Pomimo upływu 20 lat od upadku muru historia podziału miasta jest wciąż bardzo żywa w świadomości ludzi. Zainteresowaniu temu wychodzi na przeciw stołeczne biuro promocji turystyki, które opracowało szereg tras wzdłuż dawnego muru. Są też placówki dokumentujące historię podzielonego miasta i życie w NRD.

Szlak muru

Berliński szlak muru liczy ogólnie 160 km i prowadzi śladami dawnych zasieków i umocnień granicznych, jakimi okolony był Berlin Zachodni. Interesujące z historycznego punktu widzenia fragmenty tej granicy przeplatają się na tej trasie z odcinkami atrakcyjnymi krajobrazowo. 40 przystanków na tym szlaku ilustrowanych jest zdjęciami oraz tekstami w kilku językach o wydarzeniach związanych z danym etapem czy historią budowy muru i podziału miasta.

Pomocny GPS

"Discovery Tours MauerGuide" jest pierwszą trasą zwiedzania miasta wspomaganą techniką satelitarną GPS. 22 przystanki na trasie 105 km objaśniane są po niemiecku i angielsku z dodatkiem autentycznych dokumentów zdjęciowych i nagrań. Przewodniki GPS wypożyczać można w kiosku przy dawnym przejściu granicznym Checkpoint Charlie na skrzyżowaniu Friedrichstrasse i Zimmerstrasse oraz w placówce dokumentacji muru przy Bernauerstrasse.

Więcej niż przejście graniczne

Od 1963 roku o podziale miasta informuje małe muzeum przy Checkpoint Charlie, usytuowane w pobliżu ówczesnej niemiecko-niemieckiej granicy. Placówka ta była jednak czymś więcej niż tylko muzeum: przez małe okienko można było tu obserwować co dzieje się na przejściu granicznym. Tu mogli też zwracać się o pomoc ludzie, którym udało się uciec ze wschodniego Berlina. Wszystko to dokumentują zbiory, łącznie z przedmiotami, które pomogły w ucieczce.

Muzeum NRD

Muzeum NRD unaocznia natomiast życie codzienne podzielonego miasta i kraju - na podstawie autentycznych eksponatów, które do niedawna jeszcze były w użyciu, można poszerzyć wiedzę, obalić albo i utwierdzić stereotypy. Eksponaty nie są przy tym pochowane w witrynach. Wręcz przeciwnie - można je dotykać, wypróbować, sprawdzić w działaniu.

Miejsce pamięci ofiar Stasi

Większa część gmachu i wyposażenia dawnego centralnego aresztu śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Stasi) zachowała się właściwie w nienaruszonym stanie. Tam właśnie urządzono miejsce pamięci Hohenschoenhausen, gdzie poznać można autentyczne warunki, w jakich przetrzymywano i przesłuchiwano przeciwników enerdowskiego reżimu. Jest to także placówka badawcza historii NRD, gdzie odbywają się wystawy i publiczne imprezy poświęcone temu rozdziałowi niemieckiej historii. Przewodnikami po tym obiekcie są w większości byli więźniowie, którzy opowiadają o warunkach aresztu i metodach przesłuchań enerdowskiej bezpieki.

Przeżyjmy to jeszcze raz

Kto chce natomiast odświeżyć pamięć czy zaznajomić się z klimatem realnego socjalizmu á la NRD - temu można polecić noc w "ostelu", czyli typowym hotelu czasów sprzed upadku komunizmu. Siermiężne umeblowanie, bezguście w aranżacji wnętrz i gburowaty personel to gwarancja autentycznej atmosfery lat Ulbrichta, Honeckera & Co.

pg / Małgorzata Matzke

red.: Bartosz Dudek