Jest kilka warunków, jakie musi spełnić uczeń z Polski, aby podjąć naukę zawodu w Niemczech. „Pierwszy i podstawowy to konieczność znajomości języka niemieckiego na poziomie średnio zaawansowanym” – zaznacza Barbara Fabian, szefowa działu edukacji w Zrzeszeniu Niemieckich Izb Przemysłowo Handlowych i członek podkomisji ds. kształcenia zawodowego w polsko-niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Edukacji.  Ukonstytuowała się ona w styczniu 2011 roku, a jej prace świadczą o znaczeniu, jakie Polska i Niemcy przypisują współpracy w tej dziedzinie - zaznacza Barbara Fabian. To znaczy, że będzie rosła z czasem liczba ofert edukacji zawodowej dla Polaków w Niemczech.

Jak znaleźć miejsce nauki zawodu?

W kształceniu zawodowym w Niemczech udział bierze dwóch partnerów: szkoły zawodowe oraz pracodawcy. Taki dwutorowy system kształcenia zawodowego nazwano „systemem dualnym”. Nauka zawodu w Niemczech trwa w zależności od branży od dwóch do ponad trzech lat. Przeważnie jedną trzecią czasu uczniowie poświęcają na zajęcia teoretyczne w szkole, resztę w zakładzie na praktyczną naukę zawodu.

Zorientuj się najpierw na multimedialnym portalu  www.beroobi.de, w jakich zawodach możesz się w Niemczech kształcić, i który z nich do ciebie najbardziej pasuje. Znajdziesz na tej stronie filmy, w których o różnych zawodach opowiadają twoi niemieccy rówieśnicy. Możesz nawet otrzymać od nich odpowiedź na interesujące cię pytanie. Możesz wziąć udział w zabawnych quizach i ankietach. Odwiedź też portale:

www.handwerksberufe.de

www.planet-beruf.de

www.handwerks-power.de

www.handfest-online.de

www.back-dir-deine.zukunft.de

www.metalhandwerk.de

Na stronie główniej portalu Federalnej Agencji Pracy www.arbeitsagentur.de zamieszczono w zakładce JOBBÖRSE informacje dla osób poszukujących pracy i osób poszukujących miejsca nauki zawodu (Ausbildungsplatz), a także adresy przedsiębiorstw oferujących kształcenie zawodowe (Berufsbildung).

Zapamiętaj koniecznie hasła: JOBBÖRSE – to giełda pracy, LEHRSTELLENBÖRSE – to giełda miejsc nauki zawodu, a BERUFSINFORMATIONSMESSE – to targi, na których prezentują się przedsiębiorcy ze swoją ofertą nauki zawodu.

Miejsca nauki zawodu znajdziesz na portalach izb rzemieślniczych i izb przemysłowo-handlowych – to taka niemiecka specjalność. Jeśli coś cię zainteresuje, nie krępuj się i szukaj kontaktu z doradcami w izbach: telefonicznie, mailowo lub listownie (wyłącznie po niemiecku). Oni mogą ci pomóc w znalezieniu miejsca nauki zawodu, skontaktują z firmą, wesprą przy załatwianiu formalności i podpisaniu umowy z pracodawcą. IPH i IR w miejscowościach nieopodal granicy z Polską, w takich landach jak Berlin, Brandenburgia, Meklemburgia, Saksonia często zatrudniają osoby mówiące po polsku. Zapytaj o to.

Nauka zawodów rzemieślniczych

Zrzeszenie Niemieckich Izb Rzemieślniczych (Handwerkskammer) przygotowało na stronie www.handwerkskammer.de interaktywną mapkę Niemiec. Znajdziesz tam adresy i telefony wszystkich regionalnych izb rzemieślniczych w całych Niemczech, terminy organizowanych w regionach giełd miejsc nauki zawodu (Lehrstellenbörse) i innych imprez tego rodzaju. Szukaj najpierw informacji na portalach izb rzemieślniczych na polsko-niemieckim pograniczu. Tam przedsiębiorcy są najbardziej zainteresowani kształceniem władających dwoma językami specjalistów w różnych zawodach. Wzdłuż polsko-niemieckiej granicy jest też najwięcej niewykorzystywanych od lat miejsc nauki zawodu.

