Влезе во историјата. Беше прва жена што ја извршуваше канцеларската функција - и тоа 16 години! Што остана од нејзиното владеење? И која е всушност Ангела Меркел? Документарниот филм на АРД се обидува да даде одговори.
Реклама
На Ангела Меркел, родена во Хамбург и израсната во Темплин, во регионот Укермарк, политиката не ѝ била предодредена. Ќерка на свештеник, физичарка, која не припаѓала на движењето на отпорот - вака се карактеризира нејзиното време во Германската Демократска Република (ГДР). Дури со падот на Берлинскиот ѕид и промените што следеа кај неа се буди желбата за политика, за тоа да придвижи нешто. Тогаш е веќе во средината на своите триесетти.
Тогаш се приклучува на Demokratischer Aufbruch, помало граѓанско движење кое подоцна се топи во Христијанско-демократската унија (ЦДУ). Таму, вниманието на канцеларот Хелмут Кол му го привлекува млада жена која изгледа незабележливо. Тој ја поставува за министерка во првиот кабинет на обединета Германија во 1990 година. Молневита кариера.
Затоа Ангела Меркел го добива прекарот „девојчето на Кол“. Таа беше позната како „двојна квота“: и жена и „Оси“ (име за лице од Источна Германија, н.з.). На Ангела Меркел ќе и треба долго време да се ослободи од тој имиџ.
Од друга страна, тоа ќе биде една од тајните на нејзиниот успех, смета Томас де Мезие, нејзин долгогодишен политички сопатник. Многумина ја потценуваат. Не само машките политичари во сопствената партија. Не ја сфаќаат сериозно. Дури и кога таа придонесе за падот на Хелмут Кол по скандалот со донации на ЦДУ и стана лидер на партијата, тие сепак веруваа дека тоа е само привремено. Се излажаа - долгорочно.
Во документарниот филм на АРД е прикажан уште еден истакнат пример на машка ароганција. Герхард Шредер, нејзин претходник на функцијата канцелар, кој тесно ја победи нејзината ЦДУ по сојузните избори во 2005 година, злонамерно праша: „Дали навистина мислите дека мојата партија ќе се приклучи на владата предводена од г-ѓа Меркел?“ Како што е познато, неговата партија го направи токму тоа; Ангела Меркел беше трипати канцеларка во Голема коалиција. Само што го немаше Герхард Шредер.
Од провинциска девојка до канцеларка
Ангела Меркел е прва жена - канцелар во историјата на Сојузна Реублика Германија. Во четвртокот (17.7.2014) ,,„Мајката на нацијата“ , како што од милост ја нарекуваат Германците, го прослави 60-от роденден.
Фотографија: Reuters
Се појави одненадеж...
... и веднаш прекрши многу стереотипи. Жена од источна Германија без политички „врски“ која прво се проби на чело на Христијанско-демократската унија (ЦДУ) а потоа стана канцеларка. Оттогаш двапати по ред беше повторно избрана на функцијата. Германската писателка Јули Цех дури и посвети и една театарска претстава под наслов „Мама“
Фотографија: Reuters
Додека „мама“ сѐ уште беше „Енџи“
Кој тогаш би помислил дека Ангела Доротеа Казнер еднаш ќе стане најмоќна жена во светот? Грижливост, содржајност, воздржаност, со двете нозе на земја- малата Ангела израсна во протестантско семејство во градот Темплин во покраината Бранденбург. Нејзиниот татко е пастор а мајката дома ги чува Ангела и двете помлади деца.
Фотографија: imago
Драго семејство
Бабата Грета и дедото Лудвиг со нивниот син Хорст Казмирчак- таткото на Ангела. Да, не е грешка: Казмирчак. Семејството живее во Познањ, а подоцна се сели во Берлин и дури во 1930. година го менува името во Казнер. Кога во 2013. година се прошири глас за полските корени на германската канцеларка тоа предизвика големо внимание, посебно во Полска.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Тогаш на летување
Ангела одеше на училиште во Бранденбург. Кампувањето и одморот во Химелфорт во 1973. година навистина го заслужи бидејжи во сведителството имаше само најдобри оценки. Посебно се истакнуваше во предметите -руски јазик и математика. За време на школувањето била и членка на тогашната социјалистичка младина ФДЈ.
