Во регионот Чернихив се погребува паднат војник. Имал само 20 години. Убиен е на околу 700 километри источно, во украински Донбас.

Тој е еден од многуте кои секојдневно гинат во руската агресивна војна. Украинската армија упорно се обидува да ги задржи линиите. Многу војници се на фронтот речиси без престан повеќе од две години.

Страв од неспособност за делување поради преоптовареност

Олех се бори дури цели десет години. „Јас и моите другари сме уморни. Оние со кои се борев рамо до рамо од почетокот на војната се уморни. Тие сакаат да се одморат. Сакаат да си одат дома кај своите семејства. Тие успеаја да преживеат. Војната значи постојана опасност за нивните животи. Ни треба одмор“, вели тој.

Олех стравува дека нема да може да дејствува поради преголемиот обем на работа и дека ќе стане товар на фронтот. Други зборуваат за нервни сломови, за кошмари и врескање во сон. Затоа сѐ повеќе војници нелегално ги напуштаат своите позиции. Неодамна, еден млад војник предизвика возбуда затоа што дури и јавно го објави своето неовластено отсуство во знак на протест против недостигот на ротации.

Украина не може да се справи со огромниот проблем со персонал на фронтот. И по две и пол години војна, Олех критикува дека не успеале да развијат фер систем за мобилизација и ротација: „Ако има јасни рокови за демобилизација, кадровскиот проблем ќе биде решен. Моите пријатели ја гледаат војската и слушаат дека не постои краен рок и затоа не сакаат да се приклучат на вооружените сили. Тие се обидуваат да го избегнат тоа со секакви можни средства“, објаснува тој. „Да имаше јасен рок, ќе знаеја: Одам, ја извршувам својата должност и, ако преживеам, се враќам.“

Но, во моментов често се враќаат само загинатите и повредените. Во меѓувреме нивниот број изнесува десетици илјади. Исто толку многу се сметаат за исчезнати или се во руско заробеништво. Украина не објавува точни бројки.

Бегство на запад

Додека војниците гинат на фронтот на истокот на земјата, безброј луѓе на запад се обидуваат нелегално да ја напуштат земјата.

Виталиј Василович и неговите колеги патролираат долж зелената граница со соседна Унгарија. Бараат дупки во оградата или траги во калта. Трагаат по оние кои се способни за воена служба, а се обидуваат да побегнат од Украина, бидејќи од почетокот на руската агресивна војна, на мажите на возраст меѓу 18 и 60 години им е дозволено легално да ја напуштат земјата само во исклучителни случаи.

Василович вели дека на делот од границата што го надгледува, долг нешто повеќе од 14 километри, има 10 до 15 обиди за бегство секој месец: „Некои врескаат, некои се плашат. Некои се вкочануваат. Некои трчаат и се обидуваат да избегаат, некои се обидуваат да се одбранат. Луѓето се различни и имаат различни цели. Некои се навистина добро подготвени. Не застануваат сите и не чекаат сите да бидат уапсени.“

Корумпираните функционери заработуваат милиони од бизнисот со шверц. Не е познато колку мажи побегнале од Украина. Не е познато колкумина биле уапсени при обидот да побегнат. Властите не објавуваат статистика поради страв дека може да фрли негативно светло врз  Украина, велат граничарите.

На Украина ѝ се потребни десетици илјади нови војници

Кирило сака да остане во Украина, но се крие од војската. Фактот дека има премалку оружје и немањето изгледи за демобилизација го натерале 30-годишникот да се премисли. „Во текот на првите шест месеци од војната, постојано размислував да одам да се борам“, вели тој. „Но, тогаш немаше недостиг од регрути и доброволци. Со текот на времето ми стана појасно дека нема ништо романтично во војната. Тоа е болка, крв и солзи“.

Кирило всушност има друго име. Тој не сака да го гледаат како предавник на својата татковина. А сепак, тој е токму тоа за оние кои секојдневно ги ризикуваат своите животи на фронтот.

На Украина ѝ се потребни десетици илјади нови војници бидејќи Русија продолжува да напаѓа. Но, многу од регрутираните се премногу стари, физички недоволно подготвени и слабо обучени. Тие често преживуваат само неколку недели. За Кирило тоа е уште една причина да ја избегне воената служба.

„Во оваа смисла, јас сум за одвојување на личното од колективното. За мене тоа не е должност, туку избор. Можеби, во случај на дилема, ќе изберам затвор наместо да се борам. Затоа што од затвор можете да излезете, но од гроб не.“

„Разочарани сме што сме заборавени“

Кирило сака да основа семејство. Војникот Олех веќе има. Но, се чувствува сè понепријатно меѓу цивилите во главниот град и избегнува големи толпи. Многу војници се чувствуваат исто. Колку подолго трае војната, толку помалку имаат контакти со старите пријатели кои водат навидум нормален живот далеку од војната.

„Вистина е дека луѓето забораваат на војната. Ова го знам уште од војната во Донбас. Сега е исто како тогаш. Ние, војниците сме разочарани што сме заборавени, особено кога гледаме како нашите другари умираат и потоа гледаме како луѓето овде водат нормален живот и не се интересираат за ништо“.

Морето од знамиња во центарот на главниот град на Украина се зголемува секој ден. Секое знаме претставува еден убиен. И секој ден на гробиштата во земјата се додаваат нови гробови на војници. Ноќе, Русија напаѓа многу делови на Украина со ракети, бомби и беспилотни летала. Борбите на фронтот никогаш не престануваат.