Wśród tegorocznych laureatów nagrody znalazł się przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso. Laudację na jego cześć wygłosił premier Donald Tusk.„Portugalczyk odbiera w Berlinie, w dniu jedności Niemiec, renomowaną nagrodę a laudację wygłasza polski premier. To wspaniały symbol pokazujący, jak daleko zaszła dziś Europa” – powiedział José Manuel Barroso na berlińskiej uroczystości. Podziękował też Irlandczykom mówiąc, że jest to dobry dzień dla Europy. Wyraził jednocześnie nadzieję, że Traktat Lizboński będzie mógł wejść wkrótce w życie.

Gratulując po portugalsku laureatowi nagrody Donald Tusk podkreślił, że poparcie Irlandczyków dla Traktatu jest również osobistą zasługą przewodniczącego Komisji Europejskiej: "José Manuelu, dalej burz mury, dalej buduj mosty” – powiedział polski premier nawiązując do motta nagrody, które brzmi „Burzyć mury – budować mosty”. Podkreślił też mistrzowskie opanowanie przez José Manuela Barroso sztuki kompromisu, niezbędnej dla budowania solidarnej Europy. Odniósł się przy tym do słynnego eseju Leszka Kołakowskiego „Jak być konserwatywno-liberalnym socjalistą?”.

W hołdzie odwadze cywilnej

W kategorii „Sieć odwagi cywilnej” Nagrodą Kwadrygi została uhonorowana „Kampania Miliona Podpisów” prowadzona od dwóch lat przez irańskie kobiety. Organizacja domaga się respektowania nagminnie łamanych w Iranie praw człowieka, a przede wszystkim praw kobiet. Kampania, prowadzona często z narażeniem życia, dąży do przeforsowania w irańskim parlamencie niezbędnych reform. Samo przyjęcie przez Kampanię nagrody Kwadrygi nie jest pozbawione ryzyka, ale irańskie aktywistki zdecydowały się je podjąć. Uznały wyróżnienie za symbol międzynarodowej solidarności.

Żyjąca w Niemczech Rezvan Moghaddam odbierając nagrodę przypomniała filozofię Mahatmy Gandhiego. W przeddzień niemieckiego Święta Jedności przypadła 140. rocznica urodzin tego wielkiego zwolennika pacyfizmu jako środka walki politycznej.

Drzewka dla pokoju

Laureatami tegorocznej nagrody zostali także: były prezydent Czech Vaclav Havel, „ojciec pierestrojki”, ostatni przywódca ZSRR Michaił Gorbaczow, opozycjonistka NRD, współzałożycielka „Neues Forum” Bärbel Bohley i niemiecki muzyk Marius Müller Westernhagen. Przed oficjalną uroczystością, która odbyła się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, część laureatów posadziła symboliczne drzewka na łące przed Reichstagiem. „Ludzie, którzy w przeszłości dokonali czynów, których pozytywne skutki odczuwamy dzisiaj, sadzą kawałeczek przyszłości” – powiedziała przedstawicielka pozarządowej organizacji „Werkstatt Deutschland”, która w 2003 r. powołała do życia nagrodę Kwadrygi. Michaił Gorbaczow stwierdził przy tej okazji, że wbrew jego oczekiwaniom proces jednoczenia się Niemiec przebiega lepiej, niż można się było tego spodziewać.

Nagroda nawiązuje swą nazwą do rzeźby kwadrygi prowadzonej przez boginię zwycięstwa, która wieńczy Bramę Brandenburską. Budowla kiedyś była symbolem podziału, ale po przełomie 1989 r. stała się znakiem jedności Niemiec i Europy. Każdy wyróżniony otrzymał symboliczną statuetkę kwadrygi i nagordę pieniężną w wysokości 25 tys. euro. Łączna suma nagród wyniosła 100 tys. euro i jak podali organizatorzy, w tym roku w całości została ufundowana z datków.

Laureatami nagrody Kwadrygi byli m.in.: aktor Armin Muelle-Stahl, premier i minister finansów Luksemburga Jean-Claude Juncker (2003), premier Turcji Recep Tayyip Erdogan (2004), były kanclerz Niemiec Helmut Kohl, rodzina Roberta McCartneya, ofiary IRA (2005), laureat Pokojowej Nagrody Nobla Szimon Peres z Izraela i prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko (2006), szwedzka królowa Sylwia i byly kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder (2007), a także prezydent Serbii Boris Tadić, muzyk Peter Gabriel i pracujący z ubogimi franciszkanin Eckart Höfling (2008).

Elżbieta Stasik

red. odp. Agata Kwiecińska / du