Фотографија: picture-alliance/dpa
70-ти: наука наместо Рокенрол
Меркел започна студии по физика во Лајпциг а потоа работи во Академијата за науки на ГДР во одделението за хемија каде положи и докторски испит. Тогаш го запозна и својот прв сопруг Улрих Меркел. Тој деенс се сежава на Ангела која ја запамтил како „срдечна, отворена и природна девојка“, Ангела со задоволство патува, како тука ( на фотографијата) во Прага.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Нов човек во нејзиниот живот
„ Еден ден се спакува и се исели од нашата соба голема 10 квадратни метри. Ја зеде машината за перење алишта а јас го задржав мебелот“, раскажуваше нејзиниот поранешен сопруг. Потоа стана политички активна, прво како членка на „Демократското будење“ а потоа и на ЦДУ. Со тоа во нејзиниот живот влегува нов човек, шефот на партијата и нејзин ментор Хелмут Кол.
Фотографија: Reuters
Против сите ветришта
Меркел добро го подготви својот пат: Во 1990. станува пратеничка во Бундестагот. Канцеларот Хелмут Кол ја поставува за министерка за жени и млади, иако некогашната граѓанка на ГДР нема добри врски во ЦДУ и нема ни искуство. Четири години подоцна во новиот кабинет на Кол станува министерка за животна средина, задолжена и за безбедноста на атомските реактори.
Фотографија: Reuters
Терминаторот на Христијанските-демократи
На предлог на новиот претседател на ЦДУ , Волфганг Шојбле, Меркел во 2001. стана генерален секретар на партијата а четири години подоцна во 2005. и претседателка. Во 2009. ЦДУ победи на изборите и Меркел стана прва жена канцеларка- на големо жалење на Герхард Шредер кој сакаше да остане на должноста.Под нејзино раководство ЦДУ силно се помести кон политичкиот центар и стана помалку конзервативна.
Фотографија: Reuters
Таа сака добро да се насмее
Политичкиот свет на мажите го држи добро на око. Како лидер на европската „економска локомотива“ за време на финансиската криза го крена гласот и се заложи за германските интереси. критичарите во земјата и приговорија дека премногу тактизира и оти и недостасуваат јасни зборови , особено кога станува збор за аферата со американската тајна служба, НСА.
Фотографија: Reuters
Со кого таа е „под исто ќебе“?
Со Путин не е. Односите меѓу Ангела Меркел и Владимир Путин и пред кризата во Украина не беа најдобри, како што беше случај меѓу нејзиниот претходник Герхард Шредер и рускиот претседател. Но Путин и оддава големо признание и двајцата мжат добро да разговараат и на германски и на руски јазик. Но дали притоа и се разбираат?
Фотографија: picture-alliance/dpa
Женска вечер со шприцер
Светската политика во сигурни раце на неговата сопруга, а Јоахим Зауер може да ги исполни своите обврски како „прва дама“. Со вториот сопруг Меркел се венчаше во 1989. година, уште пред нејзиниот политички подем. Тој е професор по физичка и теоретска хемија и има два сина од првиот брак. Зауер инаку се труди да избегнува настапи во јавноста.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Германски одговор за Белата куќа
Она што за други е Белата куќа или Елисејската палата за брачната двојка Меркел-Зауер е стан во центарот на Берлин. На Енџи не ѝ е потребно многу. Соседите ја сретнуваат во продавница на каса, бидејќи и натаму пазари сама. И му готви на сопругот, како што правела и порано.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Мала морска сирена
Годишните одмори со задоволство ги минува на италијанскиот остров Ишија. Таму со сопругот оди на пешачење и на пливање. А како љубителка на скијачкото трчање, редовно може да се види и на скијачките патеки.
Фотографија: Reuters
Уверлива, не само политички
Меркел ретко може да се види во издание како ова на опера во Осло. На тогашниот премиер на Норвешка, Јенс Столтенберг очигледно му се допадна нејзиниот изглед. како љубителка на класична музика, често може да се види на Вагнеровите свечености во Бајројт.
Фотографија: Bjorn Sigurdson/AFP/Getty Images
Знае и што е офсајд
На важните натпревари на германската репрезентација со задоволство присуствува на стадионите и навива. Потоа смее да го направи она за што многу можат само да сонуваат: да ги посети играчите во соблекувалната и, на пример, да направи еден „селфи“ со Лукас Подолски. Според последните анкети, 70 насто од Германците се задоволни или многу задоволни од својата канцеларка.
