W roku 2011, który ustanowiono Rokiem Salickim, miasto przypomni o poświęceniu katedry przed 950 laty, koronacji ostatniego cesarza Henryka V oraz o nadaniu Spirze przywilejów w roku 1111. Uroczystości rozpoczną się już w najbliższą sobotę (09.04.2011) otwarciem wystawy „Dynastia salicka. Zmiana władzy” z udziałem przewodniczącego Bundestagu Norberta Lammerta (CDU) – poinformował dyrektor Muzeum Historycznego Palatynatu (Historisches Museum der Pfalz) Alexander Koch.

Historia dynastii salickiej

Jak wskazuje tytuł ekspozycji, tematem przewodnim są dzieje rodu książąt frankońskich panujących w Niemczech w latach 1024-1125: od Konrada II, przez Henryka III, Henryka IV, a skończywszy na Henryku V, który zmarł bezpotomnie.

Za panowania Franków Salickich doszło do największej ekspansji królestwa utworzonego na terenach rzymskich, które sięgało aż do Włoch, Węgier, Lotaryngii i Burgundii. Jego centrum znajdowało się na terenach dzisiejszego kraju związkowego Nadrenia-Palatynat. Usytuowana w centrum Spiry imponująca katedra była miejscem pochówku książąt, za rządów których doszło do radykalnych zmian w polityce, społeczeństwie i religii. Przede wszystkim na nowo zdefiniowano stosunek władzy między cesarzem i papieżem. W miastach zaczęły tworzyć się wspólnoty obywatelskie, świadome zdolności organizacyjnych we wszystkich aspektach życia społecznego. Królestwo opierające się na jedności władzy świeckiej i duchowej swoje apogeum osiągnęło za czasów panowania Henryka II. Zarówno cesarz, jak i papież poparli ruch reformy kościelnej podjęty w różnych klasztorach, m.in. w burgundzkim opactwie Cluny. Najbardziej jednak znanym niemieckim cesarzem z rodu książąt frankońskich, któremu wystawa poświęca wiele uwagi, jest Henryk IV – głównie z powodu osławionej pokuty przed papieżem Grzegorzem VII w Canossie. Ten gest od wieków uchodzi za przykład lisiej strategii, którą z kolei musiał odpokutować jego syn Henryk V, uznając w 1122 roku konkordat wormacki.

Życie w miastach i klasztorach

Oprócz rządów dynastii salickiej ekspozycja ukazuje również życie klasztorne i miejskie w XI i XII wieku. Wystawa koncentruje się w sposób szczególny na mieszczaństwie, które wyszło zwycięsko z nieustannych walk feudalnych w Niemczech. Wywalczyło sobie ono w tamtym czasie prawa gospodarcze oraz uzyskało od cesarza pisemną gwarancje przywilejów. Rozwój tej grupy społecznej prezentowany jest na przykładzie takich miast, jak: Bazylea, Spira i Kolonia.

Eksponaty z siedemdziesięciu muzeów europejskich

W Muzeum Historycznym Palatynatu zgromadzono eksponaty z siedemdziesięciu europejskich muzeów, które po raz pierwszy są pokazywane w takim zestawieniu. Są wśród nich: archeologiczne znaleziska, takie jak broń czy klejnoty, wartościowe rękopisy i naczynia liturgiczne, niekóre wykonane z kości słoniowej, liczne rzeźby, a także przedmioty codziennego użytku. Ekspozycję uzupełniają prezentacje wirtualne i stanowiska odsłuchowe umożliwiające poszerzenie wiedzy historycznej.

Dokumentacja wystawy w postaci katalogów

Do wystawy dołączone są dwa obszerne katalogi, w których znajdują się zarówno pojedyncze i szczegółowe opisy poszczególnych eksponatów, jak i teksty o stanie badań na temat dynastii salickiej. Wystawa „Dynastia salicka. Zmiana władzy” będzie czynna w Spirze do 30 października.

kna / Monika Skarżyńska

Red. odp.:Małgorzata Matzke