Rzadko oburzenie wśród obcokrajowców mieszkających w Rosji było tak ogromne jak teraz. W ubiegłym tygodniu ujawniono planowane zmiany w prawie, które zobowiązują zagranicznych pracowników do poddawania się szczegółowym badaniom lekarskim. Nowelizacja została uchwalona przez rosyjski parlament pod koniec czerwca i ma wejść w życie 29 grudnia.

Zgodnie z nowymi przepisami zagraniczni pracownicy, członkowie ich rodzin mieszkający w Rosji oraz cudzoziemcy, którzy chcą zostać w Rosji dłużej, muszą co trzy miesiące poddawać się badaniom na obecność chorób zakaźnych, takich jak kiła, HIV, trąd, gruźlica i COVID-19. Muszą również poddać się testowi na obecność narkotyków oraz złożyć odciski palców i oddać zdjęcie biometryczne.

Testy również dla dzieci

Wszystkie nowe zasady dotyczą również dzieci w wieku powyżej sześciu lat. W przypadku wykrycia jednej z tych chorób wiza nie zostanie wydana lub istniejące pozwolenie na pobyt cofnięte. Dana osoba zostanie uznana za „niepożądaną” i poproszona o opuszczenie kraju. Już teraz cudzoziemcy muszą przedstawić negatywny wynik testu na HIV, gdy ubiegają się o wizę pracowniczą lub pozwolenie na pobyt w Rosji na okres dłuższy niż 90 dni.

Rosyjski rząd nie wyjaśnił jeszcze, co chce osiągnąć za pomocą nowych regulacji. W piśmie towarzyszącym projektowi ustawy zwrócono jednak uwagę, że obywatele Białorusi, Kazachstanu, Kirgistanu, Mołdawii i Uzbekistanu stanowią największą część cudzoziemców mieszkających w Rosji – 2,5 mln. Ponieważ podlegają oni jedynie wyrywkowym badaniom lekarskim, istnieje ryzyko „przenikania i rozprzestrzeniania niebezpiecznych chorób zakaźnych w Rosji”.

Obywatele Białorusi są wyłączeni z nowych przepisów – prawdopodobnie dlatego, że Białoruś i Rosja są formalnie uważane za „państwo związkowe”. Białorusini nie potrzebują wiz do Rosji, a przy poszukiwaniu pracy obowiązują ich znacznie uproszczone zasady.

Próby uchylenia bez rezultatu

Niemiecko-Rosyjska Izba Gospodarcza (AHK) od miesięcy próbowała za kulisami uniknąć wprowadzenia nowych przepisów, ale udało jej się osiągnąć tylko niewielki sukces – powiedział DW rzecznik prasowy AHK, Thorsten Gutmann. – Pierwotnie testy miały być wymagane przy każdym wjeździe, teraz mają być przeprowadzane co trzy miesiące – powiedział Gutmann.

O tym, gdzie i jak przeprowadzane będą testy, zadecydują rosyjskie władze. W przypadku cudzoziemców mieszkających w Moskwie, odpowiedzialne za to jest centrum migracyjne Sacharowo, oddalone o około 60 kilometrów od centrum miasta.

To, co się tam dzieje, to „czysta szykana” – napisał niemiecki przedsiębiorca w liście do AHK, po tym jak próbował wziąć udział w badaniach lekarskich. Cała procedura zajmuje co najmniej cztery pełne dni robocze – donosi Niemiec. Pierwszego dnia musiał stać godzinami w kolejce w każdym z czterech obszarów centrum migracyjnego, aby poddać się badaniom lekarskim – w pomieszczeniu, w którym znajdowało się kilkuset migrantów zarobkowych. „Nie zdziwiłbym się, gdybym złapał tam koronawirusa” – skarżył się niemiecki przedsiębiorca.

Biznesmen: przepisy „nie do przyjęcia”

Podczas drugiej wizyty, jak relacjonował, większość dnia ponownie spędził w centrum Sacharowo, „bawiąc się w kuriera dla służb imigracyjnych: odbieranie zaświadczeń lekarskich i składanie ich w okienku dla wysoko wykwalifikowanych pracowników”. Zgodnie z przepisami wszystko trzeba załatwiać osobiście. Kolejny dzień pracy musiał poświęcić na testy narkotykowe. A najpóźniej w styczniu musi się wybrać tam po raz kolejny na cały dzień, aby poddać się procedurom identyfikacyjnym, zostawić odciski palców i zdjęcie biometryczne.

Cała ta procedura jest – jego zdaniem – nie do przyjęcia, zwłaszcza gdy wymagana jest ona co trzy miesiące i w jej ramach mają być za każdym razem prześwietlane płuca. „Poszukam raczej innej pracy w Niemczech. I pewnie wielu ludzi tak właśnie myśli” – napisał Niemiec.

Apel do rządu rosyjskiego

Komisja Wschodnia Niemieckiej Gospodarki donosi o fali oburzenia wśród niemieckich przedsiębiorców w Rosji, którzy „słusznie czują się nękani”. Nowelizacja przepisów znacznie pogorszy atrakcyjność Rosji dla inwestycji zagranicznych, a także doprowadzi do odpływu wykwalifikowanych pracowników z zagranicy – ostrzega zarówno Komisja, jak i Niemiecko-Rosyjska Izba Gospodarcza. Zagrozi to rozwojowi gospodarczemu Rosji, do którego w znacznym stopniu przyczyniają się zagraniczni eksperci i menedżerowie.

Z inicjatywy Komisji i Izby dziesięć zagranicznych stowarzyszeń biznesowych, w tym Stowarzyszenie Europejskich Przedsiębiorstw (AEB) i Amerykańska Izba Handlowa (AmCham), w liście do rządu rosyjskiego jasno nazwało poważne konsekwencje nowych przepisów.

– Proponujemy między innymi obniżenie wymagań dotyczących zaświadczeń zdrowotnych dla zagranicznych specjalistów do rozsądnego poziomu i utrzymania dotychczasowych szerzej zakrojonych przepisów pobytowych również dla członków rodzin – powiedział w rozmowie z DW rzecznik prasowy Komisji Wschodniej Niemieckiej Gospodarki, Christian Himmighoffen. Komisja liczy, że odpowiedzialne władze wysłuchają apelu. – Z naszych obserwacji wynika, że Rosja jest nadal bardzo zainteresowana współpracą z niemieckimi przedsiębiorstwami – dodał Himmighoffen.