Kleszcze mogą wywoływać kilka poważnych chorób. Teraz w Europie pojawia się kolejny wirus, znany jako wirus Alongshan (ALSV) , który został odkryty w Chinach.
Reklama
Wirus Alongshan (ALSV), odkryty sześć lat temu w Chinach, jest już rozpowszechniony wśród europejskich kleszczy. Według Centrum Medycyny Podróżniczej (CRM) z siedzibą w Düsseldorfie, wirus ten został dotychczas znaleziony w kleszczach w Finlandii, Francji, Rosji i Szwajcarii. Pierwsze przypadki tego wirusa zostały również potwierdzone w Niemczech.
Badacze z Wyższej Szkoły Weterynaryjnej (Tiho) w Hanowerze znaleźli dowody na przenoszenie wirusa ALSV przez kleszcze na dzikie zwierzęta w Dolnej Saksonii. Swoje badania opublikowali w tym roku w czasopiśmie specjalistycznym „Microorganisms”.
„Obszary występowania wielu rodzimych gatunków kleszczy znacznie się rozszerzyły w ostatnich latach” – powiedział Tomas Jelinek, dyrektor naukowy CRM. Łagodne zimy i cieplejsze lata wyraźnie sprzyjają tym pajęczakom.
Najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze w Niemczechkleszcze w Niemczech jest borelioza z Lyme, na którą w początkowym stadium pomocny jest antybiotyk. Oprócz tego, w szczególności na południu i południowym zachodzie kraju rozpowszechnione jest wczesnoletnie zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych (FSME), przeciwko któremu istnieje szczepionka.
Według CRM w przypadku zarażenia wirusem ALSV dotychczas nie stwierdzono ciężkich przypadków zachorowań, które wykraczałby poza objawy grypopodobne.
Kleszcze - tylko pasożyty czy coś więcej
Te małe odporne pajęczaki są plagą nie tylko dla ludzi. Ich ofiarą padają również zwierzęta. Tym udało im się jednak wypracować swój własny sposób na zwalczanie kleszczy.
Uwaga, kleszcz!
Na świecie żyje około 900 gatunków kleszczy. Trzeba pamiętać, że kleszcze nie są insektami, lecz zaliczane są do roztoczy (Acarida). Żyją w krzakach i trawie czekając na swojego żywiciela. Kleszczem najczęściej występującym w Niemczech jest kleszcz pospolity, kleszcz pastwiskowy, kleszcz psi (Ixodes ricinus).
Zdjęcie: zecken.de
Kłując i ssąc
Ryjkiem, który składa się z pokrytych licznymi kolcami szczęk, kleszcz rozcina skórę żywiciela i umieszcza w ranie kolce tak, by możliwie trwale pozostać na swojej ofierze. Dlatego wybiera on najczęściej te miejsca na ciele, gdzie skóra jest wyjątkowo cienka i unaczyniona. Pożywieniem kleszcza nie jest jednak krew, lecz głównie limfa, która wypływa z rany.
Zdjęcie: picture-alliance/OKAPIA KG, Germany
Lecznicze działanie śliny kleszcza
Kleszcze przenoszą często bakterie i wirusy, które mogą prowadzić do chorób. W Niemczech występują najczęściej przypadki boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu. Okazuje się jednak, że kleszcze mają też zalety. Naukowcy z Oksfordu wykryli, że białko w ślinie kleszczy ma właściwości przeciwzapalne. Tym samym może uchodzić za potencjalny środek leczniczy przeciwko określonym chorobom.
Mimo najnowszych odkryć naukowych kleszcze to niebezpieczne pasożyty. Z powodu krótkiej i ciepłej zimy na wschodzie Stanów Zjednoczonych kleszcze dają się mocno we znaki łosiom. Wg danych University of New Hampshire ostatniej zimy z powodu kleszczy padło tam 70 proc. cielaków łosia.
Zdjęcie: picture-alliance/AP Photo/J. Cole
Symbioza w walce z parazytami
W Afryce żyją gatunki ptaków, które oczyszczają skórę zwierząt z parazytów. Za przykład może posłużyć widoczny na zdjęciu bąkojad żółtodzioby, który oczyszcza właśnie skórę świni brodawkowatej. To układ korzystny dla obu stron. Świnia pozbędzie się kleszczy, a ptak otrzyma wzamian smakowity posiłek.
Zdjęcie: picture-alliance/WILDLIFE
Papierosy sposobem na kleszcze
Żywicielami kleszczy są także ptaki. Żeby się przed nimi chronić gil meksykański rozwinął wyjątkową strategię. Badania opublikowane w Journal of Avian Biology pokazały, że wysiadujące jajka gile impregnują swoje gniazda niedopałkami papierosów. Okazuje się, że nikotyna działa zabójczo na parazyty. Może mieć jednak też negatywny wpływ na system nerwowy piskląt.
Zdjęcie: picture-alliance/All Canada Photos
Bez widoków na poprawę
Wytępienie uciążliwych kleszczy nie jest wcale proste i nikt się tym narazie nie zajmuje. Pajęczaki te są bardzo odporne i są w stanie przeżyć także pranie w pralce czy krótki pobyt w zamrażarce. Ten, kto został ukąszony przez kleszcza powinien śledzić to miejsce czy nie pojawi się tzw. rumień wędrujący. Dobrze jest też skorzystać ze szczepień przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.
7 zdjęć1 | 7
Lista patogenów rośnie
Jednak wirus Alongshan powiększył listę patogenów przenoszonych przez ukąszenia kleszczy. Podczas systematycznego badania zebranych kleszczy w Szwajcarii w latach 2021-2022, okazało się, że wirus ALSV występował u nich nawet częściej niż wirus FSME. Również w badaniu przeprowadzonym w Finlandii w 2019 roku wykryto u kleszczy wykryto wirusy ALS, jednak nie stwierdzono związanych z nimi chorób u ludzi.
Reklama
W opinii zespołu naukowców z Wyższej Szkoły Weterynaryjnej w Hanowerze, konieczne są dalsze badania, aby ocenić potencjalne ryzyko ALSV dla zdrowia ludzi i zwierząt.
Niemiecki Urząd ds. Ochrony Konsumentów i Bezpieczeństwa Żywności w Dolnej Saksonii (Laves) dostarczył naukowcom próbki krwi dzikich zwierząt z polowań w sezonie myśliwskim lat 2017-2019. Wśród nich znaleziono próbkę jelenia szlachetnego z lasów Dolnej Saksonii, która była pozytywna na obecność ALSV, a także wykryto specyficzne przeciwciała ALSV u innych dzikich i domowych zwierząt. Nowy wirus został również wykryty w ciałach i ślinie kleszczy, zebranych w różnych miejscach.