W nocnym maratonie parlamentarnym niemiecki Bundestag uchwalił w czwartek (1.06.2017) 17 nowych ustaw, w tym m.in. o zakazie zawierania związków małżeńskich przez osoby niepełnoletnie.

Niemiecki rząd dążył do zmiany ustawy, ponieważ przez wzmożony napływ imigrantów do Niemiec przybywa także coraz więcej par małżeńskich, w których jeden z partnerów, z reguły kobieta, jest jeszcze niepełnoletnia.

Jak podaje ministerstwo spraw wewnętrznych, obecnie w całych Niemczech zarejestrowanych jest 1475 nieletnich osób jako zamężne; większość z nich to dziewczęta. 361 z nich nawet jeszcze nie ukończyło 14. roku życia. Jak wynika z danych urzędowych, 663 nieletnich żon pochodzi z Syrii, Afganistanu, Iraku, Bułgarii, Rumunii i Grecji. Nieletnie zamężne Greczynki przynależą zazwyczaj do tamtejszej tureckiej mniejszości.

Nieważne małżeństwa nieletnich

W myśl nowej ustawy związki małżeńskie zawarte przez osoby poniżej 16. roku życia są zasadniczo nieważne. Mogą być one anulowane przez sąd, jeżeli jedno z małżonków w momencie zawierania małżeństwa było w wieku 16-18 lat. Tylko w szczególnych przypadkach regulacja ta może nie obowiązywać, np. gdy jeden z partnerów był nieletni w momencie ślubu, w międzyczasie osiągnął pełnoletność i potwierdzi chęć pozostania w związku. Ta regulacja odnosi się także do małżeństw zawartych za granicą.

Nowa ustawa przewiduje także kary dla imamów czy innych duchownych, udzielających ślubu osobom poniżej 18. roku życia. Łamanie tego przepisu traktowane jest jako wykroczenie i może być karane grzywną do 5 tys. euro. 

W większości rozwiniętych krajów obowiązuje minimalny wiek zdolności do zawarcia małżeństwa. Jak informuje UNiCEF, w roku 2014 było prawie 720 mln kobiet i 156 mln mężczyzn, którzy weszli w związek małżeński przed ukończeniem 18. roku życia. 250 mln kobiet było żonami nie ukończywszy nawet 15 lat. Przypadki takie występują najczęściej w Azji Południowej i w Afryce.

Małżeństwo z opiekunem

Do Niemiec z falą uchodźców dostało się wiele dziewcząt, które przed ucieczką zmuszono do zawarcia małżeństwa. Kobiety i dziewczęta po drodze, podczas ucieczki częstokroć narażone są na przemoc na tle seksualnym i są wykorzystywane. Z tego względu wiele rodzin – właściwie w dobrej wierze – zmusza nieletnie dziewczęta do zawarcia małżeństwa, aby podczas ucieczki były pod opieką mężczyzny. Kiedy docierają już do celu, nierzadko decydują się na odejście z takiego związku. Organizacje pomocowe dla kobiet, działające także w Niemczech, sygnalizują, że coraz częściej w ich poradniach pojawia się właśnie temat takich przymusowych małżeństw.

kna / Małgorzata Matzke