1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Зошто Бугарите се несреќни?

16 септември 2023

Човек треба да е слеп за да не види дека луѓето се среќни и живеат добро таму каде што нема корупција и образованието е на високо ниво. Чудно ли е што многу Бугари затоа ја напуштаат земјата? Пишува Александар Андреев

Фотографија: picture-alliance/Joker/est&ost/M. Fejer

Зошто Бугарите се несреќни? Зошто масовно ја напуштаат својата земја?

Според различни статистики, бруто домашниот производ по глава на жител во Бугарија е зголемен за 150% во однос на 2000 година, а индивидуалниот приход статистички е речиси двојно зголемен во последните десет години. Според Светска банка, условите за бизнис во Бугарија се добри, а според Европската комисија, земјата стои сосема пристојно во глобалната дигитална конкуренција. Зошто тогаш Бугаринот е на 77 место во светот по чувството на среќа?

Објаснувањето 

Во две рангирања, Бугарија со години дефинитивно го зазема едно од последните места во ЕУ - и токму тие рангирања даваат одговор на прашањето за националното чувство на несреќа. Која е најкорумпираната земја во Европската унија? Бугарија, во последно време заедно со Унгарија. Каде е образованието во најтрагична состојба, а нивото на практична неписменост највисоко? Повторно во Бугарија. Ако на ова се додаде и бедното бугарско здравство - сликата станува целосна.

А сега да ги погледнеме споменатите рангирања со обратна оптика. Меѓу најдобро образованите нации, меѓу земјите со највисок индекс на среќа и најниско ниво на корупција, меѓу земјите со рекорден добар животен индекс, секогаш се среќаваме со истите имиња: Финска, Шведска, Норвешка, Швајцарија, Данска. 

Човек треба да е слеп за да не види дека луѓето се среќни и живеат добро таму каде што нема корупција и образованието е на високо ниво. Да не зборуваме дека има и директна врска меѓу двете. Полуписмените луѓе кои произлегуваат од бугарскиот образовен систем не размислуваат многу за корупцијата. Напротив, тоа е нивната природна средина, вклучително и во образовните институции. Бугарското образование очигледно произведува висок степен на патриотизам и многу ниска чувствителност на корупција. Младите, со нивните тетоважи на Левски и Ботев на телата, едвај пишуваат елементарни текстови, но вешти се во поткуп на сообраќајни полицајци - за тоа речиси секојдневно го читаме во медиумите. Дополнително: доброто образование ги учи децата и адолесцентите не само да читаат и бројат - тоа им дава морален компас во животот. Компас кој секогаш им покажува како да и свртат грб на корупцијата. Таков компас, инаку, им даваат и медиумите, а медиумскиот плурализам во Бугарија е сериозно нарушен во споредба со другите земји од ЕУ. И тоа не го тврдат вообичаените „Репортери без граници“, туку европратеникот Даниел Фројнд и невладиното новинарско здружение „Европски кореспондент“. 

Да, Бугарите сè уште се најсиромашни во цела ЕУ - и во оваа смисла би било цинично да ги предомислуваме со баналното „Среќата не е во парите“. Но, нивните приходи очигледно растат со респектабилно темпо, додека луѓето се чувствуваат сè понесреќни - тоа го покажуваат и бугарскиот национален „Индекс на среќа“ на агенцијата „Џи консалтинг“ и социологот Живко Георгиев, објавен минатата година. Во својот коментар за него, главната уредничка на магазинот „Менаџер“, Весислава Антонова, нагласува уште една многу важна работа: „Сериозната разлика меѓу нас и скандинавските земји, кои секогаш се во топ 3 на најсреќните во светот, е дека таму луѓето имаат доверба во државата и државните институции“. 

Едноставна равенка 

Така, како одговор на прашањето „Зошто Бугарите се несреќни? се појавува едноставна равенка: чувството да се биде несреќен е обратно пропорционално со нивото на образование, здравствена заштита и медиуми, плус отсуството на корупција. И кога луѓето не веруваат дека државата може да им гарантира помала корупција и повеќе образование, медиумски интегритет и добро здравство – тогаш патот навистина води до „Терминал 2“.

А, кажано со горчлива иронија, несреќните луѓе во Бугарија ќе стануваат сѐ помалку и помалку. 

 

Овој текст го изразува личното мислење на авторот и може да не се совпаѓа со редакцискиот став на македонската редакција на Дојче Веле или со ДВ во целина.

Александар Андреев Александар Андреев е долгогодишен новинар и раководител на бугарската редакција на Дојче Веле.
Прескокни го блокот Повеќе на оваа тема

Повеќе на оваа тема

Прескокни го блокот Тема на денот

Тема на денот

Прескокни го блокот Повеќе теми

Повеќе теми