Ponadpartyjna Fundacja im. Theodora Heussa, pierwszego prezydenta RFN (1949-1959) i polityka liberalnej FDP wyróżniła Gersdorf za „wzorową niezłomność, jednoznaczną postawę i odwagę cywilną, z którą broni nieodzownych warunków demokracji”.

Tegoroczną nagrodę otrzymuje „kobieta, która odmówiła podporządkowania się zarządzeniom polskiego rządu i polskiego parlamentu” – powiedziała w laudacji wiceszefowa fundacji, była minister sprawiedliwości Niemiec Sabine Leutheusser-Schnarrenberger.

– Powołując się na art. 183 ustęp 3 polskiej konstytucji, zgodnie z którym powołana została przez prezydenta Polski na sześcioletnią kadencję, wytrwale odmawia zaakceptowania zarządzonego ustawą przejścia w stan spoczynku i rezygnacji z urzędu pierwszej prezes Sądu Najwyższego – podkreśliła. 

Leutheusser-Schnarrenberger zwróciła uwagę, że Polska nie jest jedynym krajem, w którym dostrzec można niepokojące zjawiska.

Skrajna prawica rośnie w siłę

– Trudno znaleźć europejski kraj, w którym skrajnie prawicowe, populistyczne ruchy i partie opierające się na nacjonalistycznych, czy wręcz rasistowskich ideologiach, nie miałyby godnej odnotowania i rosnącej liczby zwolenników, a niekiedy, przede wszystkim w Polsce, na Węgrzech, w Austrii i od niedawna także we Włoszech odnoszą one budzące niepokój sukcesy wyborcze – mówiła polityk niemieckiej FDP.

Celem tych partii jest stworzenie „autokratycznego systemu władzy”, aby z jego pomocą zbudować „etno-nacjonalistyczne państwo”, czy jak mówi Viktor Orban „nieliberalną demokrację” – kontynuowała autorka laudacji. 

W takim systemie wolność prasy, słowa i wyznania oraz prawa podstawowe służące ochronie mniejszości są jedynie „przeszkadzającymi elementami”  pochodzącymi ze „znajdującego się na manowcach zachodniego liberalizmu”. Celem jest „etnicznie i kulturowo homogeniczne państwo narodowe” – dodała.

Jak zaznaczyła, w UE przede wszystkim Węgry i Polska, a poza Unią Turcja i Rosja są „najdalej zaawansowane  na drodze  do najciemniejszej europejskiej przeszłości”. Zdaniem działaczki FDP jesteśmy świadkami „zmasowanych ataków na legitymację i praworządność demokratycznych systemów rządzenia w UE i poza nią”.

Patriotyzm konstytucyjny

Zdaniem Leutheusser-Schnarrenberger Europa potrzebuje demokratów takich jak Małgorzata Gersdorf, którzy „wyznają patriotyzm, który nie posługuje się irracjonalnym etnicznym rasistowskim nacjonalizmem, lecz opiera się na wolnościowej praworządnej i demokratycznej konstytucji wspólnoty”. Potrzebujemy patriotów konstytucyjnych, a dzisiejsza laureatka „ucieleśnia ich we wzorowy sposób” – powiedziała wiceszefowa Fundacji im. Theodora Heussa.

Tekst przemówienia laudatorki opublikowano na stronie internetowej fundacji.    

Nagroda Theodora Heussa jest przyznawana od 1965 roku. Jej celem jest „wyróżnianie i umacnianie obywatelskiego zaangażowania” oraz „prezentowanie demokracji jako formy życia”.  Pierwszym laureatem była organizacja Akcja Znaki Pokuty organizująca wyjazdy młodych Niemców do byłych niemieckich obozów koncentracyjnych w Europie Wschodniej, między innymi w Polsce i ZSRR. Uczestnicy pracują w miejscach pamięci i poznają ich historię.

Laureatami nagrody byli także prezydenci Niemiec Gustav Heinemann i Richard von Weizsaecker, pisarz Guenter Grass, artysta Christo oraz organizacja humanitarna Terre des Hommes. Nagroda nie jest dotowana.