Drugie co do wielkości miasto w niewielkim państwie Luksemburg jest Europejską Stolicą Kultury. Esch-sur-Alzette ma tylko 36 000 mieszkańców, ale wiele planów.
Reklama
„Zatańcz swój region!”. To jeden ze 160 projektów w ramach tegorocznej Europejskiej Stolicy Kultury. Mieszkańcy Esch-sur-Alzette i 17 innych gmin wLuksemburgu i sąsiedniej Francji proszeni są o przesyłanie za pośrednictwem Instagrama lub TikToka swoich najlepszych figur tanecznych do twórców filmu „Esch2022”. Profesjonaliści zmontują z tego filmik na „Remix Festival”.
Nowy miks, remiks, jest motywem przewodnim całego programu Europejskiej Stolicy Kultury – wyjaśnia dyrektor generalna Esch2022, Nancy Braun. – Pod hasłem „remiks kultury” łączy się to, co znane, z nieznanym, kultura wysoka z kulturą codzienną. Celem jest stworzenie możliwości, aby różne pomysły połączyły się w coś nowego – mówi Braun w wywiadzie dla DW. – Mieszkańcy są zaproszeni do udziału w tej misji jako partnerzy projektu, ale także jako wolontariusze. Nasze główne przesłanie brzmi: włącz się, kształtuj przyszłość regionu i dobrze się przy tym baw.
Cztery nurty
Projekty, teatr, taniec, muzyka i performance przebiegają w czterech głównych nurtach: Remix Nature, Remix Art, Remix Europe i Remix yourself. Chodzi o przyszłość tego regionu. Całość ma mieć charakter trwały, nie tylko na czas Europejskiej Stolicy Kultury.
W Esch-sur-Alzette i na południowym pograniczu Luksemburga mieszkają ludzie ze 122 nacji. Dawny okręg węgla i stali musiał się na nowo odnaleźć w procesie zmian strukturalnych. Pod względem kulturowym chodzi również o emancypację od większej stolicy – Luksemburga. Ale Esch – w porównaniu z Luksemburgiem – nigdy nie był prowincjonalny – mówi Nancy Braun. – Jest bardziej przyziemny i mniej szykowny, ale też bardziej progresywny i eksperymentalny.
Reklama
Mieszanka języków i kultury
W Esch-sur-Alzette ludzie są dumni z „miksu”. Oprócz luksemburskiego, mówi się tu także po niemiecku, francusku, portugalsku i włosku. Wielu migrantów pochodzi z Portugalii i Włoch. Tysiące Francuzów, Belgów i Niemców codziennie dojeżdża do pracy w Luksemburgu. Wielojęzyczność i wymiana kulturowa odzwierciedlają się w projekcie teatralnym „Idiomatic”. Piątka aktorów próbuje porozumiewać się w pięciu językach – poważnie, zabawnie, a czasem absurdalne.
W tym roku planowana jest ożywiona wymiana europejska z dwoma innymi stolicami kultury: Kownem na Litwie i Nowym Sadem w Serbii. Około jedna trzecia projektów w Esch jest powiązana z tymi dwoma miastami. Wszystkie trzy Europejskie Stolice Kultury łączy fakt, że są drugimi co do wielkości w swoich krajach i poprzez kulturę chcą wyjść z cienia swoich stolic.
Wmieszała się pandemia
Nancy Braun, która od czterech lat wraz ze swoim zespołem przygotowuje cykl imprez w Esch, ma nadzieję na łaskawość koronawirusa i dobrą pogodę. – Na szczęście nie wszystko musimy robić cyfrowo. Po tak długim okresie siedzenia w domu ludzie chcą wyjść – mówi Braun.
Wielki festiwal otwarcia „Remix opening” zaplanowano na 26 lutego, a nie jak zwykle na początek roku. Organizatorzy mają nadzieję, że do tego czasu omikron opuści już Luksemburg i będzie nieco cieplej.
Europejskie stolice kultury 2022
Nowy Sad, Esch i Kowno będą w 2022 roku nosić tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. "Pijany zegar", 5000 lat historii i miejsce narodzin wyjątkowej kobiety - te miasta mają wiele do zaoferowania.
Kowno, drugie co do wielkości miasto na Litwie, zaplanowało na ten rok około 40 festiwali, ponad 60 wystaw i ponad 250 imprez, w tym "Międzynarodowy Dzień Szczęścia" w marcu. Miasto będzie sceną dla wielu międzynarodowych gwiazd, takich jak Marina Abramovic, Philip Miller, William Kentridge, Yoko Ono, Jenny Kagan czy Robert Wilson.
