To dobra wiadomość w natłoku tych niepokojących: amerykańscy naukowcy podejrzewają, że szczepionki typu mRNA wywołują trwałą reakcję immunologiczna organizmu.

Z badania opublikowanego w magazynie „Nature" wynika, że preparaty firm BioNTech/Pfizer oraz Moderna mogą chronić przed koronawirusem przez wiele lat, bez konieczności odświeżania szczepień. Warunkiem jest jednak, że wirus mutując nie zmieni gruntownie swojej struktury.

W badaniu przyjrzano się trwałej skuteczności szczepionek mRNA, nie badano za to tych wektorowych, które oferują firmy AstraZeneca czy Johnson & Johnson.

Żywotność komórek B

Grupa badaczy skupiona wokół Aliego Ellebedy'ego z Uniwersytetu Waszyngtona w St. Louis badała głównie tak zwane centrum zarodkowe, powstające w węzłach chłonnych po szczepieniu albo przebytej infekcji.

Kluczową rolę odgrywają przy tym limfocyty B, nazywane też komórkami B. Należą one do białych krwinek i tylko one mogą wytwarzać komórki plazmatyczne zdolne do produkcji przeciwciał. Limfocyty B i limfocyty T tworzą razem tak zwany adaptacyjny układ odpornościowy, który potrafi się dopasować do nowych albo zmienionych czynników zakaźnych.

Gdy komórki B zostaną uaktywnione przez obce antygeny, mogą rozwinąć się w produkujące przeciwciała komórki plazmatyczne albo komórki pamięci. A im dłużej limfocyt B pozostaje w organizmie, tym lepiej układ odpornościowy radzi sobie z mutacjami wirusa.

Centrum zarodkowe długo aktywne

„Nasze badania pokazują, że szczepionki przeciwko SARS-Cov-2 bazujące na mRNA indukują trwałą odpowiedź komórek GC-B, która umożliwia wytworzenie solidnej odporności humoralnej” – czytamy w podsumowaniu badania. Odpornością humoralną nazywa się taką część odpowiedzi  immunologicznej, która rozprowadzana jest przez niekomórkowe elementy płynów występujących w organizmie.

Badanie pokazało teraz jak wytrzymała jest ta odpowiedź: zazwyczaj centrum zarodkowe jest mocno aktywne przez dwa tygodnie po infekcji albo szczepieniu, ale potem jego aktywność zaczyna spadać. U wszystkich 14 uczestników badania, których zaszczepiono preparatem mRNA, centrum było jednak bardzo aktywne nawet 15 tygodni od momentu podania pierwszej dawki, a liczba komórek pamięci prawie wcale nie spadła.

Trwała ochrona przed koronawirusem?

Już w lutym naukowcy dowiedli w jednym z badań, że nawet osiem miesięcy po infekcji ozdrowieńcy mieli w szpiku kostnym komórki odpornościowe przeciwko Sars-Cov-2. Te, a także inne badania, pozwalają domniemywać, że u ozdrowieńców komórki pamięci limfocytów B pozostają w organizmie nawet do roku. Gdy ozdrowieńców dodatkowo jeszcze się zaszczepi, mogą oni nawet na trwałe wytworzyć odporność przeciwko wirusowi.

Podobnie długo występujące działanie możliwe jest także u osób zaszczepionych preparatem mRNA, uważają autorzy badania z Uniwersytetu Waszyngtona. Oznacza to, że jeśli wirus Sars-Cov-2 nie zmieni zasadniczo swojej struktury na skutek mutacji, to szczepienia odświeżające potrzebować będą tylko osoby z osłabionym układem odpornościowym – na przykład osoby w podeszłym wieku lub przyjmujące leki immunosupresyjne.