Kościół katolicki. Zaczyna się Rok Jubileuszowy
24 grudnia 2024
Robotnicy budowlani w Rzymie od wielu tygodni pracują pod presją czasu. Biskupi na całym świecie promują podróże do Świętego Miasta. W Wigilię Bożego Narodzenia papież Franciszek ogłasza Rok Jubileuszowy.
Jest to przede wszystkim tradycyjne wydarzenie religijne, uroczysta pielgrzymka do Bazyliki Świętego Piotra i innych rzymskich kościołów. Po raz pierwszy obchodzono je w 1300 roku. Rok Jubileuszowy jest potężnym bodźcem turystycznym dla miasta. Eksperci spodziewają się 30 milionów dodatkowych odwiedzających Rzym.
Spontaniczne przebudzenie
Augsburski teolog Jörg Ernesti mówi o „spontanicznym przebudzeniu” w 1300 roku. W tym czasie do Rzymu przybyło wielu pielgrzymów, a papież Bonifacy VIII dość spontanicznie ogłosił Rok Jubileuszowy, Rok Święty. Oficjalne rozpoczął się on nie w Boże Narodzenie, jak to było później w zwyczaju, ale bullą papieską pod koniec lutego. Bonifacy VIII wykorzystał tę sytuację do obrony przed oskarżeniami o herezję.
W 1300 roku, jak wyjaśnia Ernesti w rozmowie z DW, św. Bonifacy postanowił, że Rok Jubileuszowy powinien odbywać się co 100 lat. Jednak już w 1350 roku, kiedy papieże rezydowali w Awinionie, a papiestwo przeżywało głęboki kryzys, ogłoszono kolejny Rok Święty. A następnie co 25 lat od XV wieku. – Aspekt finansowy zawsze odgrywał pewną rolę – mówi Ernesti. – Ale solidarność Kościoła powszechnego jest również istotna.
Ponadto zawsze istnieje oferta odpustu jubileuszowego. We wcześniejszych stuleciach miał on kluczowe znaczenie. Ci, którzy odbędą pielgrzymkę do najważniejszych kościołów w Rzymie z ich Świętymi Drzwiami (co może oznaczać dzienną wędrówkę o długości 25 kilometrów), mogą otrzymać odpuszczenie doczesnych kar za grzechy. W przeszłości wiązało się to z płatnościami pieniężnymi, które zasilały papieską kasę.
Ostatni Rok Jubileuszowy odbył się w 2016 roku. Był on „nadzwyczajnym”, ponieważ papież Franciszek ogłosił go poza zwykłym 25-letnim cyklem. Rozpoczął się dokładnie 50 lat po uroczystym zakończeniu drugiego Soboru Watykańskiego. Motto papieża na ten rok brzmiało: „Bądźcie miłosierni jak Ojciec wasz jest miłosierny”.
W ten sposób Franciszek pragnął zakotwiczyć temat miłosierdzia na całym świecie. Pozwolił też diecezjom na całym świecie na zakładanie Drzwi Świętych w poszczególnych kościołach.
Wydarzenie medialne
Teolog Jörg Ernesti pamięta Wigilię Bożego Narodzenia 1974 roku. Program telewizyjny ARD pokazywał wtedy „23:25 – Otwarcie Roku Świętego przez papieża Pawła VI – transmisja z Placu Świętego Piotra w Rzymie”. Ośmioletni wówczas Ernesti siedział przed telewizorem ze swoją rodziną. Podobnie jak miliard ludzi. Było to jedno z największych wydarzeń telewizyjnych do tej pory. Około 40 stacji telewizyjnych na całym świecie nadawało transmisję na żywo.
Paweł VI, który był papieżem w latach 1963-1978, jako pierwszy przekształcił Rok Jubileuszowy w globalne wydarzenie medialne. Jako papież Soboru Watykańskiego II (1962-1965), który wyprowadził Kościół katolicki ze średniowiecza i wprowadził go w erę nowoczesności z poszanowaniem wolności religijnej, miał wielu konserwatywnych i postępowych krytyków. Dlatego wykorzystał ten rok jako wezwanie do „odnowy i pojednania”. Było to zgodne z głównym założeniem jego pontyfikatu. Paweł VI był pierwszym papieżem, który nadał Rokowi Jubileuszowemu programowy tytuł. Od tego czasu każdy taki rok ma swoje motto.
Pielgrzymi nadziei
Motto na nadchodzący rok brzmi „Pielgrzymi nadziei”. Odpowiada to roli, jaką Franciszek widzi dla siebie i Kościoła w świecie pełnym kryzysów i konfliktów. Od lat ubolewa, że świat pogrążony jest w „trzeciej wojnie światowej”, która jest zasadniczo zglobalizowana i często dotyka najbiedniejszych ludzi na świecie. Zdecydowanie potępia wojny i eksport broni.
Rok Jubileuszowy to nie tylko tradycja. – Nie wszystko, co ludzie dziś z nim kojarzą, było tam od początku – wyjaśnia Ernesti. Na przykład Święte Drzwi, młotek do ich otwierania i zamurowywanie na koniec roku zostały dodane dopiero kilka wieków po 1300 roku. Teraz Franciszek zdecydował, że po prostu otworzy drzwi, skądinąd zawsze zamknięty prawy portal Bazyliki Świętego Piotra, a następnie przejdzie przez nie. W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia papież otworzy również Drzwi Święte w więzieniu Rebibbia w Rzymie.
Ten rok z pewnością przyniesie jeszcze inne innowacje. Watykan po raz pierwszy reklamuje Rok Jubileuszowy za pomocą maskotki. Stylizowana na mangę postać pielgrzymkowa Luce ma przemawiać w szczególności do młodych ludzi, których pod koniec lipca Watykan spodziewa się w Rzymie kilku milionów.
Po raz pierwszy w historii Roku Jubileuszowego odbędzie się pielgrzymka osób queer, która również pojawi się w oficjalnym kalendarzu pielgrzymek. 6 września członkowie społeczności LGBTQ odbędą pielgrzymkę do Bazyliki Świętego Piotra.