Ariela Szarona – pseudonim Arik – często określano jako sokoła, albo starego dogmatyka.

Biografia Szarona w języku angielskim nosi tytuł „Wojownik”. Reakcje na jego osobę były różne: pełne podziwu, respektu, albo nieprzychylne, wręcz nienawistne. Dla wielu Izraelczyków był on bohaterem wojny Jom Kippur (1973). Po masakrze w obozach Sabra i Szatila był dla wielu Palestyńczyków podobnie jak przywódca libańskich falangistów „rzeźnikiem Libanu”.

Szaron urodził się w 1928 roku jako Ariel Scheinerman niedaleko Tel Awiwu. Jego rodzice pochodzili z Brześcia Litewskiego, a po przybyciu do Izraela przyjęli nazwisko od nazwy doliny Szaron.

Życie Ariela Szarona było silnie związane z historią Izraela. W 1948 roku podczas wojny izraelsko-arabskiej dowodził kompanią piechoty. W 1953 roku zorganizował jednostkę specjalną, która dokonywała ataków odwetowych po atakach bojowników palestyńskich na Izraelczyków. W 1973 roku podczas wojny Jom Kippur, jego odważne przekroczenie Kanału Sueskiego z dywizją pancerną, pomogło w odniesieniu zwycięstwa nad Egiptem.

Droga od oficera do polityka

Kariera polityczna Szarona rozpoczęła się od wyboru do Knesetu w roku 1973, gdzie zasiadł jako poseł z ramienia konserwatywnej partii Likud. Potem otrzymał tekę ministra rolnictwa w rządzie Menachema Begina, a w 1981 został ministrem obrony.

W tym okresie planował działania armii izraelskiej w Libanie. Ich celem było zniszczenie struktur Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Podczas tej wojny doszło w Bejrucie do masakry Palestyńczyków w obozach Sabra i Szatila. Dokonała jej sprzymierzona z Izraelem grupa falangistów.

Według różnych źródeł zginęło od kilkuset do 4 tys. Osób. Ponieważ do masakry doszło na obszarze kontrolowanym przez Izrael, protestowano na całym świecie.

Zawieszone śledztwo

Badająca wydarzenia izraelska komisja śledcza uznała, że Szaron ponosi pośrednią odpowiedzialność za masakrę. W 1983 roku zrezygnował z funkcji szefa MON, i został w rządzie ministrem bez teki. W Belgii pozew przeciwko Szaronowi oddalono z przyczyn formalnych.

Sprawa ta nigdy nie odbiła się negatywnie na karierze politycznej Ariela Szarona. W 1984 roku został ministrem handlu i przemysłu, w 1990 roku ministrem budownictwa, a w 2001 premierem. Wskutek rozgrywek wewnątrzpartyjnych ustąpił z funkcji premiera, wystąpił z partii Likud i utworzył nową partię centrową Kadima.

Bezkompromisowy Szaron

Wobec Palestyńczyków Szaron był bezkompromisowy. Dla niego najważniejsze było bezpieczeństwo Izraela. Z powściągliwością podchodził do sprawy utworzenia suwerennego państwa palestyńskiego. Dlatego krytycznie odnosił się do rozmów z Autonomią Palestyńską.

Po wielu palestyńskich zamachach samobójczych na Izrael, Szaron winił za stosowanie przemocy przywódcę Palestyńczyków Jasira Arafata. Pomimo krytyki na całym świecie zarządził wobec Arafata areszt domowy w Ramallah.

Szaron nie stronił od prowokacji. Zamieszkał w samym sercu arabskiej dzielnicy na Starym Mieście w Jerozolimie. We wrześniu 2000 roku jego odwiedziny w meczecie na Wzgórzu Świątynnym na Starym Mieście w Jerozolimie, jednym z największych obszarów sakralnych na świecie, wywołało masowe protesty, które doprowadziły do wybuchu drugiej Intifady. Powstanie Palestyńczyków trwało cztery lata.

Likwidacja osiedli w Strefie Gazy

Szaron zrezygnował z czasem ze swej nieustępliwej postawy wobec Palestyńczyków. Akurat on, zwany sokołem, promował plan likwidacji żydowskich osiedli w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu oraz wycofanie stamtąd wojsk izraelskich.

W ocenie byłego izraelskiego ambasadora w RFN, Awi Primora, Szaron pozostał wierny swym przekonaniom: „Ariel Szaron nie zmienił ani swoich przekonań, ani swojej polityki. Nie zmienił się też jego instynkt“, napisał Primor w piśmie „Cicero”.

Jako realista, Szaron pogodził się ze zmieniającą się rzeczywistością.

4 stycznia 2006 roku Ariel Szaron doznał ciężkiego udaru mózgu. Przez osiem lat był w śpiączce. Zmarł 11 stycznia 2014 roku w wieku 85 lat.

Cöllen Barbara / Gorzewski Andreas

red. odp.: Iwona D. Metzner