Cottbus ruszył, Frankfurt czeka

Od początku maja w Cottbus niemiecki wkuwa grupa 22 uczniów z Polski, którzy 1 września rozpoczną naukę zawodu. Izba Przemysłowo Handlowa w Cottbus (www.hwk-cottbus.de) rozpoczęła też program dla stu uczniów z Zielonej Góry, który ma im pomóc w wyborze zawodu. Dyrektor Zarządzający IPH Andreas Kotzorek twierdzi, że w następnych latach jeden procent wszystkich miejsc nauki zawodu w południowej Brandenburgii będzie obsadzanych uczniami z Polski. Na razie tylko Izba Rzemieślnicza w Cottbus oferuje kursy doskonalące znajomość języka niemieckiego dla uczniów z Polski. Dowiedz się o następne oferty dla uczniów z Polski pisząc na adres mailowy:  hwk@hwk-cottbus.de

Do Izby Rzemieślniczej we Frankfurcie nad Odrą zgłosiło się w maju niewielu zainteresowanych nauką zawodu z Polski. Tymczasem w okolicach jest wiele takich możliwości, informuje Aleksandra Ziomko, która mówi po polsku. Adresy firm kształcących zawodowo znajdziesz na stronie www.hwk-ff.de w zakładce Berufsausbildung/ Lehrstellenbörse. Izba organizuje często spotkania informacyjne w polskich szkołach. Możesz też sam się zgłosić do Izby we Frankfurcie pisząc na adres:

Handwerkskammer Frankfurt (O)
Region Ostbrandenburg
Bahnhofstraße 12
15230 Frankfurt (Oder)

Tel.: 0335-56190
Fax: 0335-535011

Adres mailowy Izby znajdziesz w zakładce „Kontakt“. 

Izba Rzemieślnicza we Frankfurcie nad Odrą współpracuje z frankfurcką Szkołą Nauki Języków i zamierza zorganizować w czasie wakacji intensywny kurs nauki niemieckiego, informuje Aleksandra Ziomko, odpowiedzialna za kształcenie zawodowe młodzieży z zagranicy. Uczniowie starający się o miejsce nauki zawodu muszą znać język niemiecki na poziomie co najmniej średnio zaawansowanym, tzw. B1, zarówno w mowie jak i piśmie.

Każdy uczeń z Polski, który podejmie naukę zawodu w Niemczech musi sam pokryć koszty czynszu, wyżywienia i przejazdów, tak samo jak niemieccy uczniowie. Musi też sam kupić sobie podstawowe narzędzia pracy i podręczniki. Wysokość wynagrodzenia ucznia-czeladnika w Niemczech zależy od układów zbiorowych (Tarifverträge) dla różnych grup zawodowych. Istnieją też spore rozbieżności w poszczególnych landach. Informacje na ten temat znajdziesz pod adresem www.bis-handwerk.de. W zakładce Datenbanken (bazy danych/ Tarife und Auszubildendenvergütungen).

Chcesz się kształcić w zawodzie mechanika samochodowego?

Branża motoryzacyjna w Niemczech zadbała pod koniec maja 2011 o stworzenie ciekawego multimedialnego portalu, na której znajdziesz dosłownie wszystkie informacje o miejscach nauki zawodu w 34 niemieckich i międzynarodowych koncernach samochodowych i szczegóły o perspektywie zatrudnienia po zakończeniu nauki. Na stronie www.autoberufe.de znajdziesz też informacje praktyczne, dotyczące sposobu ubiegania się o miejsce nauki w różnych zawodach w branży motoryzacyjnej w Niemczech i przebiegu edukacji. Poinformuj się też o branży motoryzacyjnej w Niemczech na portalu: www.kfzgewerbe.de.

Kształcenie zawodowe poprzez IPH

Możliwości kształcenia zawodowego oferują też izby przemysłowo-handlowe. Informacji szukaj na portalu DIHK, w zakładce IHK-Finder. Wybierz na interaktywnej mapie Niemiec dowolną IPH i szukaj w zakładce Aus- und Weiterbildung. Podane są tam też nazwiska i numery telefonów pracowników (Ansprechspartner), którzy informują i udzielają porad.

Program kształcenia zawodowego dla uczniów z polski przygotowała IPH w Cottbus. Na stronie http://www.cottbus.ihk.de/ znajdziesz także wszystkie informacje w języku polskim.

Malgorzata Knop (jęz. polski i niemiecki)
tel.: +49 (0)355 365 212
faks: +49 (0)355 365 26 212
e-mail: knop@cottbus.ihk.de

Informacje o przedsiębiorstwach oferujących naukę zawodu znajdziesz także na tych portalach: www.potsdam.ihk24.de, www.ihk24.de, www.jobboerse.arbeitsagentur.de, www.berufsorientierung-brandenburg.de, www.ihk-ostbrandenburg.de w zakładce Aus- und Weiterbildung/IHK-Lehrstellenörse. Dowiedz się też w izbach przemysłowo-handlowych na polskim pograniczu, czy nie przygotowują one programów edukacji zawodowej z niemieckimi partnerami.

