Dwa ataki z użyciem noża, w których zginęły łącznie cztery osoby, wywołały tego lata w Niemczech gorącą debatę. Dwóch domniemanych islamistów zaatakowało ludzi zarówno w mieście Mannheim, jak i w Solingen (zachodnie Niemcy). Jeden ze sprawców był Afgańczykiem mieszkającym w Niemczech, drugi pochodził z Syrii.

Niemiecki rząd obiecał zaostrzenie przepisów w walce z islamizmem oraz zaostrzenie przepisów dotyczących azylu i pobytu, a także przepisów dotyczących posiadania broni. Miało to również związek z wyborami landowymi w Saksonii, Turyngii i Brandenburgii. Prawicowo-populistyczna Alternatywa dla Niemiec (AfD) uczyniła bezpieczeństwo i azyl głównym tematem kampanii i osiągnęła wyborczy sukces.

Teraz rządząca koalicja SPD, Zielonych i FDP uzgodniła zmodyfikowany pakiet bezpieczeństwa. Plany były już wcześniej krytykowane, dlatego partie koalicyjne wprowadziły dalsze poprawki.

„Pakiet bezpieczeństwa“

Nowy "pakiet bezpieczeństwa" przewiduje na przykład bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące broni. Zakazy dotyczące noży mają zostać rozszerzone, a w niektórych przypadkach ma obowiązywać całkowity zakaz posiadania ich przy sobie podczas niektórych wydarzeń. Wyjątki mają dotyczyć sektora gastronomicznego.

Planowane jest również rozszerzenie uprawnień policji federalnej i Federalnego Urzędu Policji Kryminalnej(BKA). Będą one mogły przeprowadzać porównania biometryczne w celu rozpoznawania twarzy, ale tylko w przypadku ścigania najpoważniejszych przestępstw.

Dyskusja koncentrowała się w dużym stopniu na zaostrzeniu przepisów dotyczących azylu i pobytu. Pakiet przewiduje redukcję świadczeń socjalnych dla uchodźców, którzy są już zobowiązani do opuszczenia kraju i którzy byli zarejestrowani w innym kraju UE przed przybyciem do Niemiec. Jednak z zastrzeżeniem, że powinno to dotyczyć tylko tych uchodźców, w przypadku których Federalny Urząd ds. Migracji i Uchodźców uzna, że opuszczenie kraju jest „prawnie i faktycznie możliwe”.

Partie koalicji chcą również ułatwić deportacje po poważnych przestępstwach kryminalnych. A jeśli osoby uprawnione do azylu pojadą w odwiedziny do swojego kraju pochodzenia, powinno to w przyszłości stanowić powód do odebrania im statusu ochrony. Wyjątkiem mają być szczególne przypadki losowe, takie jak pogrzeb rodzica.

Kontrowersje i krytyka

Nie brakuje krytyki wobec tych planów. Chadecka opozycja CDU i CSU twierdzi, że pakiet jest „dziurawy jak szwajcarski ser” z powodu ostatnich zmian.

Polityk CDU i minister spraw wewnętrznych Nadrenii Północnej-Westfalii Herbert Reul powiedział radiu Deutschlandfunk, że ma duże wątpliwości, czy ten pakiet ostatecznie rozwiąże problemy. Wezwał do zwiększenia uprawnień policji i Urzędu Ochrony Konstytucji.

Stowarzyszenie niemieckich sędziów (Richterbund) mówi o „mini-pakiecie”. Zdaniem stowarzyszenia zakaz noszenia noży i nowe uprawnienia dla policji, które zostały teraz uzgodnione, nie przyniosą wiele dla bezpieczeństwa wewnętrznego. W opinii sędziów pominięto natomiast coś kluczowego: partie koalicji nie uzgodniły nowego rozporządzenia w sprawie przechowywania danych z sieci internetowych (adresów IP), co faktycznie miałoby znaczenie w walce z przestępczością.

Odpowiedzialność zbiorowa?

Jeszcze przed podjęciem negocjacji koalicyjnych nad pakietem pojawiła się zasadnicza krytyka. Pytano na przykład, dlaczego po atakach pojedynczych islamistów zaostrzono przepisy, które dotkną wszystkie osoby ubiegające się o azyl.  - Środki te nie mają prawie nic wspólnego z atakiem w Solingen, ale kierują ogólne podejrzenie ku całej grupie ludności i w przypadku władz prawdopodobnie spowodują chaos - krytykował przewodniczący grupy roboczej SPD ds. migracji Aziz Bozkurt, który jest sekretarzem stanu w rządzie kraju związkowego Berlin.

Również dziennikarka i ekspertka ds. migracji Gilda Sahebi uważa, że plany idą w niewłaściwym kierunku. Na platformie X napisała, że „interesujące jest to, że projekt ustawy nazywany jest »pakietem bezpieczeństwa«, a ogranicza on świadczenia socjalne dla ludzi i tym samym zwiększa ryzyko samotności, przestępczości i radykalizacji. Nie ma to nic wspólnego z większym bezpieczeństwem tylko z (nieskutecznym) przyciąganiem wyborców AfD”.

Głosowanie w Bundestagu

Poprawki do rządowego projektu ustawy mają zostać przegłosowane w środę (16.10.) w Komisji Spraw Wewnętrznych. Znowelizowany "pakiet bezpieczeństwa" powinien zostać przyjęty w Bundestagu najpóźniej do piątku. Lider opozycji, Friedrich Merz, zapowiedział już, że będzie rekomendować posłom CDU/CSU głosowanie przeciwko.