25 lat temu 70 tys. osób wyszło na ulice Lipska, by zaprostestować przeciwko komunistycznemu reżimowi. Lipsk uroczyście upamiętnia te wydarzenia.
Reklama
- NRD była państwem bezprawia, nie było niezawisłego sądownictwa, kraj rządzony był na zasadzie samowoli - mówił w czasie uroczystości prezydent RFN Joachim Gauck, przed 25 lat również działacz demokratycznej opozycji w NRD.
Dokładnie 25 lat temu, 9 października 1989, na ulice Lipska wyszło 70 tys. osób. Był to punkt zwrotny pokojowej rewolucji w NRD. Pomimo mobilizacji milicji i wojska protest po tradycyjnej modlitwie w kościele św. Mikołaja przebiegł pokojowo. Miesiąc później, 9 października, runął berliński mur.
Apel o polityczne zaangażowanie
- Także w demokracji występują nastroje odrętwienia, kiedy obywatel nie zabiera głosu, nie uczestniczy w życiu politycznym, nie idzie na wybory - zaznaczył Gauck. Apelował o zaangażowanie w partiach politycznych, Kościołach, związkach zawodowych, stowarzyszeniach i w najbliższym otoczeniu. - Nie wolno nam zapominać, że nasza demokracja zagrożona jest nie tylko przez ideologie i ekstremistów, ale że może być też wydrążona i wysuszona, jeśli obywatele nie będą jej napełniać życiem. Prezydent dodał, że "kto stoi na zewnątrz i jest obojętny, ten staje się obiektem dominacji".
Opozycjoniści w NRD zainspirowani walką Polaków o wolność
Za napisanie ukradkiem "Solidarność" czy "Wolność dla Wałęsy", za przewiezienie z Polski bibuły groziły w NRD surowe kary. Dla ludzi w NRD "Solidarność" była inspiracją do działalności opozycyjnej.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Stephan Bickhardt
Pastor. Wraz z Ludwigiem Mehlhornem był współwydawcą niezależnego pisma „Radix-Blätter”, wydawanego w drugim obiegu. W ramach pisma ukazywały się także zeszyty „Oder. Literarische Texte”, zawierające tłumaczenia tekstów polskich autorów na język niemiecki.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Prof. dr Rainer Eckert
Działacz opozycyjny w NRD. Obecnie dyrektor muzeum historii NRD i podziału Niemiec w Lipsku - Zeitgeschichtliches Forum Leipzig. W latach 80' był wielokrotnie w Polsce, gdzie kupował książki, które przemycał do NRD. Eckert angażuje się w prezentowanie historii Solidarności oraz promuje wiedzę o polskim ruchu opozycyjnym.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Eckhard Hübener
Pastor. Był jednym z 5 obywateli NRD więzionych za sympatię do Solidarności. Stan wojenny stał się podstawą wytoczenia mu procesu za przywiezione z Polski broszury i ulotki, których treści nie rozumiał. Dopiero w więzieniu dowiedział się, co chciał wwieźć z Polski do NRD. Służby bezpieczeństwa dostarczały mu w tym czasie przekłady tekstów skonfiskowanych publikacji. Uczył się ich na pamięć.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Roland Jahn
Roland Jahn zademonstrował własną solidarność z polskim ruchem wolnościowym w spektakularny sposób - przez pół roku jeździł po Jenie rowerem, na którym była umocowana polska flaga. Po ogłoszeniu stanu wojennego napisał na niej "Solidarność z narodem polskim", za co siedział pół roku w więzieniu. Wydalony z NRD wspierał enerdowską opozycję. Obecnie jest dyrektorem Urzędu ds. Akt Stasi
Zdjęcie: DW/R. Romaniec
Thomas Kretschmer
Działacz na rzecz praw obywatelskich. Publicznie wyrażał swoje poparcie dla Solidarności. Na przełomie roku 1981/1982 wysłał przyjaciołom na Sylwestra kartkę z nadrukiem „Lernt Polnisch” (Uczcie się polskiego) za co został skazany na karę więzienia. W 1985 roku Amnesty International uznała go za „Więźnia sumienia”.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Friedrich Magirius
