Унгарија издава „национални картички“ на апликантите од Русија и Белорусија од 9-ти јули. Тоа не се шенген визи, туку работни дозволи и дозволи за престој кои важат за Унгарија. Секоја земја-членка на ЕУ може да издава такви „национални дозволи“. Вакви „национални картички“ Унгарија издава и на граѓани од Украина, Молдавија, Србија, Босна и Херцеговина, Црна Гора и Северна Македонија. Апликацијата може да ја поднесат луѓето од овие осум земји кои сакаат да работат или да основаат компанија во Унгарија.

Сè уште е потребен нормален безбедносен сертификат

Унгарските власти  сакаат да привлечат работници од Русија, кои првенствено ќе бидат искористени за изградба на нова нуклеарна централа за руската компанија Роснефт во Унгарија. Обработката на апликациите за „национални картички“ треба да се забрза и да не се бара посебна безбедносна проверка. Според визниот код, кој важи за сите земји членки на Шенген зоната, неопходна е барем споредба со Шенгенскиот информациски систем (СИС), во кој се заведени бараните криминалци или оние од кои произлегуваат закани. Освен тоа, не е возможно да се издаваат визи или „национални картички“ на неколку стотици луѓе од Русија или Белорусија кои се предмет на санкции од ЕУ поради руската агресорска војна против Украина.

Загриженост за новата практика

Лидерот на Европската народна партија, Германецот Манфред Вебер, изрази загриженост за безбедноста во врска со оваа нова унгарска практика во писмо до Советот на министри на ЕУ. Русија и Белорусија се сметаат за закани во ЕУ. Новата унгарска практика ќе им понуди дупки на потенцијалните руски шпиони и саботери.

Манфред Вебер ги повика лидерите на ЕУ да се осврнат на „националната карта“ на Унгарија на нивниот следен самит во октомври. Европратеникот на Зелените Сергеј Лагодински ја критикуваше новата унгарска практика во интервју за Редакциската мрежа, но предупреди да не се ставаат под општо сомневање сите луѓе од Русија и Белорусија. Унгарскиот премиер Виктор Орбан уште еднаш се покажува како слуга на Кремљ, изјави Лагодински.

Со картата на Унгарија во Шенген зоната

Имателите на „Националната картичка“ издадена од Унгарија можат да ја користат за патување во сите 29 држави во Шенген зоната за 90 дена без да мора да аплицираат за нормално задолжителна Шенген виза. Сепак, влезот може да биде одбиен од други земји од Шенген, ако, на пример, постои ризик за националната безбедност.

Ова е регулирано во член 6 од Законот за границите на ЕУ, таканаречениот Шенгенски граничен кодекс. Ова го истакна портпаролката на Комисијата на ЕУ, Анита Книпер на прашањето во Брисел. „Унгарија секако е обврзана со ова“, рече Анита Книпер. ЕК е во контакт со унгарските власти за да го процени опсегот и влијанието на новата унгарска практика.

90 проценти од сите апликанти добиваат шенген виза

Генерално, нема посебни визни ограничувања, па дури и санкции против  граѓаните од Русија или Белорусија во ЕУ. И покрај руската агресорска војна, може да аплицираат за шенген виза, која дава право за влез во сите шенгенски држави за 90 дена. Во Шенген зоната без проверка на идентитетот на границите се вклучени 25 од 27-те држави на ЕУ, како и Швајцарија, Лихтенштајн, Норвешка и Исланд. Според Комисијата на ЕУ, 520.000 Руси поднеле барање за шенген визи во 2023 година, а 10 отсто од барањата за визи биле одбиени. Во 2022 година, годината кога започна војната, имаше уште 690.000 барања за виза. За споредба: осум милиони шенген визи беа издадени ширум светот во 2023 година. Русија е една од првите 5 земји кога станува збор за издавање визи. Според тоа, потенцијалните шпиони би можеле да влезат во земјата преку „нормална“ процедура за виза и не мора да им треба „национална картичка“, работна дозвола во Унгарија.

Шефот на унгарската дипломатија зборува за пропаганда

Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто, кој во моментов е и  претседател на Советот на ЕУ,  ги отфрли критиките за  унгарската регулатива  за руските и белоруските „гастарбајтери“. Изјавената загриженост за безбедноста е дел од „балтичката пропагандна кампања“, изјави Сијарто за онлајн платформата Будапест тајмс. Министерот истакна дека Русите и Белорусите ќе ги добијат своите дозволи за престој во Унгарија преку соодветен правен процес и дека ќе продолжат да имаат потреба од визи за Шенген зоната. Сепак, тоа не е сосема точно. За влез на туристи во други Шенген држави, унгарската „Национална карта“ е доволна за 90 дена според граничниот код на Шенген. Сепак, на Русите и Белорусите не им е дозволено да работат со овој документ во  другите земји на ЕУ.