Liczba ocalałych z Holokaustu gwałtownie maleje. Bez odpowiedniej edukacji historii Zagłady grozi zapomnienie – ostrzega żydowska Claims Conference (organizacja ds. restytucji mienia ofiar żydowskich). Ale badania pokazują, że świadomość na temat nazistowskich zbrodni maleje.

Według wyników pierwszej edycji Indeksu Wiedzy o Holokauście, badania zleconego przez tę organizację, świadomość na temat wymordowania 6 mln Żydów podczas II wojny światowej istnieje u większości respondentów w niemal wszystkich państwach Europy i w USA.

W ośmiu krajach panuje też obawa, że podobna zbrodnia może się powtórzyć. Badanie objęło Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Francję, Austrię, Niemcy, Polskę, Węgry i Rumunię.

Wiedza o Holokauście słabnie wśród młodych

Największe obawy są w Stanach Zjednoczonych, gdzie więcej niż trzy czwarte (76 proc.) osób objętych badaniem uważa, że coś takiego jak Holokaust może się powtórzyć. Dalej plasuje się Wielka Brytania (69 proc.) i Francja (63 proc.), Austria (62 proc.), Niemcy z (61 proc.), Polska (54 proc.), Węgry (52 proc.) i Rumunia (44 proc.).

Według Claims Conference badanie potwierdza globalny trend: wiedza o Zagładzie słabnie. Część dorosłych badanych stwierdziła, że ​​nigdy wcześniej nie słyszeli o Shoah lub nie byli pewni, czy słyszeli. Dotyczy to szczególnie młodych dorosłych, czyli osób w wieku od 18 do 29 lat. Jak wynika z badania, we Francji odpowiedziało tak aż 46 proc. z tej grupy wiekowej, w Rumunii – 15 proc., w Austrii – 14 proc., a w Niemczech – 12 proc.

Problemy z określeniem liczby ofiar

Prawie połowa (48 proc.) ankietowanych Amerykanów nie potrafi wymienić żadnego obozu lub getta żydowskiego, które naziści zorganizowali w czasie II wojny światowej. W Niemczech i na Węgrzech było to 18 proc., w Austrii – 10 proc., w Polsce – 7 proc. Auschwitz-Birkenau to według badania najbardziej znany badanym obóz koncentracyjny.

We wszystkich badanych państwach dziewięć na dziesięć lub nawet więcej dorosłych uważa, że ważne jest, aby nadal uczyć o Holokauście – także po to, żeby podobna zbrodnia się nie wydarzyła. – Niepokojące luki w wiedzy, szczególnie wśród młodego pokolenia, wyraźnie pokazują, że edukacja o Holokauście jest pilnie potrzebna – podkreślił szef Claims Conference Gideon Taylor.

Większość badanych nie wiedziała, że podczas Holokaustu zginęło 6 milionów Żydów. W siedmiu z ośmiu objętych badaniem krajów co najmniej 20 proc. oceniło, że liczba żydowskich ofiar to najwyżej 2 miliony.

Rüdiger Mahlo, przedstawiciel organizacji w Europie, ocenia, że wynik badania to sygnał alarmowy dla europejskich rządów. Z kolei zdaniem przewodniczącego Centralnej Rady Żydów w Niemczech Josefa Schustera wzrost przemocy na tle antysemickim w Niemczech wynika częściowo właśnie z braku informacji o Holokauście.

Badanie Indeks Wiedzy o Holokauście

Badanie Indeks Wiedzy i Świadomości na temat Holokaustu na zlecenie Claims Conference przeprowadziła Global Strategy Group. Badanie prowadzono od 15 do 28 listopada 2023 r. na reprezentatywnej próbie 1000 osób w wieku 18+ w każdym z ośmiu wymienionych państw. Wyniki opublikowano w czwartek 23 stycznia, tuż przed 80. rocznicą wyzwolenia niemieckiego nazistiwskiego obozu Auschwitz-Birkenau.

Claims Conference on Jewish Material Claims Against Germany to założona w 1951 roku organizacja ds. żydowskich roszczeń materialnych wobec Niemiec. Ma wspierać pozyskiwanie odszkodowań i ich wypłacanie ocalałym na całym świecie. Według własnych informacji do 2024 r. przekazała ona ponad 535 mln dolarów odszkodowań ponad 200 tys. ocalałym w 83 krajach.

(EPD/mar)