Czy opłacał się wysiłek zjednoczenia kraju? Na ile zadowoleni są mieszkańcy dawnej RFN i byłej NRD? Czy wciąż istnieją pomiędzy nimi różnice?

Odpowiedzi na te pytania przyniosły opublikowane w ubiegły piątek (5.11.10) wyniki długofalowego badania opinii publicznej. Przeprowadzono je wśród 20 tys. osób.

Coraz mniej wyraźny jest podział na wschodnią i zachodnią część kraju, zaznaczył Peter Krause, ekspert DIW. Tempo zrastania się było najszybsze tuż po zjednoczeniu. To, jak ludzie oceniają swoją osobistą sytuację zależy nie od tego, czy mieszkają na zachodzie czy na wschodzie Niemiec, lecz od indywidualnych czynników jak dochody, bezrobocie czy sytuacja rodzinna.

Euforia po zjednoczeniu

Zmiany w obu częściach kraju następowały z różną, właściwą sobie szybkością. Różnice w dochodach wyrównywały się najszybciej w pierwszych latach po zjednoczeniu, ale zastygły w połowie lat 90., aby znów rozjechać się w różnych kierunkach w okresie światowego kryzysu gospodarczego. Równolegle z nimi zmieniały się odczucia ludzi w odniesieniu do tzw. zadowolenia z życia. Tuż po zjednoczeniu był przypływ radości, w połowie lat 90-tych euforia wyraźnie opadła.

Zadowoleni emeryci

Najbardziej zadowoleni ze swojej sytuacji są emeryci we wschodnich Niemczech. Ich dochody zbliżyły się bardzo do poziomu zachodniego przez zaliczenie im, zazwyczaj długich, lat aktywności zawodowej.

Jako problematyczną swoją sytuację określają przede wszystkim młodzi ludzie wkraczający w życie zawodowe. Początkowe pensje są niskie, i nie ma pewności, że praca ta będzie na stałe. Na rynku jest coraz mniej ofert pracy na pełnych, stałych etatach.

Biedniejszy wschód

Ogólnie we wschodnich Niemczech najbardziej rosły wysokie dochody, lecz ludzi dobrze zarabiających jest tam stosunkowo mało w porównaniu z zachodem Niemiec. Nie ma tam też ludzi o dochodach bardzo wysokich, jakie występują w dawnej RFN.

Siła nabywcza w warstwie Niemców o wysokich dochodach utrzymała się na stabilnym poziomie. Nieco spadła ona w warstwie o dochodach średnich, czyli w tym punkcie ogólnie siła nabywcza we wschodnich Niemczech zmalała, ponieważ niewielu ludzi jest tam naprawdę zamożnych.

Więcej singli i bezdzietnych

Od czasu zjednoczenia w dużym stopniu zmieniły się formy życia. Coraz więcej jest bezdzietnych par i singli. Wzrosła też w obu częściach kraju liczba osób wychowujących samotnie dzieci.

W jednym punkcie nastąpiło natomiast wyraźne zbliżenie. Obecnie w zachodniej części Niemiec więcej kobiet jest czynnych zawodowo, niż przed zjednoczeniem.

Podobne zbliżenie nastąpiło w postawach obywatelskich. Ogólnie ludzie coraz mniej interesują się polityką i słabiej angażują w działalność partyjną.

ap, rtr / Małgorzata Matzke

red.odp.: Bartosz Dudek