Владата „Жељазков“ значително ќе ја промени политичката ситуација во Бугарија во следните насоки:
1. Таа е далеку од идеална и не е нужно најдобрата можна опција во овој парламент. Но, подобра е од продолжување на парламентарната криза и нови избори. Од оваа перспектива, формирањето на владата ќе предизвика олеснување во општеството, што ќе и даде одреден почетен кредит за доверба.
Двете црвени линии на Борисов
2. Коалицијата ГЕРБ-БСП-ИТН-ДПС пробива две црвени линии на ГЕРБ, кои всушност беа главната причина за серијата од седум парламентарни избори. Првата црвена линија беше дека ГЕРБ не треба да владее (отворено) со ДПС, бидејќи „нема добра ДПС“. Во новиот формат учествува ДПС-Доган која, иако не е поканета во владата, но нејзините гласови ќе бидат пресудни за формирањето на парламентарно мнозинство. Тоа ќе доведе до менаџерски одлуки во корист на ДПС-Доган или барем целата структура ќе зависи од нивната парламентарна поддршка. Втората црвена линија на ГЕРБ беше „евроатлантска“ - да не се владее со партии кои се проруски, особено по избувнувањето на војната во Украина. Вклучувањето на БСП го урива и ова „табу“ на Борисов.
3. Падот на двете табуа всушност создава супермнозинство зад владата „Жељазков“. Бидејќи едниот ДПС на Доган е доволно добар за да влезе во владата, произлегува дека и другиот ДПС, оној на Пеевски, и не е толку лош. Ова е всушност - парадоксално – е формулата со која Борисов ќе го распарчи неприменетиот и бојкотиран „санитарен кордон“ околу Пеевски. „Новиот почеток“ ќе биде прогласуван од ГЕРБ во гласањето за многу предлог-закони (како што се случи во правната комисија за пакетот „Сарафов“) и особено во одлуките за именување на регулатори, служби, агенции и правосудни органи. Слично на тоа, ако БСП не е толку лоша од „евроатлантска“ перспектива, зошто да не се интегрира „Преродба“ во некои гласања, по цена на носење на закони кои се важни за оваа партија.
Ќе има ли лажна опозиција?
4. Бидејќи вратите ќе бидат широко отворени за големи делови од опозицијата, веројатно ќе има „лажна опозиција“ во овој парламент. ГЕРБ исклучително добро се согласува со „Преродба“, а особено со „Нов почеток“, а нивната интеракција има сериозна историја. Од оваа перспектива, овие две формации ќе бидат многу поволни како вербална опозиција и де факто партнер на власта, особено кога станува збор за важни именувања.
5. ПП-ДБ ќе биде јасна опозиција на оваа власт, а тоа изгледа ќе ја врати земјата во некаква нормалност - на крајот на краиштата, главните противници, меѓу кои има сериозни разлики, можат заедно да владеат само по исклучок, а не како правило. Опозиционирањето на ПП-ДБ нема да биде на линијата на одлуките поврзани со еврозоната или продолжувањето на интеграцијата на Бугарија во ЕУ. Ниту во однос на здравата фискална политика. Но, ПП-ДБ ќе биде силно против обидите да се интегрира Пеевски во владата, да се зацврсти сегашното статус-кво во судството и службите, како и во именувањата на регулаторите и службите. Исто така и во обидите да се внесе Бугарија во антиевропски коалиции а ла Орбан. Сепак, на ПП-ДБ ќе и биде тешко да се разликува и од владејачката партија и од лажната опозиција во исто време. Тешко ќе се ориентираат и гласачите, и тоа е всушност една од големите почетни шанси на новата коалиција.
6. Дали Бугарија може да ја промени геополитичката ориентација? Ориентацијата на земјата најверојатно ќе остане непроменета - т.е. ќе продолжи да се менува со промената на ветрот. Неверојатно е колку бесрамно политичарите и медиумските фигури тврдат дека промената на власта во Вашингтон или Берлин треба да доведе до фундаментална политичка промена во Бугарија. И тоа генерално го кажуваат истите луѓе кои се демек ревносни бранители на бугарскиот суверенитет и националниот интерес. Промени, се разбира, се случуваат во светот и никој не треба да ја закопа главата во песок околу нив. Но, сепак, црното нема да стане бело, слободата нема да стане помалку вредна, демократијата нема да стане бесмислена, а Бугарија ќе може, ако сака, да остане дел од слободниот свет. Прашањето е дали во превирањата, заведени од очекувањата за некои колосални промени, нема да се најдеме во позицијата на Молдавија или Киргистан и да се вратиме во советската орбита. Новата влада тешко дека ќе тргне по тој пат, но можно е да тргне во проруска енергетска политика (ако добие знак од Трамп дека нема да им замери).
Најдоброто и најлошото што може да се случи
Доаѓаат интересни времиња. Партиите во власта ќе треба многу да објаснуваат зошто и за што се заедно. Слична задача ќе имаат и опозициските партии - да докажат дека се вистинска, а не лажна опозиција. Најлошото што може да се случи е едно разудано рекетирање, украсено со геополитички опортунизам. Најдоброто - тешка коалиција која успева да ја одржи стратешката линија на земјата преку активирање на познатите клиентелистички шеми околу ГЕРБ и ДПС, со повеќе или помалку дарежливи порции и за БСП и ИТН.