Zdjęcie: Andrius Aleksandravičius/Organisation Kaunas 2022/dpa/picture alliance
Ambitny program
Kowno chce poprzez Rok Kultury powrócić do swojej wielokulturowej i wieloetnicznej przeszłości - twierdzą organizatorzy - a nie pozostać znanym jako "najbardziej litewskie ze wszystkich litewskich miast". W tym celu mieszkańcy i instytucje w Kownie stworzyli nowe mityczne stworzenie, na wzór szkockiego Nessi: "Bestia z Kowna" ma stać się wspólnym mitem, który jednoczy miasto.
Zdjęcie: Darius Petreikis
Historia kowieńskich Żydów
W ramach roku kulturalnego kuratorka Daiva Citvarienė przedstawi m. in. książkę "Kowieńscy Żydzi". Publiczne murale ukazują również żydowskich mieszkańców miasta, którzy zostali zamordowani przez Niemców w czasie II wojny światowej w miejscowym getcie, zamienionym później na obóz koncentracyjny.
Zdjęcie: Martynas Plepys/Organisation Kaunas 2022/dpa/picture alliance
Nowy Sad - serbskie Ateny
Novi Sad jest kolorowy, głośny i różnorodny. W tym drugim co do wielkości mieście Serbii mieszkają Serbowie, Węgrzy, Słowacy, Chorwaci, Rumuni, Czarnogórcy, Romowie i inne grupy etniczne. Życie kulturalne pulsuje. W XIX wieku Nowy Sad był centrum kultury serbskiej i ważnym ośrodkiem handlowym i produkcyjnym. Dlatego też to miasto zyskało przydomek "serbskich Aten".
Zdjęcie: Cezary Wojtkowski/picture alliance
Pijany zegar
Przed tym zegarem trzeba postać trochę dłużej, by zorientować się, która jest godzina. Mała wskazówka pokazuje minuty, a duża godziny - na odwrót, dlatego jest on również nazywany "pijanym zegarem". Podarunek od arcyksiężnej i królowej Austrii Marii Teresy, od połowy XVIII wieku (około 1750 r.) wprawia w osłupienie odwiedzających twierdzę Petrovaradin.
Zdjęcie: Danita Delimont/imago images
Petrovaradin
Twierdza Petrovaradin znajduje się na wzgórzu nad Dunajem i jest jednym z najważniejszych zabytków Serbii. Jest to jedna z największych i najlepiej zachowanych fortec w Europie. Ewenementem jest 16 kilometrów podziemnych korytarzy. Od 2001 roku w lipcu w twierdzy odbywa się jeden z największych festiwali muzycznych w południowo-wschodniej Europie - EXIT.
Zdjęcie: Werner Otto/imago images
Żona Einsteina
Jedną z najbardziej znanych córek miasta jest Mileva Marić. Była pierwszą Serbką i jedną z pierwszych kobiet na świecie, które studiowały matematykę i fizykę. W 1903 r. poślubiła swojego kolegę ze studiów, Alberta Einsteina - wbrew woli jego matki. Jedenaście lat później małżeństwo się rozpadło. Wokół jej wkładu w rozwój teorii względności do dziś krąży wiele mitów.
Esch jest drugim co do wielkości miastem w Wielkim Księstwie Luksemburga. Tytuł ten dzieli z 18 innymi gminami, w tym ośmioma francuskimi. Niewielki Luksemburg leży między Francją, Belgią i Niemcami. To właśnie tutaj w 1985 r. podpisano układ z Schengen, który zniósł kontrole graniczne między krajami UE.
Zdjęcie: Arkivi/imago images
Historia i współczesność
Pierwsza wzmianka o Esch (wtedy po nazwą "Asch") pochodzi z 12 kwietnia 1128 r. i pojawia się w dokumencie papieża Honoriusza II. W XIX wieku, dzięki wydobyciu rudy żelaza, to Wolne Miasto przeżywało ogromny rozkwit. Po zamknięciu wielkich pieców miasto musiało wymyślić się na nowo. Dziś na dawnych terenach przemysłowych mieści się uniwersytet.
Zdjęcie: Harald Tittel/dpa/picture alliance
Niezwykła architektura
Kampus Belval Uniwersytetu Luksemburskiego, założony w 2003 roku, nawiązuje do architektury przemysłowej miasta Esch - tak jak tutaj biblioteka uniwersytecka. Około 6700 studentów uczy się tu w czterech językach: po angielsku, niemiecku, francusku i luksembursku. Dziś w Esch mieszkają ludzie ponad 120 różnych narodowości - i to przy zaledwie 36 000 mieszkańców.