Pastor. Prowadził w latach 1974-1982 Akcję Znak Pokuty. Inicjator obozów letnich, na których spotykali się młodzi ludzie z Polski i z NRD. Tam poznawali też inny obraz historii. Inicjatywę tę uważano za „szkołę opozycji”. W kościele św. Mikołaja w Lipsku prowadził z Christophem Wonnebergiem modlitwy o pokój, które doprowadziły do przełomowych, pokojowych manifestacji w październiku 1989 r.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Ludwig Mehlhorn
Był opozycjonistą związanym z kręgami kościelnymi. W Polsce utrzymywał kontakty z Klubami Inteligencji Katolickiej. Jeździł tam jako działacz Akcji Znak Pokuty, ruchu środowisk kościelnych w NRD, założonego w roku 1958. Nie tylko torował drogę do pojednania polsko-niemieckiego, ale bezsprzecznie był jednym z jego głównych architektów. Znał polski. Zmarł w 2011 roku.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Markus Meckel
Pastor. Jako działacz opozycji w NRD i pierwszy wolno wybrany minister spraw zagranicznych NRD przyczynił się do budowania dobrych stosunków z Polską. Jako poseł do Bundestagu przewodniczył Polsko-Niemieckiej Grupie Parlamentarnej. Meckel aktywnie uczestniczy w dialogu polsko-niemieckim i dba o pamięć Solidarności w Niemczech.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Steffen Mohr
Autor kryminałów, kabarecista, piosenkarz... W latach 70. często jeździł do Polski, gdzie miał wielu znajomych. Uczył sią polskiego i był ...członkiem Solidarności. Posiadał obszerny zbiór pism opozycyjnych z Polski, które zdołał zniszczyć przed rewizją dokonaną przez Stasi. Napisał utwór muzyczny po zamordowaniu ks. Jerzego Popiełuszki i o Solidarności.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Wolfgang Templin
Wolfgang Templin znał język polski, dlatego w kręgach opozycji enerdowskiej razem z Ludwikiem Mehlhornem zbierał i upowszechniał informacje o tym, co się działo w Polsce. Po rocznym pobycie na stypendium w Polsce w poł. lat 70. całkowicie zrewidował swój stosunek do komunizmu. Templin współzałożył grupę "Inicjatywa na Rzecz Pokoju i Praw Człowieka" i brał udział w niemieckim "Okrągłym Stole".
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Hans-Christian Trepte
Slawista, literaturoznawca. W pracy dydaktycznej i naukowej na uczelni w Lipsku poświęcał wiele uwagi polskiej kulturze, dużo publikował na ten temat. Silnie wspierał promocję wiedzy o Solidarności. Studentom przedstawiał obraz odmienny od oficjalnie obowiązującego w NRD spojrzenia na Polskę. Podczas stanu wojennego przebywał we Wrocławiu.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Christoph Wonneberger
Pastor. W 1968 roku uczestniczył w Praskiej Wiośnie. Od 1977 w parafii w Dreźnie organizował m. in. doradztwo dla ludzi, którzy odmówili służby w armii NRD. Bądąc pod wrażeniem Solidarności nauczył się polskiego. Był jednym z głównych organizatorów modlitw o pokój w kościele św. Mikołaja oraz pokojowych manifestacji w październiku 1989 r. Na zdjęciu z Basilem Kerskim dyr. ECS w Gdańsku (z tyłu).
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
Zasłużeni członkowie opozycyjnego ruchu obywatelskiego w byłej NRD
Na konferencji pt. "25 lat wolnych wyborów w Polsce i pokojowej rewolucji w NRD" zorganizowanej przez Instytut Polski w Lipsku członkowie enerdowskiej opozycji, utrzymujący bliskie związki z polską opozycją otrzymali Medale Wdzięczności ECS w Gdańsku.
Zdjęcie: DW/B. Cöllen
13 zdjęć1 | 13
Gauck powiedział, że cieszy się, iż większość Niemców pozytywnie ocenia zjednoczenie Niemiec. Niemiecko-niemieckie napięcia odeszły w cień. - Naród zrasta się. Zjednoczenie udało się - dodał.
Gauck podkreślił też zasługi dawnych działaczy enerdowskiej opozycji demokratycznej. Z nazwiska wymienił Christiana Führera, Rainera Eppelmanna, Ulrike Poppe i Rolanda Jahna.
W uroczystości w Lipsku wzięli udział m. in. prezydent RP Bronisław Komorowski, prezydenci Czech, Słowacji i Węgier oraz byli ministrowie spraw zagranicznych USA James Baker i Henry Kissinger.