Во март 2018 година, можеше да се види што е особено добро за односот меѓу претседателот Доналд Трамп и престолонаследникот и де факто владетел Мохамед бин Салман, или скратено МбС. На состанок во Белата куќа, Трамп пред новинарите покажува табла на која е прикажана воена опрема што Саудиска Арабија сака да ја купи од Американците. Тој ги брои милијардите и му вели на престолонаследникот: „Тоа се кикирики за тебе!“ Престолонаследникот се смее.

Првата државна посета на Трамп во неговиот прв мандат го однесе во Саудиска Арабија во 2017 година - спротивно на обичајот. Трамп ја оправда оваа одлука на следниов начин: „Ја ставив Саудиска Арабија на прво место (во календарот за патувања) во тоа време бидејќи тие се согласија да купат американска стока, воена и друга, во вредност од 450 милијарди долари“.

Привилегија на првиот посетител

И во 2025 година престолонаследникот сакаше по можност да ја купи и привилегијата да биде првиот што ќе биде посетен.  МбС е првиот странски политичар што му честиташе на Трамп за неговата втора инаугурација по телефон во јануари. Тој ветува дека ќе инвестира 600 милијарди долари во Соединетите Американски Држави. Тука може да се добие и повеќе, веројатно си помисли Трамп и се реши да игра покер. Тој објави: „Ќе го замолам престолонаследникот, кој е одличен човек, да ја заокружи сумата на еден билион долари. Мислам дека ќе го стори тоа затоа што бевме многу добри кон него.“

Кој е заедничкиот именител

Кристин Диван од Институтот за арапски држави од Персискиот Залив во Вашингтон изјави во интервју за студиото на германската телевизија АРД во Каиро: „Мислам дека Саудијците се доста лукави и знаат како да се справат со претседателот Трамп“.

Во 2023 година, престолонаследникот изјави во американската телевизиска програма „Фокс њуз“ дека Саудиска Арабија е економски клучна за американската индустрија за оружје: „Ние сме нивниот најважен клиент. Купуваме повеќе оружје од САД отколку следните пет земји заедно“. Несомнено, бизнисот е најголемиот заеднички именител меѓу Трамп и МбС. Другите интереси се различни.

Признавањето на Израел не е на повидок

Трамп сака Саудиска Арабија да се приклучи на Абрахамовите договори од 2020 година и да ги нормализира односите со Израел. Всушност, пред 7 октомври 2023 година, наводно, престолонаследникот бил блиску до потпишување на револуционерен договор во кој САД ќе им гарантираат на Саудијците одбранбен пакт во замена за признавањето на Израел од страна на Ријад. Но, потоа дојде терористичкиот напад на Хамас врз Израел и војната во Газа. Тешко е да се замисли дека Саудијците во моментов се во можност да го признаат Израел без да го нарушат својот углед во арапскиот и во муслиманскиот свет.

Реформската програма е во застој

Пред сè, Саудиска Арабија се соочува со големиот предизвик за преструктуирање на својата економија и општество со својата реформска програма  „Визија 2030“ на таков начин што кралското семејство ќе може да преживее во наредните децении. Но, програмата е во застој, а странските приватни инвеститори се воздржани. Затоа на Саудијците им е потребна наклонетоста на Трамп, стабилност и безбедност во регионот, како и одбранбен пакт со Вашингтон.

Превртување на работите наопаку без размислување

Трамп и престолонаследникот се чини дека добро се сложуваат; Нивниот однос изгледа пријателски, речиси другарски. Тие се во споредлива ситуација, и двајцата радикално ја трансформираат својата земја без обѕири кон делови од естаблишментот. Трамп се фалеше пред неколку години дека се погрижил американскиот Конгрес да го остави МбС на мира по убиството на саудискиот новинар Џамал ​​Кашоги. И во вторник во Ријад, престолонаследникот повторно го импресионираше американскиот претседател со кралски гламур, како што направи за време на неговата прва државна посета.

Автор на текстот: Јирген Штријак, АРД, Каиро