Nauka języka

  Znajomość języka niemieckiego w nauce zawodu w Niemczech jest nieodzowna. Równolegle do nauki praktycznej w przedsiębiorstwie odbywa się nauka teorii w szkole. Na koniec uczeń musi zdać egzamin końcowy i czeladniczy. Znajomość języka niemieckiego można w Niemczech doskonalić np. na Volkshochschule (Uniwersytet Ludowy), albo w prywatnych szkołach językowych.

Możliwość dofinansowania nauki zawodu

Istnieje możliwość dofinansowania nauki zawodu. Takie aplikacje składa się w lokalnym urzędzie pracy. Odpowiedni formularz znajdziesz na stronie Polsko-Niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej, która ma siedzibę w Warszawie: www.ihk.pl. Szukaj w zakładce szkolenia i kursy/kształcenie zawodowe w systemie dualnym. Poza formularzem znajdziesz tam też dane kontaktowe do osoby z Działu Szkoleń. Jeśli chcesz był na bieżąco informowany zaabonuj bezpłatny newsletter.

Nostryfikacja dyplomów, uznawanie dokumentów

Najbardziej wyczerpujące informacje na temat uznawania dokumentów i nostryfikacji dyplomów w Niemczech znajdziesz pod adresem www.berufliche-anerkennung.de. Ponieważ kompetencje w dziedzinie oświaty w Niemczech podzielone są między rząd i poszczególne landy, poinformuj się, jak przebiega w każdym kraju związkowym procedura uznawania dokumentów i nostryfikacja dyplomów, co jest w tym celu potrzebne i jaka instytucja za to odpowiada.

Inne bardzo przydatne linki::

www.kmk.org/zab/anerkennung-im-schulbereich.html (świadectwa szkolne)

www.berufliche-anerkennung.de/zustaendige-stellen.html (dyplomy)

www.uni-assist.de/zulassungsvoraussetzungen/ (infomacje ogólne)

www.anabin.de (informacje z całego świata)

O tym, jak powinna wyglądać twoja teczka aplikacyjna dowiesz się na stronie www.planet-beruf.de. Na pewno musi się w niej znaleźć list motywacyjny, świadectwo ukończenia szkoły, CV i ewentualnie opinie z odbytych praktyk (wszystko po niemiecku). Zanim wyślesz teczkę aplikacyjną dowiedz się telefonicznie lub mailem, czy oferowane miejsce nauki zawodu jest nadal aktualne. Jeśli jest wolne, umów się na rozmowę kwalifikacyjną.

Jak znaleźć zakwaterowanie i inne praktyczne informacje?

Niemcy mają bardzo rozbudowaną sieć pomocy dla młodzieży zagranicznej. Jeśli masz co najmniej 14 lat i nie ukończyłeś jeszcze lat 27 szukaj jedno- lub dwupokojowej umeblowanej kwatery w ponad 555 domach dla młodzieży na portalu: www.auswaerts-zuhause.de. Możliwości zakwaterowania oferują różne organizacje, związki zawodowe i kościoły. Na stronie, którą zatytułowano „za granicą jak w domu” zamieszczono interaktywną mapę Niemiec, na której znajdziesz w miastach/miasteczkach aktualne oferty zakwaterowania z dokładnym adresem. W takich internatach młodzieżowych pracują ludzie, którzy pomagają cudzoziemcom zaaklimatyzować się w Niemczech, zdobyć konieczne informacje, spędzają z nimi też czas wolny. A to po to, żeby czuli się jak w domu.

Interaktywną mapkę znajdziesz też pod adresem www.jugendmigrationsdienste.de. Tam zamieszono adresy poradni dla imigrantów/obcokrajowców w różnych zakątkach Niemiec.

Dla obcokrajowców, którzy osiedlają się w Niemczech na stałe lub czasowo przygotowano zestaw najważniejszych praktycznych informacji o Niemczech na stronie www.bamf.de . Jeśli podejmujesz w Niemczech naukę zawodu lub studia, szukaj informacji w zakładce Wilkommen in Deutschland/Bildung. Korzystaj też z portalu Komisji Europejskiej dostępnego również w języku polskim: „Europa dla każdego. Mieszkać, pracować i podróżować w UE”: http://ec.europa.eu/youreurope/citiziens/.

Barbara Cöllen/copyright Deutsche Welle (przedruk tylko z podaniem źródła)

Red.odp.: Bartosz Dudek