Kiedy matki w okresie ciąży wdychają drobne pyły, zanieczyszczenia te mogą przez pęcherzyki płucne dostać się do układu krwionośnego i przez łożysko także do płodu. Naukowcy z uniwersytetu w Hasselt w Belgii wykryli obecność cząsteczek węgla w płodowej stronie łożyska.

Szkodliwe w najwrażliwszym okresie

Naukowcy badali po porodzie popłód, czyli łożysko wraz z błonami płodowymi i pępowiną 10 matek, które mieszkały w okolicy ze znacznym zanieczyszczeniem powietrza i porównali te popłody z 10 próbkami łożysk matek mieszkających na obszarze z czystszym powietrzem. Wyniki swoich badań opublikowali w specjalistycznym czasopiśmie „Nature Communications”.

Ich badania wykazały, że ilość cząsteczek węgla w łożyskach była ewidentnie powiązana ze stopniem skażenia powietrza w otoczeniu, w którym żyły matki w okresie ciąży. Ponadto naukowcy udowodnili, że cząsteczki węgla znajdowały się w w łożysku już w dwunastym tygodniu ciąży. Stwierdzono to na podstawie analizy tkanek pięciu łożysk po poronieniach W tej fazie życia płód jest najwrażliwszy – podkreślał kierujący badaniami Tim Nawrot w rozmowie z brytyjskim „Guardianem”

Wtedy rozwijają się bowiem wszystkie narządy. Aby chronić późniejsze pokolenia, rządy powinny zadbać o zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. Ludzie powinni ponadto unikać przebywania w pobliżu bardzoruchliwych dróg – apelował naukowiec.

Negatywny wpływ na płód

Od dawna wiadomo już, że czynniki środowiskowe jak np. zanieczyszczenie powietrza przez np. dym papierosowy, mają wpływ na wzrost płodu – podkreśla biolog Torsten Ploesch z uniwersyteckiej kliniki ginekologicznej w Groningen w Holandii, który nie uczestniczył w badaniach belgijskich kolegów. Podkreśla on jednak, że praca badawcza tych naukowców po raz pierwszy udowadnia, że cząsteczki węgla z otoczenia mogą przeniknąć na stronę płodową łożyska. W ten sposób wydłuża się jeszcze lista szkodliwych substancji, które potencjalnie mogą uszkodzić płód – podkreśla Ploesch.

We wcześniejszych pracach naukowych udowodniono już, że zanieczyszczenie powietrza ma wpływ na rozwój dzieci w okresie płodowym. Naukowcy przypuszczają, że duże zanieczyszczenie powietrza cząsteczkami węgla, powstającymi w procesie spalania, jest przyczyną wolniejszego wzrostu płodu, niższej wagi przy narodzinach i zwiększają ryzyko poronienia. Drobne pyły mają także szkodliwy wpływ na rozwój i funkcje płuc noworodków –  jak już w roku 2013 stwierdzili naukowcy z kliniki Inselspital w Bernie w Szwajcarii.

W Europie za szkodliwe uważa się stężenie drobnych pyłów w powietrzu powyżej 25 mikrogramów na metr sześcienny powietrza w średniej rocznej w odniesieniu do PM2,5. W Stanach Zjednoczonych wartość ta jest znacznie niższa - 10 mikrogramów, co odpowiada zaleceniom Światowej Organizacji Zdrowia.

(dpa/ma)