Merkel i jej ministrowie w Izraelu. "Nowa faza relacji"
4 października 2018
Iran i problem antysemityzmu w Niemczech to dwa tematy, które poruszane są w trakcie niemiecko-izraelskich konsultacji międzyrządowych, pierwszych od prawie trzech lat.
Reklama
Izrael wezwał Niemcy, by stanęli po jego stronie w walce przeciwko atomowym zbrojeniom Iranu. W czasie spotkania z Angelą Merkel prezydent Izraela Reuven Rivlin skrytykował Unię Europejską za kontynuowanie handlu i z Iranem. Rywin wezwał Europę do tego, by przyłączyła się do nowych sankcji przeciwko Teheranowi. – Irański potwór musi zostać zagłodzony, a nie dokarmiony – powiedział izraelski polityk. Jego zdaniem tylko tak można zapewnić globalną stabilność. – Prosimy Niemcy, aby stanęły po naszej stronie, by zapewnić kontrolę irańskiego programu atomowego i nie pozwolić Iranowi, by łamał swoje własne zobowiązania – dodał Rivlin.
"Zagrożenie wzrosło"
W czasie spotkania ze studentami w Jerozolimie Merkel powiedziała, że zgodna jest z rządem Izraela co do tego, że nie wolno dopuścić do nuklearnego uzbrojenia Iranu. Różnice poglądów dotyczą drogi prowadzącej do tego celu. Zagrożenie Izraela ze strony Iranu wzrosło – dodała. Irańskie wojska interweniujące w Syrii znajdują się niedaleko wzgórz Golan.
70 lat państwa Izrael
70 lat temu powstało państwo Izrael. 14 maja 1948 roku był dla Żydów doświadczonych dramatem Holokaustu punktem zwrotnym w dziejach.
Zdjęcie: Imago/Seeliger
Triumf nadziei
14 maja 1948 Dawid Ben Gurion ogłosił powstanie państwa Izrael. "Nigdy nie porzucił nadziei" – opisywał historię narodu żydowskiego. "Nigdy nie ustał w modlitwie o powrót do domu i wolność". To marzenie spełniło się. Od tego momentu Żydzi znów mają własne państwo.
Zdjęcie: picture-alliance/dpa
Flaga na maszt
Wkrótce po ogłoszeniu deklaracji niepodległości przed siedzibą ONZ w Nowym Jorku na maszt wciągnięto flagę nowego państwa.
Zdjęcie: Getty Images/AFP
Cień ludobójstwa
Jakie znaczenie miało powstanie państwa Izrael staje się jasne w kontekście Holokaustu. Niemcy zamordowali w czasie drugiej wojny światowej 6 mln Żydów. Połowa z nich była obywatelami II RP.
Zdjęcie: picture-alliance/dpa/akg-images
Początek konfliktu bliskowschodniego
Palestyńczycy nazywają powstanie państwa Izrael "an-Nagba", czyli "katastrofą". Prawie 700 tys. osób musiało opuścić zajmowane przez siebie terytorium, aby uczynić miejsce dla obywateli nowego państwa. Jego powstanie było początkiem trwającego do dziś konfliktu bliskowschodniego.
Zdjęcie: picture-alliance/CPA Media
Droga w przyszłość
Droga ekspresowa nr 2 łączy nie tylko Tel-Awiw i Natanię. Jest ona symbolem nowego początku ekonomicznego i społecznego kursu modernizacji. Ceremonii otwarcia drogi dokonała w 1950 r. ówczesna premier Golda Meir.
Zdjęcie: Photo House Pri-Or, Tel Aviv
Dzieciństwo w kibucu
Kibuce to rozsiane po całym Izraelu osiedla i spółdzielcze gospodarstwa rolne, które powstawały przede wszystkim w pierwszych latach po utworzeniu państwa Izrael. Zakładali je w większości świeccy Żydzi zafascynowani socjalizmem.
Zdjęcie: G. Pickow/Three Lions/Hulton Archive/Getty Images
Ciągłe napięcia
Napięcia między nowym państwem a arabskimi sąsiadami wyładowały się w 1967 r. w ramach tzw. wojny sześciodniowej. Izrael rozbił wojska Egiptu, Jordanii i Syrii. Jednocześnie wojska izraelskie zajmują wschodnią Jerozolimę i Zachodni Brzeg Jordanu. To początek dalszych napięć i wojen w regionie.
Zdjęcie: Keystone/ZUMA/IMAGO
Osiedla na terytoriach okupowanych
Izraelska polityka osiedleńcza dodatkowo podsyca konflikt z Palestyńczykami. Zarzucają oni Izraelowi politykę faktów dokonanych, która ma uniemożliwić powstanie niepodległego państwa palestyńskiego. Także ONZ potępia tę politykę.
Zdjęcie: picture-alliance/newscom/D. Hill
Wściekłość, nienawiść i kamienie
Zimą 1987 r. Palestyńczycy protestują przeciwko izraelskiej okupacji. Protest obejmuje strefę Gazy, wschodnią Jerozolimę i Zachodni Brzeg Jordanu. Rozruchy trwają przez lata i kończą się podpisaniem umowy w Oslo w 1993 r.
