Dzień Europy ma przypominać o utworzeniu 5 maja 1949 roku Rady Europy – najstarszej organizacji europejskiej. Z utworzonej wówczas przez 10 krajów w Londynie organizacji powstał największy w Europie związek liczący 45 państw. Rada Europy uważa siebie przede wszystkim za wspólnotę wartości. Jednym z największych osiągnięć historycznych tej organizacji było ogłoszenie w 1950 roku Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Swobód Podstawowych, którą każdy kraj członkowski musi uznać i przestrzegać.

Jednak również Unia Europejska obchodzi w tych dniach historyczną rocznicę: 9 maja 1950 roku, ówczesny minister spraw zagranicznych Francji, Robert Schuman, przedłożył plan kontrolowania przez wspólną organizację produkcji stali w Niemczech zachodnich i we Francji. Plan ten był zalążkiem Europejskiej Unii Węgla i Stali, która w 1957-ym roku przekształciła się w Europejską Wspólnotę Gospodarczą, a następnie w Unię Europejską. Z dniem 9 maja związana jest więc podstawowa idea przekazania istotnych, narodowych praw suwerennych instytucjom ponadnarodowym, co pokrywa się ze strukturalnymi cechami charakterystycznymi dzisiejszej UE.

Z powodu skomasowania tych rocznic historycznych, pierwszy tydzień maja obchodzi się w krajach członkowskich UE tradycyjnie jako tak zwany “Tydzień Europejski”. Jego celem jest popularyzacja integracji europejskiej i uczynienie Unii bardziej przejrzystą dla przeciętnego obywatela. Hasło przewodnie ponad tysiąca imprez, odbywających się tylko w Niemczech między 1 a 9 maja, brzmi: “In Vielfalt geeint” – w przekładzie dowolnym: “W swej różnorodności zjednoczeni”. Tematem tych imprez jest rozszerzenie UE 1 maja o 10 nowych krajów członkowskich, zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego oraz Konstytucja Europejska, którą przywódcy państw i rządów UE zamierzają uchwalić na konferencji na szczycie pod koniec czerwca w Dublinie.

RFN jest członkiem Rady Europy od 1950 roku, Polska - od 1991 roku.