Masowy napływ imigrantów z Afryki Północnej skłonił Włochy i Francję do żądań zreformowania układu z Schengen. Według obu państw powinno się, przynajmniej na jakiś czas, przywrócić kontrole graniczne. "Chcemy, aby układ z Schengen żył, ale by żył, musi zostać zreformowany" - oświadczył prezydent Francji Nicolas Sarkozy po spotkaniu z premierem Włoch Silvio Berlusconim w Rzymie.

Wcześniej Francja i Włochy toczyły spory o podejście do imigrantów z Afryki Północnej. Od obalenia prezydenta Zine el Abidine Ben Alego z Tunezji uciekło do Włoch około 23 tysięcy ludzi. Wielu z nich próbuje przedostać się z Włoch do Francji. Ponieważ Włochy nie chciały być same obciążone problemem tunezyjskich imigrantów, wystawiły im specjalne wizy, pozwalające na swobodne poruszanie się po całej strefie Schengen. Inne państwa, sygnatariusze układu z Schengen, zaprotestowały, a Francja zamknęła kolejowe przejście graniczne z Włochami.

Żądania pod adresem UE

Paryż i Rzym znów się dogadały: "W razie szczególnych trudności związanych z kontrolą wspólnych granic zewnętrznych, przywrócenie kontroli granicznych w strefie Schengen powinno być możliwe" - podkreślili Sarkozy i Berlusconi w piśmie do Komisji Europejskiej.

Na czerwcowym szczycie UE powinny zapaść "konkretne decyzje, które będą odpowiedzią na obecne trudności" - uważają Sarkozy i Berlusconi. W ich przekonaniu konieczne byłoby zarówno umocnienie Frontexu (Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich UE ) jak i polepszenie kooperacji z krajami południowego obrzeża Morza Śródziemnego. Według Sarkoziego i Berlusconiego Unia Europejska winna też wesprzeć finansowo Włochy i Maltę, ponieważ oba te kraje mają największy problem z napływem imigrantów z Afryki Północnej.

Koniec otwartych granic?

Komisja Europejska odrzuciła propozycje Francji i Włoch. Przejściowe zawieszenie układu z Schengen nie jest "żadną opcją" - oświadczył rzecznik Komisji Europejskiej w Brukseli. Przepisy Schengen są integralną częścią Traktatów UE, a tych nie można zawiesić - wtedy trzeba by wystąpić z UE.

Do układu z Schengen należy 26 państw europejskich. Jako ostatnie przystąpiło doń Księstwo Liechtensteinu. W sumie w strefie Schengen może się swobodnie poruszać 400 mln osób od Norwegii po Włochy i od Portugalii po Polskę.

Dirk Eckert / Iwona D. Metzner

Red. odp.: Andrzej Pawlak