Ендер Четин и Елиас Драј ги посетуваат училиштата во Берлин речиси седум години. Цетин е муслимански имам, Драј е еврејски рабин. Ги посетуваат училиштата „во тандем“. И тоа редовно. Нивните заеднички посети се дел од програмата „meet2respect“ .

Но, по нападот наХамаскоја ЕУ, Германија, САД и други земји ја сметаат за терористичка организација, врз израелските цивили пред еден месец и израелската воена акција во Појасот Газа, се се смени. „Сега ни се јавуваат постојано, речиси како пожарникари поради пожари“, вели Цетин за ДВ.

На секои десет минути некој се јавува да се распраша за можноста двајцата да посетат некое училиште, потврдува Драј. Неделава секој ден биле во по едно училиште во Берлин. А, во средата беа и на тркалезна маса на тема „Војна на Блискиот Исток: за мирен соживот во Германија“ , која ја организираше германскиот претседател Франк-Валтер Штајнмаер. 

Тандеми на училиште

Програмата „meet2respect“ беше лансирана во 2013 година од непрофитното здружение „Leadership Berlin – Network Responsibility“. Тоа беше околу една година откако еден рабин беше навредуван, претепан и повреден на улица во Берлин, среде бел ден, во присуство на неговата седумгодишна ќерка.

Во меѓувреме се формираа бројни „тандеми“ кои заеднички ги посетуваат училиштата, а одвреме-навреме се организираат и други акции кои се залагаат за единство. На пример, во 2018 година, рабините и имамите, заедно со свештениците, возеле велосипеди низ центарот на Берлин - во тандем. Драј и Четин, како што велат, се спријателиле.

Заедничките посети на училиштата се невообичаени. Ова особено важи за Берлин. Таму, за разлика од повеќето други германски провинции, традиционално нема веронаука во училиштата, а темата религија во голема мера е изоставена.

Но, времињата станаа толку сериозни сега што заедничкото возење велосипед веќе не е доволно. Штефан Диел, претседател на Здружението на германските наставници, во интервју за ДВ нагласува дека страшниот терор и војната на Блискиот Исток претставуваат голем предизвик за наставниците, не само во Берлин, туку и во цела Германија.

Војната на Блискиот Исток, постоењето на државата Израел, палестинското прашање и пошироко - прашањата за антијудаизмот или антисемитизмот... Сето тоа, вели Дил, се теми и кај помладите студенти. „Петтоодделенец сè уште не слушнал многу за Холокаустот. Затоа на младите им недостигаат основни познавања за да можат рамноправно да разговараат со постарите. А тоа е проблем и за наставниците“.

Студентите кои немаат германско потекло, како што вели Дил, никогаш не „разговарале за одредени работи“ со членовите на нивните семејства. „Децата не се виновни за тоа“, нагласува претседателот на Здружението на наставници. „И на муслиманските деца, се разбира, во средината во која живеат им се кажува дека она што го прави државата Израел е погрешно, дека самото нејзино постоење треба да се доведе во прашање“.

Дил потсетува на апелот за донации за Палестинците во Газа од страна на турското здружение на џамијата Дитиб, кое користеше мапа „на која државата Израел воопшто не постои“. Тоа, додава, се вклопува во целосната перцепција. И таму е тешко да се започне самокритична дискусија. „Колку се помлади, толку е потешко. Кога се постари, полесно е да се влијае конкретно на нив во наставата“, вели Штефан Дил. Затоа, смета тој, треба да се обработуваат релевантни теми на часовите почнувајќи од деветто одделение.

Предизвици

Тоа е светот каде одат Драј (46) и Цетин (47). И двајцата велат дека никогаш не се навредуваат лично, а нема ни големи критики во училиштата. „Сретнуваме и студенти кои никогаш не виделе рабин, па дури ни Евреин“, вели Драј. Четин раскажува дека многумина се изненадени кога двајцата ќе дојдат заедно на час. „За младите имамот е секогаш авторитет, тој е референтна личност која се почитува“, вели Четин.

И на двајцата им е важно дека нивниот повеќегодишен ангажман не е фокусиран само на исламскиот антисемитизам., туку и во училиштата каде што нема деца од мигрантско потекло. „Таму се појавува анти-муслиманскиот расизам“, вели имамот. А, рабинот додава дека во духот на отвореното општество треба да се бориме и против овој проблем.

Податоците на германската Федерална агенција за граѓанско образование (БпБ) покажуваат колку се големи предизвиците во германскиот образовен сектор еден месец по терористичките акции на Хамас. Многу наставници постојано бараат наставни материјали во оваа федерална институција. На прашањето на ДВ, БпБ потврдува дека има огромен пораст на побарувачката за нивните печатени изданија на Блискиот Исток во октомври: публикации како „Новиот антисемитизам? Продолжување на глобалната дискусија“, „Антисемитизам - листови со теми во училницата“ или „Разговор за Израел: германска дискусија“, беа нарачани четири пати почесто во октомври отколку во претходните месеци од годината.

Побарувачка за наставни материјали

Кога станува збор за онлајн понудите, Федералната агенција за граѓанско образование забележува „нагло зголемување на пристапот до теми поврзани со Израел и позадината на терористичкиот напад од Хамас“. Онлајн датотеките за Израел и конфликтот на Блискиот Исток, кои беа достапни уште пред 7 октомври, забележаа зголемување на бројот на дневни пристапи за околу 1.500 проценти. .

Ова е во согласност со споредбата со пожарникарите што ги користел имамот Четин. Кога ќе пристигне барање тој и рабинот да посетат училиште, тоа често се случува по некој конфликт во училишниот двор, расправија околу фотографии или одредени забрани.

И дали е доволно да се посетува училишна настава? „Тоа има смисла“, смета Четин. „Има смисла да дојдат имам и рабин кои добро се согласуваат. „Понекогаш среќаваме млади луѓе со кои бевме на часови пред три или повеќе години и тогаш секогаш добиваме добри повратни информации“, вели тој. 

Можеби“, одговара Драј на нашето прашање. Зашто, како што заклучува, има разговори кои придонесуваат ситуацијата да не експлодира, без разлика на расположението кое преовладува.