Bundestag za reformą TK. „Przeciwko wrogom demokracji”
19 grudnia 2024
Niemiecki parlament uchwalił nowelizację konstytucji, która ma chronić Federalny Trybunał Konstytucyjny. Zwolennicy ochrony Trybunału wielokrotnie przywoływali negatywny przykład z Polski, argumentując, dlaczego taka ochrona TK przed wpływami politycznymi i blokadą jest konieczna.
Zapisane w konstytucji
Teraz kluczowe przepisy dotyczące struktury i funkcjonowania TK zostaną włączone do Ustawy Zasadniczej, czyli niemieckiej konstytucji.
Za reformą głosowali posłowie SPD, CDU/CSU, Zieloni, FDP i partii „Lewica”. Projekt poparło 600 posłów, a 69 było przeciw. Tym samym osiągnięto wymaganą większość dwóch trzecich głosów.
Reforma była konieczna, „aby nie pozostawić otwartej furtki dla wrogów demokracji” – podkreśliła podczas debaty parlamentarnej minister spraw wewnętrznych Niemiec Nancy Faeser. Przypomniała o nieudanej demokracji weimarskiej. Była to porażka demokratek i demokratów – jak powiedziała – „ponieważ nie podjęli oni niezbędnych kroków, aby chronić i bronić swojej demokracji przez zabezpieczenie jej instytucji przed atakami”.
Zmiany większością dwóch trzecich głosów
W konstytucji mają zostać zapisane m.in. dwunastoletnia kadencja sędziów, wykluczenie reelekcji i granica wiekowa sędziów wynosząca 68 lat. Do tej pory kwestie te regulowała ustawa o Federalnym Trybunale Konstytucyjnym, która może zostać zmieniona zwykłą większością głosów. Inaczej jest w przypadku Ustawy Zasadniczej – do jej zmiany zawsze wymagana jest większość dwóch trzecich głosów w Bundestagu i Bundesracie.
W Ustawie Zasadniczej będzie również zapisana struktura TK: 16 sędziów i dwa senaty. Aby zapewnić zdolność sądu do pracy, Ustawa Zasadnicza ma zawierać również zapis, że sędzia kontynuuje wykonywanie swoich obowiązków do czasu wyboru następcy. To samo dotyczy autonomii Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie regulaminu. Aby być przygotowanym na wypadek mniejszości blokującej wybór sędziów, wprowadzony ma zostać mechanizm wyborów zastępczych. W przypadku nieuzyskania większości dwóch trzecich głosów prawo wyboru przejdzie z Bundestagu na Bundesrat i odwrotnie. Ma to zapobiec trwałej blokadzie.
Szczegóły tej nowo powstałej opcji inicjatorzy reformy zawarli w ustawie o Federalnym Trybunale Konstytucyjnym, nad którą w czwartek (19.12.2024) głosowano w Bundestagu oddzielnie. Również w tym przypadku zdecydowana większość głosowała za przyjęciem projektu.
Bundesrat zdecyduje
Teraz Bundesrat, czyli izba parlamentu będąca przedstawicielstwem krajów związkowych, musi zatwierdzić projekt ustawy zabezpieczającej niezależność TK i jego zdolność do funkcjonowania nawet w burzliwych politycznie czasach. Bundesrat zajmie się reformą już w piątek, 20 grudnia. Również w Bundesracie spodziewane jest szerokie poparcie dla reformy.
Reformę odrzucają skrajnie prawicowa AfD i lewicowo-populistyczna partia BSW. Krytykują one przede wszystkim mechanizm wyboru sędziów w przypadku blokady.
(DPA/dom)