Czasy, w których kierowca 40-tonowej ciężarówki czuł się wolny i niezależny bezpowrotnie minęły. Presja czasu, brak szacunku, samotność i niskie płace charakteryzują branżę logistyczną. Dlatego tak desperacko poszukuje się nowych pracowników w kampaniach na YouTubie i Instagramie. Co roku na emeryturę w Niemczech przechodzi 35 000 kierowców, a tylko 15 000 nowych siada za kółkiem. Od lat branża narzeka na niedobór pracowników.

Trudne warunki pracy

Przyczyn jest wiele. – Z jednej strony sztywne warunki kształcenia dla firm i pracowników – mówi Maximilian Pretzel, rzecznik prasowy Niemieckiego Związku Spedycji i Logistyki (DSLV). – Zmieniły się również wymagania młodych kierowców chociażby odnośnie pogodzenia pracy z życiem rodzinnym.

W branży, na rampach załadowczych panuje często ostry ton, który też może niektórych zniechęcić do tego zawodu – wyjaśnia Pretzel. W przeszłości wielu kierowców zrobiło prawo jazdy bezpłatnie w ramach obowiązkowej służby wojskowej. Po jej zniesieniu zaczęło brakować i tych kierowców.

Jak na Wyspach

Co się dzieje, gdy są ciężarówki, ale nie ma ich kto prowadzić, można zaobserwować obecnie w Wielkiej Brytanii. Surowe przepisy wizowe po brexicie doprowadziły do rażącego niedoboru wykwalifikowanych pracowników w sektorze logistyki. Branżowy związek Road Haulage Association szacuje, że Wielkiej Brytanii brakuje około 100 000 kierowców ciężarówek. Efektem są ogromne problemy z dostawami benzyny i żywności. Od początku tygodnia z pomocą przyszło wojsko.

Również w Niemczech ostrzega się przed podobnym scenariuszem, jeśli wkrótce nie znajdzie się środków przeciwdziałających niedoborowi kierowców. – W Niemczech też mamy do czynienia z powolnym załamaniem dostaw – mówi Dirk Engelhardt, dyrektor Federalnego Stowarzyszenia Transportu Towarowego, Logistyki i Utylizacji (BGL). Podobna do Anglii sytuacja może mieć miejsce w Niemczech już za dwa, trzy lata – przestrzega. – Polityka, biznes i społeczeństwo muszą się wreszcie obudzić i stanowczo wspólnymi siłami przeciwdziałać niedoborowi kierowców.

Pod presją płacy

Tym ostrzeżeniom zaprzecza m.in. związek zawodowy Verdi. – Nie uważam, by problem dotkliwie dotknął Niemcy – mówi Stefan Thyroke, kierownik działu spedycji i logistyki w Verdi. W perspektywie krótkoterminowej może nawet przybyć kierowców, bo wielu z nich przyjeżdża teraz z Wielkiej Brytanii do UE. – Wszyscy mówią o braku kierowców, ale chodzi o brak tych lokalnych – podkreśla Thyroke. Kierowcy z krajów Europy Wschodniej od dawna już rekompensują brak narybku w Niemczech i innych krajach.

Jednak z punktu widzenia branżowych ekspertów stwarza to nowe problemy. Wielu kierowców z firm transportowych z Europy Wschodniej jeździ częściowo legalnie, częściowo nielegalnie, na warunkach obowiązujących w danym kraju pochodzenia.

Bywa, że niektórzy wracają do domu tylko dwa razy w roku. Stąd niemieckie firmy transportowe są pod presją płacy, co pogłębia tylko niedobór wykwalifikowanych pracowników.

Ponad 10 000 euro

Od kilku lat dyrektywa UE o delegowaniu pracowników ma chronić przed wyzyskiem i niskimi płacami, ale rzeczywistość jest inna – mówi Dirk Engelhardt z branżowego związku BGL. Aby egzekwować przepisy, potrzebne są cyfrowe środki kontroli.

Ale czy firmy nie mogłyby również zrobić więcej dla własnej atrakcyjności? Na przykład wprowadzić pakiety bezpłatnych praw jazdy w ramach zdobywania zawodu? Na razie przedsiębiorstwa tylko w wyjątkowych przypadkach przejmują koszty drogich, ale koniecznych kursów dokształcania kierowców ciężarówek – krytykuje związkowiec Thyroke. Dla średnich firm to zbyt drogie – odpowiada Engelhardt.

Na zdobycie prawa jazdy i podstawowych kwalifikacji niezbędnych do podjęcia pracy w zawodzie kierowcy potrzebnych jest ponad 10 000 euro. Zmienić muszą się przede wszystkim warunki ramowe i wizerunek zawodu. Wtedy zaczną interesować się nim młodzi ludzie.

(DPA/dom)