Podpisane przez Austrię, Węgry, Rumunię, Bułgarię i Turcję ramowe porozumienie zawiera jedno istotne ustalenie: kraje-sygnatariusze zobowiązują się, że żadne z nich w żadnym wypadku nie wstrzyma czy nie przerwie przepływu gazu. Poza tym uzgodniono, że w toku budowy gazociągu Nabucco rządy krajów tranzytowych dążyć będą do zniesienia ewentualnych państwowych barier, utrudniających realizację projektu.

„Historyczny moment"

Unia Europejska i Turcja wspólnie podkreślają doniosłość planowanego gazociągu. „Jesteśmy świadkami historycznego wydarzenia” – powiedział premier Turcji Recep Tayyip Erdogan podczas uroczystości składania podpisów w Ankarze. Projekt Nabucco jest strategicznie ważny, bo mierzący w sumie 3.300 kilometrów rurociąg przebiega poza terytorium Rosji. Unia Europejska demonstruje w ten sposób, że dąży do większego uniezależnienia się od dostaw surowców energetycznych z Rosji. „Nabucco jest symbolem strategicznego znaczenia stosunków między Turcją i UE” – powiedział szef Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso.

Zgłaszają się potencjalni dostawcy

Budowa gazociągu rozpocznie się w roku 2011. Nie wiadomo jednak jeszcze, które z krajów regionu Morza Kaspijskiego gotowe będą dostarczać gaz ziemny. Dziś, to jest punktualnie w dniu podpisania porozumienia przez kraje tranzytowe, zainteresowanie zgłosiły Azerbejdżan i Turkmenistan. Także Irak wyraził gotowość eksportu gazu ziemnego do Europy za pośrednictwem nowego rurociągu.

Również Iran chciałby tą drogą dostarczać gaz do Europy. W tym wypadku jednak zastrzeżenia zgłosiły Stany Zjednoczone. Turcja natomiast nie widzi problemu: „Jeżeli spełnione zostaną określone warunki, to i Iran będzie mógł zostać przyjęty do grona dostawców” – powiedział premier Erdogan. Turcja zakłada, że dzięki Nabucco zainkasuje opłaty tranzytowe rzędu 450 milionów euro rocznie.

Joschka Fischer doradcą koncernów RWE i OMV

W budowie gazociągu Nabucco uczestniczy niemiecki koncern energetyczny RWE. Na początku lipca RWE zatrudnił – wspólnie z austriackim OMV - byłego ministra spraw zagranicznych i wicekanclerza Joschkę Fischera jako doradcę ds. „komunikacji politycznej”. Zadaniem byłego czołowego polityka Partii Zielonych będzie nawiązanie i pielęgnacja kontaktów z przedstawicielami władz politycznych krajów uczestniczących w budowie gazociągu Nabucco.

Joschka Fischer idzie zatem w ślady byłego kanclerza Gerharda Schroedera (SPD), który przejął funkcję szefa rady nadzorczej konsorcjum planowanego Gazociągu Północnego. Za pośrednictwem tego rurociągu rosyjski Gazprom chce przy współpracy z niemieckimi partnerami E.ON i BASF od roku 2011 dostarczać syberyjski gaz do Europy Zachodniej.

Nabucco ma od roku 2014 transportować do Europy do 31 miliardów metrów sześciennych gazu ziemnego rocznie. Koszty budowy rurociągu ocenia się na niespełna 8 miliardów euro. Spory na tle finansowania inwestycji spowodowały, że termin podpisania umowy był wielokrotnie odkładany. Pomysł gazociągu, prowadzącego znad Morza Kaspijskiego przez Turcje do Austrii, zrodził się bowiem już w roku 2002.

(bs/ma/dpa/ap/rtr)