Zdjęcie: picture-alliance/AFP/E. Baitel
W końcu pokój?
Dzięki mediacji ówczesnego prezydenta USA Billa Clintona premier Izraela Icchak Rabin i szef Frontu Wyzwolenia Palestyny Jasir Arafat podejmują rozmowy pokojowe. Ich ukoronowaniem jest porozumienie z Oslo (1993), w której obie strony uznają nawzajem swoje prawo do istnienia.
Zdjęcie: picture-alliance/CPA Media
Puste krzesło
Zamordowanie premiera Rabina 4 listopada 1995 r. storpedowało proces pokojowy i ujawniło głęboki podział w izraelskim społeczeństwie. Umiarkowani i radykałowie, świeccy i ultra-ortodoksyjni Żydzi oddalają się od siebie coraz bardziej. Rabin został zastrzelony w czasie wiecu przez prawicowego fanatyka. Na zdjęciu premier Szymon Peres obok pustego krzesła swojego poprzednika.
Zdjęcie: Getty Images/AFP/J. Delay
Język morderców w Knesecie
Holokaust do dziś rzutuje na niemiecko-izraelskie relacje. W lutym 2000 r. ówczesny prezydent Niemiec Johannes Rau przemawiał po niemiecku na forum Knesetu. Nawet tyle lat po wojnie było to wyzwaniem dla wielu Izraelczyków, ale i kolejnym krokiem ku normalności.
Zdjęcie: picture-alliance/dpa
Izraelski mur
W związku z trwającym konfliktem z Palestyńczykami w 2002 r. Izrael rozpoczął budowę muru na Zachodnim Brzegu Jordanu o długości 107 km. Mur ograniczył wprawdzie przemoc, ale nie rozwiązał problemu politycznego.
Nowy niemiecki minister spraw zagranicznych Heiko Maas kontynuuje tradycję niemiecko-izraelskiego zbliżenia. Swoją pierwszą podróż w charakterze szefa dyplomacji RFN odbył właśnie do Izraela. W marcu 2018 Maas złożył wieniec ku czci ofiar Holokaustu w miejscu pamięci Jad Waszem.
Zdjęcie: picture-alliance/dpa/I. Yefimovich
14 zdjęć1 | 14
Zawarte w 2015 r. międzynarodowe porozumienie z Iranem jest kością niezgody między rządami Niemiec i Izraela. Premier Izraela Benjamin Natanjahu zarzuca Merkel zbyt miękki kurs wobec Teheranu. Porozumienie pozwala na przekazywanie miliardów dolarów w ręce rządu w Teheranie, który wspiera islamski terroryzm – stwierdził Netanjahu. Niemcy i inne państwa UE, inaczej niż USA chcą jednak ratować to porozumienie. Prezydent USA Donald Trump wypowiedział tę umowę i oczekuje, że Unia Europejska postąpi tak samo.
Doktorat honoris causa dla Merkel
Uniwersytet w Hajfie nadał kanclerz tytuł doktora prawa honorowego. Uczelnia uzasadniła to chęcią wyróżnienia Merkel za jej styl sprawowania władzy, "który bazuje na zasadach równości, wolności i praw człowieka". W czasie ceremonii Merkel nazwała przyjaźń z Izraelem "darem, którego nie można przecenić" - szczególnie w kontekście zbrodni Holocaustu.
Merkel odwiedziła miejsce pamięci o Holokauście Jad Waszem i złożyła tam wieniec. We wpisie do księgi gości przypomniała o "bezprzykładnej zbrodni i zapaści cywilizacyjnej Shoa". Wyrasta z niej "nieustająca odpowiedzialność Niemiec, by przypominać o tej zbrodni i przeciwstawiać się antysemityzmowi, ksenofobi, nienawiści i przemocy". Niemiecki rząd zwalczać będzie antysemityzm bez względu na to z której strony przychodzi i w jakiej formie się manifestuje – stwierdziła Merkel. Jak dodała dziś - i to też jest cudem - w Niemczech znów rozkwita kultura żydowska.
Boom startupów w Izraelu
02:26
"Wspaniałe możliwości współpracy"
W czasie spotkania Merkel z Netanjahu Niemcy i Izrael uzgodniły ścisłą współpracę w zakresie gospodarki, nauki i bezpieczeństwa cybernetycznego. Merkel towarzyszą liczni przedstawiciele niemieckiej gospodarki. Premier Netanjahu zaznaczył, że Niemcy należą do czołowych potęg gospodarczej świata i istnieją "wspaniałe możliwości współpracy".
Jak podkreślił, Niemcy i Izrael rozpoczynają nową fazę swoich relacji. Służyć mają temu nowe projekty. Jeden z nich ma umożliwić zaprezentowanie tak zwanej kolekcji Gurlitta.W zbiorze tym znajdują się dzieła sztuki co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zostały one zrabowane bądź nabyte za bezcen od prawowitych właścicieli w czasach III Rzeszy.