стана омилена цел за „боење“ за време на протестите на Шарената револуција во 2016 година. Демонстрантите во него гледаа симбол на корупцијата, автократското однесување и непотребно трошење државни пари во една од најсиромашните земји во Европа.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. Licovski
Ревизија: дали или не?
Во центарот на Скопје сѐ уште се градат објекти кои беа предвидени или додавани како дел од проектот. Од Асоцијацијата на архитекти на РМ за ДВ најавуваат дека ќе бараат целосна ревизија на проектот. Според нејзиниот претседател Мартин Пановски, „Скопје 2014 е проект што не го осакати само центарот на Скопје, туку и цела Македонија“.