Фотографија: Reuters
15 фотографии1 | 15
Прагматизмот како политичка стратегија
Стилот на владеење на Меркел како канцеларка често се опишува како прагматичен. Самата тоа го формулира вака: „Копнеам по она што е можно. Прво да се размисли и да се посоветува, а потоа да се одлучи.“ Умерениот, прагматичен пристап ѝ овозможува да ја води Германија низ бројни кризи: финансиска, економска, миграциска, корона-криза. За време на нејзиното владеење, се чини дека земјата сѐ надминуваше подобро од другите.
Сепак, денес постојат сомнежи. Новинарката Марина Вајсбанд за тоа вели: „Меркел само управуваше со кризи, не ги водеше“. Инвестициите во иднината, вели Вајсбанд, доцнеа бидејќи немаше стратешки одлуки кои на краток рок би биле непопуларни, но долгорочни корисни. Вајсбанд ја обвинува дека не направила повеќе за заштита на климата во Германија.
За Томас де Мезие, Меркел е повеќе типичен претставник на актуелното расположение во Германија. Граѓаните и компаниите, вели тој, долго време живееле добро со одлуките на владата на Меркел. Никој не сакал многу повеќе промени. Меркел, вели тој, е прагматичарка, а не визионерка. И, се разбира, сакаше да биде реизбрана, вели тој.
Ја обвинуваат и за одлуките што ги донела, а кои биле изненадувачки: напуштање на атомската енергија по катастрофата на реакторот во Јапонија во 2011 година и оставање на границите отворени за бегалците кои во Германија пристигнаа од Унгарија во 2015 година.
Реклама
Поделба на општеството
Нејзината реченица „Ќе успееме“ сè уште предизвикува поделби во општеството. Има онакви - особено од други политички кампови - кои ја ценат за нејзината рана политика кон бегалците. Тие ја истакнуваат нејзината хуманост. А има и други, за кои оваа изјава беше погрешна. Јутјуберката ЛеФлојд смета дека Меркел не ги сфатила сериозно стравовите на луѓето. Таа преоптовари многу луѓе, смета ЛеФлојд.
За многумина, ова преоптоварување е и дел од објаснувањето зошто моќните политички сили од екстремно десничарскиот спектар успеаја да се етаблираат во текот на 16-те години од владеењето на Ангела Меркел. Прво Пегида, а потоа Алтернатива за Германија (АфД). Има уште една причина за триумфот на АфД, особено во нејзината партија: Меркел ја одведе ЦДУ предалеку во центарот и остави премногу простор на десната страна, оценува ЛеФлојд.
Сите се согласуваат за едно: таа никогаш не била конзервативна. Сепак, не е сосема јасно за што се залага Ангела Меркел. Нејзината политика на „она што е можно“ честопати беше прилично неидеолошка.
Од друга страна, тоа ја направи баран кризен менаџер на меѓународната сцена. Нејзините претежно машки колеги ги ценеа и стравуваа од ноќните конференции со „Ангела“, во кои таа наоѓаше компромиси и во безизлезни ситуации, кои сите можеа официјално да ги поддржат без да го загубат образот.
Ангела Меркел од А до Ш: многуте лица на канцеларката
Која е Ангела Меркел? Новинарот на Ројтерс, Андреас Ринке ја анализира германската канеларка во својот „Лексикон“. Тој го следи нејзиниот живот со цел да прикаже појасна слика за една од најмоќните жени во Европа.
Фотографија: dapd
„Триаголникот на моќта“
Меркел стана препознатлива по користењето на истата гестикулација пред камерите и при нејзините јавни настапи. Начинот на кој канцеларката ги спојува прстите на дланките некои го нарекоа „Меркелин ромб“, а други „триаголник на моќта“. Дали тоа го прави свесно или е само рутинска гестикулација од навика, е прашање што ги збунува современите критичари и новинари. Што таа сака да каже со тоа?
Германската канцеларка на европскиот политички паркет е позната по својот суверен, ангажиран и навидум опуштен изглед. Иако понекогаш знае да се насмее во вистинското време, на последниот европски лидерски самит во Братислава, таа беше повеќе воздржана. Од нејзината лева страна е данскиот премиер Ларс Локе, а од десната страна премиерот на Белгија, Шарл Мишел.
Фотографија: picture-alliance/dpa/O. Hoslet
Селфи со канцеларката
Меркел се најде во центарот на вниманието со нејзиниот одговор на бегалската криза. На дилемите околу тоа може да се одговори доколку предвид се земат елементи од нејзиниот личен живот, како што тоа го прави Ринке во својата книга. Таа често посетува училишта и прифатни центри за бегалци, а притоа одвојува време и за селфи, како овде, во 2015 година, со сирискиот барател на азил Анас Модамани.
Фотографија: Getty Images/S. Gallup
Жонглер во коалицијата
Како канцеларка и претседателка на ЦДУ, Меркел понекогаш се соочува со потешкотии да остане обѕирна кон сите нејзини „деловни“ партнери. Таа не реагира чувствително како што тоа го прави нејзиниот коалиционен партнер Зигмар Габриел од СПД. На нападите од лидерот на баварската ЦСУ, Хорст Зехофер кој е „архетипичен баварец“, таа одговара со студена објективност.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/B. von Jutrczenka
Љубопитност за дигиталната ера
За школуваниот физичар Ангела Меркел се вели дека светот на интернетот и дигиталните медиуми ѝ е релативно непознат, иако нејзиниот тим сега има Инстаграм профил, кој го одржува нејзиниот официјален фотограф. Сепак, тоа не ја сопре да го зграби вниманието на основачот на Фејсбук Марк Закерберг за време на работен ручек во Обединетите нации во 2015 година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Ќерка на свештеник
Како ќерка на протестантски свештеник, вредностите на Меркел, според Ринке, биле обликувани согласно нејзиното христијанско воспитување. Во 2016 година, таа имаше приватна средба со папата Франциско во Ватикан. За време на средбата тие разговарале за нивните омилени книги.
Фотографија: Reuters/A. Pizzoli
Здравица за пријателски политички релации
Меркел не е позната по тоа дека често се опушта. Сепак, иако ретко поради нејзините работни обврски, прославите на кои учествува таа се организирани со стил. Во 2013 година, во чест на 50-годишнината од склучувањето на Елисејскиот договор меѓу Германија и Франција, Меркел го покани целиот парламент да наздрават со шампањ за пријателските односи помеѓу двете земји.
Фотографија: AP
Моменти на приватност
Канцеларката добива малку слободни моменти за одмор, а и кога е на одмор, како што е прикажано на сликата (во Полска), таа не може да им избега на љубопитните очи на јавноста. Нејзиниот сопруг Јоахим Зауер (на фотографијата прв од лево) ретко е во центарот на вниманието.
Фотографија: dapd
8 фотографии1 | 8
Неуспеси во политиката кон Русија
Имаше само една работа каде волјата на Меркел да постигне консензус не се оствари: рускиот претседател Владимир Путин секогаш ја следеше само својата агенда. На почетокот имаше забележителен напор - од двете страни. Но, брзо стана јасно дека и двајцата не се сакаат. Путин додуша преговараше, но потоа го правеше она што мислеше дека е соодветно.
На пример, Ангела Меркел ширум светот доби пофалби за мировните преговори за сепаратистичките области во источна Украина во 2015 година. Но, резултатот беше отрезнувачки. Прекинот на огнот не траеше ниту 48 часа.
Марина Вајсбанд, родена во Украина, ја обвинува Ангела Меркел за зајакнувањето на Путин со ваквите неефикасни договори. Сето ова многу ѝ наштети на Украина, која додуша доби време пред војната, која веќе беше на хоризонтот, но никој не го искористи тоа време за да обезбеди материјална поддршка за земјата, вели Вајсбанд. Меркел и Германија, смета таа, требало да обезбедат поголема воена помош пред рускиот напад.
Вајсбанд смета дека е јасно зошто тоа не се случило: Германија, а со тоа и Меркел, не сакаа да го налутат Путин. Снабдувањето со евтини руски суровини, особено нафта и гас, им било премногу важно, смета таа. Интересите на бизнисот триумфираа над интересите на политичкиот разум и меѓународното право - со драматични последици, оценува Вајсбанд.
Драматични последици и за германската економија: евтината нафта и гас го одложуваат проширувањето на обновливите извори на енергија на штета на климата, нагласува Вајсбанд.
Значи, што останува од „вечната канцеларка“? Билансот е мешан. Има и пофалби и критики - во зависност од темата и кого го прашувате за неа.